Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

KUYPER-BIBLIOGRAFIE.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

KUYPER-BIBLIOGRAFIE.

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

door J. C. RULLMANN.

LIX.

Intusschen bleef Dr Kuyper met de Brightonsche beweging zeer ingenomen. En in haar leer der consecratie niets anders ziende, dan een onderdeel van wat onze vaderen onder de „geloften" verstonden, hegon hij in het Zondagsblad van '23 Januari 1876 een reeks Bijbelstudies over Eiens Christens geloffen, met het doel om de leer der „geloften", volg'èns de Schrift, op het voetspoor onzer vaderen, der Gemeente voor te houden.

Maar reeds in het begin van Februari zag hij zich, op iadvies van zijn geneesheer, genoopt voor eenigen tijd het land te verlaten, om' in zuidelijker streken herstel van krachten te zoeken. Al sinds lang werd hij door slapeloosheid gekweld. Hij had als Kamerlid fe veel van zijn krachten gevergd.

Op elk gebied moest daar slag worden geleverd voor de eer der antirevolutionaire banier. Eén tegen allen was de strijd dubbel zwaar, en meer dan men-•schenkracht schier dragen kon. Tot diep in den nacht werd gearbeid, het hoofd met koude compressen gedekt, om de hersenen koel te houden, ten einde den volgenden morgen met kracht, niet alleen van welsprekendheid, maar ook van dege argumenten, 'den tegenstander te woord te staan. Als in bonten kaleidesooop wisselden de quaesties elkander af. Heden was het de stuitende onrechtvaardigheid van den Atjehoorlog, morgen de ernst der sociale qtiaestie die tot wapenweer riep. Nu de vrijheid van onderwijs, dan die der kerk, die werd bedreigd en met zijn schild moest beveiligd. En de wapens door de tegenstanders in dien strijd gehanteerd (het gold immers den volksdemagoog-predikant uit Amsterdam, die moest worden afgemaakt), waren soms weinig in overeenstemming met den parlementairen vormi. Die Roomsch-Catholieken spraken openlijk van een wit gepleisterd graf. Het conservaüsmo dichtte hem in publiek geschrift den boozen toeleg toe, het koningschap omver te willen werpen, een Republiek te willen grondvesten, om als tweeden Cromwell een Calvinistische dictatuur over heel het land te Icunnen uitoefenen. Onder de liberalen werden weddingschappen aangegaan, wie in volle Kamerzitting de grofste beleediging hem naar het hoofd dorst slingeren. En toen —• het was de zitting van 28 Nov. 1874 — de afgevaardigde van Grouda met het kleine zakbijbeltje, van zijn oudsten , zoon geleend, in de Kamer optrad om daar het machtig: „wee u" van Jacobus den rijken toe te roepen, toen steeg het peil der verbittering zoo hoog, dat bijna van het woord tot de daad de toevlucht was genomen, om dezen tegenstander met ; jeweld den mond te snoeren.

De last door Groen hem opgelegd, bleek te zwaar. Het hoofd moede en overwerkt, gaf hij den bovenmenschelijken strijd op. En in een rust van twee jaren mioest ver van het kampgewoel aan Nizza's weelderig strand of op Zwitserlands hooge bergen de bede worden opgezonden: „Oh mön Dieu, calmez les passions qui agitent mon am'e." Onuitgegeven Standaard, Eenig nummer, 1 April 1897.

Ook de artikelenreeks over „Eens Christens geloften" werd nu afgebroken, onder mededeeling, dat ze later D. V. zou worden voortgezet. Daarvan is echter niets geikomren, ook omdat de Brightonbeweging langzamerhand verliep.

Hiertoe werkte misschien [het feit mede, dat de man, die ler den eersten stoot toe gaf, in kwaad gerucht kwam. (Aangetrokken door het Hooglied van Salomo, was Pearsall Smith in kennis geraakt met de beschouwingen Van mevrouw De la Motte Guyon, aangaande het mystieke huwelijk'. Hij werd daardoor vervoerd, en verkondigde nu in overspannen toestand denkbeelden, die onder den sdhijn van hoog geestelijk 'te wezen, leiden 'moesten tot onzedelijkheid.

Reeds vroeger had Pearsall Smith aan hersenontsteking geleden. En toen hij Engeland bezocht, geschiedde dit tot herstel van zijn gezondheid. De gevolgen van een hersenschudding, die hij tien jaar geleden ondervonden had, deden zich nog altijd gevoelen. Te Berlijn, kort Vóór de samenkomst te Brighton, bracht hij de nachten In slapeloosheid door, terwijl compressen met water werden aangebracht om de hersenontsteking tegen te gaan. Te Brighton zelf waren zijn toespraken dikwijls onsamenhangend, was zijn geheugen kennelijk verzwakt, en heeft hij meer dan eens denkbeelden uitgesproken, die geheel in strijd waren met zijn geheele beschouwing en zelfs met zijn bedoeling'. Aan dezen toestand zijner hersenen schi'eef mon ook de uitingen toe, die aanstoot hadden gegeven.

Met dat al is Pearsall Smith voor duizenden ten ? egen geweest. Ook in Nederland. De samentomsten tot opwekking van geestelij'k leven door de Brighton-bezoekers ook hier te lande gehouden, lieten bij velen een diepen indruk na. Met name in Gelderland's Achterhoek-kwam het tot een geestelijke opwekking, vooral onder het jonger geslacht.

Van zijn sympathie voor de Brightonbeweging is Dr Kuyper echter later teruggekomen, dank' zij de Igeestelij'ke vrucht, die, overeenk'omstig zijn wensch in den' brief laan Ds Guiming, het lijden nu ook |hèm bradht, en waarvan hij later schreef:

In de stille eenzaamheid van.het lijden, dat ik te Nice doorleed, was mijn ziel overgezet naar de beslistheid van de besliste en doortastende religie onzer vaderen. Wel ging ook te voren mijn hart er naar uit, maar toch eerst te Nice ging ik met beslistheid over. Bedoeld noch gezegd, blz. 26.

Ik was krank en ook m ij n ziel had genezing van noode, en alleen uit dat sterkere kruidenveld, waar onze vaderen met al hun wonden nog bij zongen, mengde Hooger erbarmen mij toen het reddend medicijn. Strikt genomen, blz. 140.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 december 1922

De Reformatie | 8 Pagina's

KUYPER-BIBLIOGRAFIE.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 december 1922

De Reformatie | 8 Pagina's