Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Organisatie van den Arbeid.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Organisatie van den Arbeid.

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

(Taylor-stelsel).

III.

III. Thans enkele woorden over de belooning in het stelsel.

1. Niet alleen vroeger, maar ook nu nog wordt dikwijls het loon yan den arbeider eenvoudig bepaald naar den tijd, dien hij in dienst van den werkgever had doorgebracht. Dat ging vroeger goed, zoolang de arbeider de liefde had tot zijn werk of tot zijn werkgever. De Engelsche vakvereenigingen hebben echter het Ca-Canny-stelsel, het stelsel van „zoetjes-aan" toegepast en daardoor vanzelf wel de werkgevers gedwongen de belooning te stellen in verband met de productie. Daardoor is ontstaan het accoord-loon, wat vooral in Duitschland is toegepast, ook wel in Nederland, doch niet veel instemming kon vinden in Amerika. Bekend zijn de benamingen, waarmede de arbeiders hun afkeer van het accoord-loon kenbaar maken. Onder den drang der omstandigheden zijn de premiën ontstaan, waarbij dikwijls een vast dagloon werd gecontracteerd met een extra-vergoeding, indien een zekere productie werd bereikt. Deze systemen, hoe vernuftig soms ook de premies berekend worden, hebben alle één groot gebrek, n.l. dat ze wel gebaseerd worden op een aangenomen normale productie, doch dat nimmer is aangetoond, de juistheid van dezen maatstaf. De patroon tracht die vast te stellen door een gemiddelde af te leiden uit de verkregen resultaten in de voorbijgegane tijden, hij heeft daarbij het gevoel (ik citeer hier slechts; eigen meening blijve nu achterwege) dat de arbeiders, die zoo iets hebben zien aankomen, opzettelijk hun productie hebben verminderd, om een zoo gunstig mogelijk tarief te verkrijgen. Men heeft toen zien gebeuren, dat de arbeider, eenmaal in het bezit van het tarief, zich wèl ging inspannen, daarbij een zóó hoog weekloon behaalde, dat de patroon verbluft stond, waarna deze het tarief ging verlagen. Keer op keer werden de tarieven op deze wijze beknibbeld en zoo is een toestand ontstaan, waarbij elke betrouwbare maatstaf verloren ging. Geen enkele arbeider spande zich meer in, omdat men toch wist, dat indien men een hoog loon verdiende, dit weer aanleiding zou zijn, tot een nieuwe verlaging van het tarief.

Dit alles was een gevolg van het feit, dat men de gegevens miste om op betrouwbare wijze vast te stellen welk kwantum productie-eenheden van den arbeider mocht worden verlangd. Niemand was er tot nu toe in geslaagd om het productie-vermogen van den arbeider te meten. Dit nu is de groote verdienste van Taylor' geweest. Hij heeft weten uit te schakelen de onnutte bewegingen, zoodat overbleven de nuttige en nu voelt ieder aanstonds dat men al direct hierdoor een verhooging van de productie moet bereiken. Wanneer daarbij alle remmende invloeden worden overwonnen en. aldus een stabiele werkgelegenheid geschapen, dan kan men ook, ik wees er reeds op, een voor eiken arbeider, die voor „vol" gerekend kan worden, geldende taak vaststellen. Wanneer nu de arbeiders er toe gebracht kunnen worden, con amore mede te werken aan de nieuwe arbeidsmethode, dan is het resultaat eenvoudig verbluffend. Niet alleen voor de ondernemingen, maar ook voor de arbeiders zijn resultaten bereikt, die veel te denken geven.

2. Taylor heeft aan de verhooging van de productie vastgekoppeld een aanmerkelijke verhooging van de loonen en daardoor ook voor den arbeider tastbare resultaten verworven van "de nieuwe methode van werken. Ik zal er nu van afzien een uiteenzetting te geven van het loonsysteem, dat Taylor zelf toegepast wil zien, ook laat ik onbehandeld de systemen door zijn medewerkers en opvolgers uitgevonden. Ik wil slechts op enkele belangrijke neven-zaken wijzen, die bij de belooning, zooals Taylor die wenscht, te pas komen.

3. Taylor had het verderfelijke ingezien van het voortdurend beknibbelen van het eens vastgestelde stukloon en daarom ging hij uit van den stelregel, dat zoodra een arbeider naar zijn methode werkte, ook nimmer meer het afgesproken loon zou worden veranderd. Hij had eenmaal uitgerekend de taak en daarbij in aanmerking genomen het bestaande loon en toen zijn eigen loontarief zoo gecalculeerd, dat bij het bereiken van de taak de arbeider een beduidend hooger loon ontving. Ook was door hem de zekerheid verkregen, dat èn de taak èn het loon niet bij de eerste de beste kleinigheid zouden worden gewijzigd. Het beknibbelen moest voorgoed verdwijnen.

4. Dan had Taylor nog een anderen, zeer juisten maatregel getroffen. Hij heeft maatregelen genomen, dat gen arbeider, die naar zijn systeem werkt, des ochtends een opgaaf verkrijgt van het bedrag zijner verdiensten op den voorgaanden dag. Taylor had begrepen, dat onzekerheid ook op dit gebied moest worden uitgeschakeld.

5. Overigens, (en dit zij opgemerkt aan hen die

beweren dat het loon-systeem van Taylor de arbeiders zou afjakkeren) is in het Taylor-stelseï ruimte voor alle loon-systemen; principieel wordt niet één loon-systeem uitgesloten, ja zelfs is er, hoe vreemd het klinken moge, plaats voor toepassing van het ouderwetsche uurloon-stelsel. Men vindt dit o.a. toegepast in de bekende Ford-fabrieken.

6. Van belang is voorts nog, dat Taylor de verschillende instructeurs, zooeven besproken, premiën wil toekennen, wanneer een arbeider zelf voor premie in aanmerking komt. De premiën stijgen naar gelang het aantal arbeiders dat voor premie in aanmerking komt, stijgt. Het belang van dezen maatregel is duidelijk. Taylor wil, dat de arbeiders elke belemmering van den arbeid weggeruimd zullen zien. Hiervoor te zorgen is de taak der verschillende werkmeesters. Doen zij hun werk niet goed, dan ontstaan er belemmeringen voor de arbeiders, waardoor deze gevaar loopen hun premie te verliezen en dus de arbeiders ook weer aanleiding geven zich te wenden tot den scheidsrechter. Op deze wijze wordt een behoorlijke samenwerking tusschen werkmeesters en arbeiders verkregen, daar hun beider belangen samenvloeien.

7. Het Taylor-stelsel brengt dus met zich mede de aanstelling van employe's van het arbeidsbureau, de aanstelling van meer werkmeesters, de uitkeering van hooger loon. Taylor heeft het aangedurfd in sommige bedrijven het getal van wat men noemt improductieve krachten (hieronder verstaat men, ten onrechte, employe's, die niet direct produceeren in den letterlijken zin des woords) zóó hoog op te voeren, dat op elke drie arbeiders één improductieve kracht aanwezig was. Dit geeft te denken aan die werkgevers, die meenen, dat de ware bezuiniging en de eenige weg naar vooruitgang steeds ligt in het uitsparen van z.g. improductieve krachten. Want hoe duur Taylor ook werkt, hij heeft, waar men hem zijn gang liet gaan, de ondernemingen, die hem aanstelden, groote sommen doen verdienen, ja, zelfs zijn er gevallen van ondernemingen, die dicht bij een faillissement stonden en door Taylor zijn opgevoerd tot zeer rendabele bedrijven.

De besparing die verkregen wordt is een dubbele. In de eerste plaats krijgen de arbeiders niet ten volle het bespaarde loon uitbetaald. Wanneer ze bijv. een drievoudige productie bereiken, dan zullen zij misschien het tweevoudige loon of iets daar beneden vergoed krijgen. Naast deze besparing op de loonen, staat echter nog een andere besparing die in sommige bedrijven van zeer groot belang kan zijn, n.l. de besparing op wat men noemt „de algemeene of indirecte kosten". Een voorbeeld zal dit duidelijk maken:

Wanneer voor rente van en afschrijving op gebouwen, machines e.d. een bedrag noodig is van f 100.000 per jaar, dan zal bij 100.000 productieeenheden per jaar, de kostprijs van elke eenheid met f 1 moeten worden verhoogd. Slaagt men er in, de productie tot 250.000 eenheden op te voeren, dan zal het aandeel in deze kosten per productieeenheid dalen van fl tot f 0.40.

Een becijfering, ter overweging aangeboden aan die ambtenaren, die namens de regeering het verlof moeten geven voor het werken in dag-en nachtploegen. De vraag hoe men de vaste kapitaals-beleggingen als gebouwen, machinerieën enz. zooveel mogelijk kan uitbuiten of benutten, raakt het levens­ belang van elke zaak.

A. SCHILDER.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 juni 1931

De Reformatie | 8 Pagina's

Organisatie van den Arbeid.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 juni 1931

De Reformatie | 8 Pagina's