Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Zondagsarbeidclausule beschermt werknemer wel degelijk

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Zondagsarbeidclausule beschermt werknemer wel degelijk

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Een bepaling in arbeidsovereenkomst of cao kan bescherming bieden tegen niet-noodzakelijk zondagswerk. Deze zogenaamde zondagsarbeidclausule bepaalt dat de werkgever de werknemer nimmer zal verplichten op zondag arbeid te verrichten. Er is echter een discussie ontstaan of de clausule werkelijk tegen zondagswerk beschermt.

door mr. CR van Zomeren

Zo was vorige maand in het Reformatorisch Dagblad te lezen: 'Clausule RMU geeft geen volledige garantie'. Aanleiding van dit persbericht was een artikel In het RMUcontact. Daarin werd onder meer gesteld dat de rechter de zondagsarbeidclausule op- ' zij kan zetten bij gewijzigde omstandigheden. In overleg met mr J.J.A. Kooyman, hoofddocent arbeidsrecht aan de Nijmeegse Universiteit, constateer ik echter dat de clausule de bezwaarde werknemer wel degelijk beschermt.

Als het u gelukt is een zondagsarbeidclausule in uw contract te bedingen, dan betekent dat een vrijwaring van zondagsarbeid voor de tijd dat u bij de onderneming werkt. Ook als het bedrijf in andere handen overgaat. Het Burgerlijk Wetboek bepaalt namelijk dat de verplichtingen die de oude werkgever tegenover de arbeider had automatisch ' overgaan op de nieuwe werkgever

Afspraak

Het is belangrijk te realiseren dat deze zondagswerkbepaling in het contractenrecht moeilijk opzij kan worden gezet. Afspraak Is afspraak is het fundament van ons recht. Zonder dat uitgangspunt kan er immers geen overeenkomst worden gesloten. De mogelijkheid die de rechter heeft om de afspraak onderuit te halen is dan ook beperkt. Slechts in geval van onvoorziene omstandigheden die bovendien niet voor risico van de werkgever komen, kan de rechter de afspraak teniet doen (artikel 6:258 Burgerlijk Wetboek). Dit zal zich waarschijnlijk nooit voordoen. Met een voorbeeld wil ik dit illustreren.

Bij een elektronica-producent stromen de orders binnen. Om de grote vraag het hoofd te bieden, besluit de bedrijfsleiding dat er op zondagavond gewerkt gaat worden. In het verleden heeft een werknemer echter blijk gegeven van zijn grote bezwaren tegen zondagswerk; dit heeft geleid tot het opnemen van een zondagsarbeidclausule in zijn arbeidsovereenkomst. Zal de werkgever nu bij de rechter succes hebben met zijn verzoek de clausule ongedaan te maken? Nee, de rechter zal in de toegenomen vraag geen onvoorziene omstandigheid zien. De vergrote vraag is immers juist een omstandigheid die bij het ondernemer-zijn hoort. Als de ondernemer de grote vraag niet meer aan kan, komt dat voor zijn risico. Maar nu gaan we een stap verder Kan de elektronicaproducent zijn werknemer ontslaan, omdat hij niet op zondag wil werken? Dat zou toch wel een heel vreemde zaak zijn. Dat zou hetzelfde zijn als wanneer u met uw werkgever heeft afgesproken om van 7 tot 12 uur te werken en u vervolgens u ontslag krijgt, omdat u's middags niet wilt werken. Het Arbeidsbureau zal de ontslagvergunning dus niet afgeven. Kan de werkgever zich dan van zijn bezwaarde werknemer 'ontdoen' middels een ontbinding van de arbeidsovereenkomst bij de kantonrechter? Het is mogelijk dat de kantonrechter ontbindt op grond van een zogenaamde gewichtige reden. Denkbaar is namelijk dat de verhouding met de werkgever zo is verslechterd dat de kantonrechter het raadzaam acht de overeenkomst te ontbinden. De oorzaak van deze slechte verhouding ligt echter wel bij de werkgever Ondanks de zondagsarbeidclausule van de werknemer drong hij immers aan op zondagswerk. Wil hij het ontslag doorzetten, dan zal hij daar flink voor moeten betalen.

Clausule

Het bedingen van een zondagsarbeidclausule leidt dus tot een vergaande bescherming. Zo'n clausule kan overigens al staan in een cao. Enkele bedrijfstak-cao's bevatten een zondagswerkbepaling. Voorbeelden hiervan zijn de cao voor de confectie-industrie, de cao voor het grafisch bedrijf en de cao voor de meubelindustrie. Veelal zijn werkgevers aan een bedrijfstak-cao gebonden. In ieder geval na een zogenaamde algemeen verbindend verklaring, die in vrijwel elke bedrijfstak plaatsvindt. Omdat een gebonden werkgever verplicht is de cao na te leven, zijn zijn werknemers gevrijwaard van zondagsarbeid. Ook ondernemings-cao's kunnen een zondagsarbeidclausule bevatten. Zo belooft het Veenendaalse Sandoz Nutrition in haar cao werknemers met gewetensbezwaren tegen werken op zondag vrij te stellen van zondagswerk.

Verplichting

Een cao kan echter ook verplichten tot zondagswerk. De wet verklaart dan de zondagswerkbepaling wegens strijd met een bindende cao ongeldig. Ik zie echter twee mogelijkheden om onder de zondagswerkverplichting uit te komen.

De zondagsarbeidclausule strijdt niet met de overwerkverplichting in de cao als de verplichting tot overwerk slechts bedoeld is als minimumregel. In dat geval is de voor de werknemer gunstige zondagswerkbepaling gewoon geldig. Of de overwerkverplichting als minimumregel is bedoeld, zal uit de toelichting en bewoordingen van de cao moeten blijken.

Ten tweede bepaalt artikel 1638Z van het Burgerlijk Wetboek dat de werkgever zich als een goed werkgever dient te gedragen. Als het niet noodzakelijk is om iedereen op zondag te laten werken, zal een goed werkgever de bezwaarde werknemers moeten ontzien. Zeker nu die werknemers een zondagsarbeidclausule in hun overeenkomst hebben.

Tot slot heeft u al te maken met zondagswerk of gaat uw bedrijf in de toekomst op zondag werken, dan kunt u zich tegen niet-noodzakelijk zondagswerk beschermen met een zondagsarbeidclausule. In overleg met uw werkgever en eventueel met hulp van de RMU kunt u zo'n clausule in uw contract opnemen.

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorische Maatschappelijke Unie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 mei 1996

RMU Contact | 32 Pagina's

Zondagsarbeidclausule beschermt werknemer wel degelijk

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 mei 1996

RMU Contact | 32 Pagina's