Wet op de Ondernemingsraden (WOR) wordt ingrijpend gewijzigd (1)

door drs. F W. den Boef

De wens van het kabinet tot aanpassing van de WOR is door meerdere redenen ingegeven. Technologische vernieuwingen brengen vaak ingrijpende consequenties met zich mee voor de positie van werknemers binnen de onderneming. Op de arbeidsmarkt I is sprake van een toenemende flexibilisering, die zich met name uit door de toename van deeltijdwerk. Het bedrijfsleven internationaliseert. Steeds vaker worden beslissingen in andere landen genomen dan waar de gevolgen merkbaar zijn. Al deze ontwikkelingen zijn van invloed op de verhoudingen binnen de ondernemingen. Naar de mening van het kabinet is het noodzakelijk de WOR - laatstelijk (majeur) gewijzigd in 1979 - aan te passen aan de eisen van deze tijd. De kern van het kabinetsstandpunt is dat er duidelijke regels moeten zijn waarop werknemers kunnen terugvallen, ook als de werkgever geen open oog heeft voor medezeggenschap. Op het gebied van de arbeidsvoorwaardenvorming is sprake van een voortschrijdende decentralisatie en differentiatie. Een grotere rol van de OR hierbij ligt volgens het kabinet in de rede.

Wetsaanpassingen

In de notitie wordt overzicht gegeven van de belangrijkste wijzigingen die het kabinet wil doorvoeren. Hier onder volgt een beknopt overzicht van de meest saillante elementen uit deze notitie:

• het kabinet wil het zogenaamde één-derde criterium schrappen. Nu is het nog zo dat de verplichting tot het instellen van een OR alleen geldt voor bedrijven waar tenminste 35 werknemer meer dan éénderde van de normale arbeidstijd werkzaam zijn. In de nabije toekomst zullen ook kleine ondernemingen met relatief veel part-time personeel verplicht worden een OR in te stellen;

• de regeling van het arbeidsreglement (artikel 1637J e.v. BW) vervalt. In het BW wordt een nieuwe regeling ingevoerd met de strekking dat de werkgever slechts gebruik kan maken van wijzigingsbedingen als hij daarvoor zodanige zwaarwichtige belangen heeft dat de belangen van de werknemer daarvoor in redelijkheid behoren te wijken;

• geregeld wordt dat de centrale (en groeps-)ondernemingsraad volledige eigen bevoegdheden heeft over aangelegenheden van concernbeleid, ook als bij de basisondernemingsraden geen bevoegdheden over die aangelegenheden te traceren zijn;

• de ondernemer dient alle faciliteiten te verstrekken die nodig zijn voor het raadplegen van de werknemers door de OR;

• het adviesrecht van de OR gaat zich ook uitstrekken tot het verstrekken van belangrijke kredieten aan derden en het beschikbaar stellen van schulden aan derden. Voorts wordt gestreefd naar een adequate wettelijke formulering om ook technologische vernieuwing en automatiseringsprojecten onder het adviesrecht te laten vallen. Dat laatste zal beslist niet eenvoudig zijn;

• het instemmingsrecht wordt uitgebreid met (1) regelingen ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer van werknemers, (2) besluiten tot invoering van voorzieningen die gericht zijn op de waarneming of controle op aanwezigheid, gedrag of prestaties van werknemers alsmede met (3) onkostenregelingen en (4) regelingen inzake disciplinaire maatregelen;

• ten aanzien van het initiatiefrecht wordt bepaald dat een OR zich voor bemiddeling tot de bedrijfscommissie kan wenden, indien de ondernemer een initiatief geheel of gedeeltelijk afwijst;

• de werknemersbetrokkenheid bij het milieubeleid van de onderneming wordt versterkt. De OR krijgt mede tot taak de bevordering van de naleving van de voorschriften op het gebied van de bedrijfsinterne milieuzorg;

• vorderingen tot naleving van de bepalingen inzake de personeelsvergadering (bij ondernemingen met minder den 35 personeelsleden) zijn eerst mogelijk na bemiddeling en advies door de bedrijfscommissie;

• onder handhaving van het primaat van de CAO kunnen ondernemer en OR schriftelijk verdere bevoegdheden voor de OR overeenkomen. Het gaat hier niet om een dwingende bepaling, maar om een facultatieve regeling. Slechts op basis van vrijwilligheid kan een ondernemer meer bevoegdheden aan de OR toekennen;

• in september vorig jaar is overeenstemming bereikt over een EG-richtlijn over Europese ondernemingsraden. Deze richtlijn zal zo spoedig mogelijk in nationale wetgeving (met name de WOR) worden omgezet. De OR zal zich dan kunnen uitspreken over zaken als grensoverschrijdende fusies en produktieverplaatsingen;

• de WOR zal voor het overige overigens bezien worden op nadere stroomlijning en vereenvoudiging.

Ingrijpend

De door het kabinet voorgestelde wetswijziging kan zonder meer als ingrijpend worden bestempeld. Op een groot aantal punten wordt de WOR uitgebreid en aangescherpt. Als de kabinetsvoornemens ongewijzigd door het parlement worden overgenomen, zullen ondernemers worden geconfronteerd met een tal van nieuwe wettelijke verplichtingen.

De auteur is als beleidsmedewerker weriizaam bij de SGP Tweede Kamer-fractie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen