Vrijwilligerswerk: teken van dienstbaarheid

door prof. dr. W. H. Velema

Er is van deze mensen niets bel< end. Ik noemde vooral de namen van vrouwen. U treft in dat hoofdstuk ook namen aan van mannen. Trouwens namen vindt u ook nog wel in andere brieven. Twee dingen kunnen we met zekerheid zeggen: Ze waren geen ambtsdragers. Toch hebben ze werk gedaan voor de Heere en voor Zijn gemeente. Hun dienst gold de zaak van Jezus Christus. De apostelen hebben van dat werk voordeel en gemak gehad. Vervolgens: Het is werk geweest dat Paulus het vermelden waard heeft gevonden. Hij volstaat met het noemen van hun namen als medewerkers. Hij vindt het niet nodig er verder over uit te weiden. Dit is genoeg. Het is de moeite waard.

Geroepen

In Romeinen 16 vind ik een aanknopingspunt om iets over vrijwilligerswerk te zeggen. De genoemden zijn typisch vrijwilligers. Mensen die niet een speciaal ambt bekleden, maar van grote betekenis zijn voor het werk van en in de gemeente. Ik tracht enkele markante trekken van het vrijwilligerswerk te beschrijven. Wie het doen, doen het 'in de Heere'. Dat is om des Heeren wil. Ze weten door Hem zich ertoe geroepen. Hoe? Dat kan ik niet zeggen. Het is een taak die op hun weg komt. Ze pakken die aan. Ze zien de noodzaak ervan in. Drijvende kracht is liefde tot God en tot mensen die hulp nodig hebben. Dat kan binnen de gemeente gebeuren. Het kan er ook buiten gebeuren. Ik bedoel met dit onderscheid: een typisch kerkelijke taak. Het kan ook een meer algemeen-christelijke taak betreffen. Op sociaal terrein, in dienst van de naaste, ook de ongelovige naaste die hulp nodig heeft. Om der wille van de Heere. Dat is het eerste.

Verscheidenheid

Het tweede is een grote verscheidenheid van taken en gaven. Juist omdat we er verder niets over lezen, mogen we van veelheid en verscheidenheid spreken. Mensen die zien dat er ergens nood is. terwijl zij tijd en kracht hebben om te helpen. Ze springen in een gat, om dat op te vullen. Dat is niet een gat in de markt, waardoor ze onverwacht veel verdienen. Neen, dat is een gat in de nood of de behoefte van anderen, waarvoor op dit ogenblik - om welke reden ook- geen hulp voorhanden is. Met liefde steken zij de handen uit de mou-wen. Zij pakken aan. Liefde maakt vindingrijk. In dit verband gebruik ik graag de woorden inventief en creatief. En dan het derde: het werk wordt gedaan, niet om er zelf beter van te worden of er toch vooral aan te verdienen, maar onbaatzuchtig. Dat wil zeggen: de vrijwilligers vragen niet naar wat ze ervoor krijgen. Ze geven. Dat is hun een vreugde. Deze drie trekken zijn kenmerkend voor vrijwilligerswerk. Zelf heb ik van nabij gezien hoe vrouwen in de gemeente werken. Welke hulp ze met haar handen en haar harten verrichten. Soms wordt dat vrijwilligerswerk wat gestructureerd. Dat gebeurt om het effectiever te laten verlopen. Ook om niemand over te slaan.

Voorbeelden

Ik weet van een zorgcentrum (vroeger heette zo'n huis bejaardenhuis) waar vrijwilligers voor de koffie, de thee en de toko (het winkeltje) zorgen; waar mannen chauffeursdiensten verrichten; waar soms zelfs 's nachts bij een ernstig zieke patiënt wordt gewaakt. Zij mocht vanuit het ziekenhuis terug naar haar kamer, op voorwaarde dat er 's nachts bij haar werd gewaakt. Zo kon ze in de haar vertrouwde omge-

ving de laatste dagen en nachten van haar leven doorbrengen. Het huis zelf beschikte niet over de hulp die voor de nacht nodig was. Ik weet van hulp in gezinnen aan moeders, maar ook aan invalide mannen en aan kinderen die bij hun huiswerk geholpen werden. De moeder, die alleen was, had er de tijd en de gaven niet voor. Ik noem maar enkele voorbeelden. De lezers kunnen ze aanvullen. Binnen de kerk en buiten de kerk, in de gemeente en in de buurt, in het kader van verenigingen maar ook zonder dat verband.

Toezicht

Ik voeg eraan toe dat er van vrijwilligerswerk geen misbruik gemaakt mag worden. Er zijn mensen die van het goede hart van een ander profiteren. Er zijn ook vrijwilligers die doen alsof ze altijd druk zijn met het vrijwilligerswerk, terwijl ze in feite een ander ervoor laten opdraaien. Ze hebben de naam. Ze staan op de lijst, maar geven meestal niet thuis als er op hen een beroep wordt gedaan. Deze laatsten zijn, meen ik te mogen zeggen, gering in aantal. Ze zijn er wel. Overal is kaf onder het koren, ook in het vrijwilligerswerk. Om deze reden is het goed dat er op dat werk enig toezicht is. Niet om te heersen, maar om de helpers te helpen; om ze waar nodig tegen zichzelf te beschermen.

Dienstbaarheid

Dan voeg ik aan het bovenstaande nog dit toe. In onze samenleving is er voor allerlei sociaal- en zorgwerk steeds minder geld. Hiermee gaat gepaard dat mensen steeds meer willen ontvangen voor bewezen diensten, i-lun eigen leven wordt duurder. Daarom willen ze zelf ook graag iets

extra ontvangen (binnenhalen). Vrijwilligerswerk wordt gedaan door mensen die een andere instelling hebben. Zij willen iets voor een ander doen, zonder ervoor betaald te worden. Ze geven: tijd, energie, krachten en vooral liefde.

Vrijwilligerswerk kan een vorm van christelijk dienstbetoon zijn. Juist daaraan heeft onze samenleving behoefte. Het evangelie is in de eerste eeuwen de wereld doorgegaan, doordat mensen zich met woord en daad voor de ander inzetten. Nu het evangelie uit Europa, en uit ons land in het bijzonder, meer en meer verdwijnt is vrijwilligerswerk, om Christus' wil gedaan, een teken van Zijn liefde in de samenleving. Het is ook teken van dienstbaarheid.

De Bron

Door vrijwilligerswerk zal het evangelie daadwerkelijk aanwezig zijn!

Dan hoort bij de daad ook het woord. Dat wil zeggen: de verwijzing naar de Bron. Hij heeft ons zo liefgehad dat wij het niet kunnen laten vrijwilligerswerk te doen. Wie het zo ziet, beschouwt het niet enkel als een taak. Het is voor hem een voorrecht en een vreugde om Jezus' wil. Wees actief, inventief en creatief in afhankelijkheid.

De auteur is emeritus lioogleraar ethiel< .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen