Behoedzaamheid troef

door G. A. Vroegindeweij

Toch is het niet goed dat politici ell< aar somberheid gaan aanpraten. IVlaar rekening houden met minder economische groei is wel reëel. De crises in Azië en Rusland hebben en krijgen hun weerslag in Amerika en West- Europa. De aangekondigde reorganisatie bij Shell is een teken aan de wand. Het is goed dat het kabinet Kok bij de opstelling van het regeerakkoord rekening heeft gehouden met een economische groei van 2 procent.

Te optimistisch

Toch blijkt uit de cijfers dat Kok en de zijnen nog te optimistisch zijn geweest. Eén van de garanties om een solide beleid te voeren is dat de overheid geen tekorten meer kent. Minister Zalm van financiën kondigde terecht trots aan dat het voorgerekende financieringstekort van de overheid voor het komende begrotingsjaar 1, 3 procent bedraagt en dat dit in 25 jaar nog nooit zo laag is geweest. De gerealiseerde cijfers tonen echter wat anders aan. Door de meevallers in de afgelopen jaren is het financieringstekort in de praktijk verschillende keren onder de 1 procent geweest. Maar zelfs de VVD, die nu regeringsverantwoordelijkheid draagt, hamert stukken minder op het aambeeld van verlaging. En de PvdA heeft de kiezers veel beloofd.

Poldermodel

Een overheid die bezuinigt op uitgaven en de lasten verlicht, en sociale partners die zeer terughoudend zijn met de loonontwikkeling zijn enkele elementen uit de succesformule van het Nederlandse poldermodel. Daar moet het kabinet aan vasthouden. Volgend jaar zullen de lasten echter stijgen. De sociale premies moeten omhoog om de reserves van de sociale fondsen op te krikken. Maar ook hier moet het kabinet de hand in eigen boezem steken. De hoogte van de premies stelt het kabinet vast en in het verleden heeft Kok I die premies bewust te laag vastgesteld om mooie koopkrachtplaatjes te krijgen in het zicht van de verkiezingen. Nu zijn de reserves tot een onaanvaardbaar niveau gedaald en is extra verhoging nodig.

Romantiek

Een deel van de ontstane onzekerheid inzake de economie heeft ook te maken met het klimaat dat op de beurzen en de geldmarkt heerst. Blijkbaar zijn handelaren aangestoken door het virus van de achttiende eeuwse periode die men in de cultuurgeschiedenis aanduidt als de Romantiek; Als het goed gaat, zijn ze "himmelhoch jauchzend" (hemelhoog juichend) en als het klimaat maar iets in negatieve zin wijzigt, zijn ze "zum Tode betrübt" (dodelijk bedroefd). Economische groei is mede een kwestie van psychologie. De beursindex steeg tot voor kort met honderd punten per maand. Iedereen wist dat dit niet zo kon doorgaan. Voor mensen die met geleend geld de beurs op gingen heeft dat inderdaad heel vervelende gevolgen.

Samenhang

Opmerkelijk was de grote plaats die de regering in de troonrede had ingeruimd voor het belang van cohesie (samenhang) in de samenleving. Onmiskenbaar is er op dit punt een omslag gekomen in het denken. Nadat diverse keren onschuldige voorbijgangers zijn gedood, is het debat over waarden en normen nieuwe leven ingeblazen. Maar zo langzamerhand komt de tijd om eens maatregelen te treffen. De eerste begroting van het nieuwe kabinet biedt daarvoor een uitgelezen kans. Maar helaas, het kabinet zegt er niet bij hoe die samenhang in de samenleving tot stand moet komen. Kennelijk is het een bewuste keuze om dat niet te doen. Blijkbaar heeft de regering daarop geen allesomvattende visie.

Pogingen van de fractievoorzitters van de protestantse fracties om Kok hierover uit de tent te lokken, mislukten.

Heidens karwei

De Britse politiek filosoof John Gray zegt dat we in deze jaren het failliet beleven van de negentiende eeuwse politieke stromingen van socialisme en liberalisme. Deze stromingen hebben geen echt antwoord meer op de vragen en noden van de huidige en komende maatschappij. Het gaat daarbij onder andere om respect voor het milieu en voor culturele waarden. Deze analyse is juist. Het feit dat PvdA en VVD in één regering kunnen zitten is daar een bewijs van. Maar daarmee is het probleem niet opgelost. Integendeel. De geest van het postmodernisme is diep geworteld in de harten van mensen, niet alleen bij sociaal-democraten of liberalen, maar ook bij kerkmensen. De volstrekte privatisering van het geloofsleven, de tomeloze tolerantie en de intensivering van het verlangen dat zich uit in seks, sport en consumptie zijn daar enkele belangrijke kenmerken van. Het is een 'heidens' karwei om ons land en volk daarvan te bekeren. We hebben profeten nodig die deze tijdgeest kunnen doorgronden en ons van daaruit roepen tot Gods dienst. Wie is geroepen?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen