Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een sGbilderüententoonstelllng.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een sGbilderüententoonstelllng.

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Op verzoek van een onzer medewerkers nemen we uit het „Kerkblad van de Geref. Kerken van 's Gravenhage" enkele fragmenten over van een artikel van Ds W. van 't Sant, over de tentoonstelling van den schilder Roeland Koning, die in Den Haag is gehouden en door den heer Van Beeok Galkoen werd geopend.

„Persoonlijk ben ik nog diep onder den indruk vooral van de hoofdwerken: in het midden de kruisiging van Jezus, ter eener zijde Adam en Eva in diepe schaamte gebogen na den zondeval, en anderzijds: de Ziener op Patmos. Nimmer zag ik zóó dicht naderend aan de Schrift deze machtige wereldfeiten uitgebeeld; vooral de kruisiging doet ons denken aan het aangrijpend woord: „Vervloekt is een iegelijk, die aan het hout hangt", en aan Jesaja's uitspraak: „een iegelijk was als verbergende het aangezicht voor Hem; Hij was veracht, en de onwaardigste onder de menschen". Dat beeld van het verwrongen gelaat van den Verbrijzelde laat u niet los, en ge zegt: wat heeft Hij zich diep voor ons, vloek-en doemwaardigen, moeten vernederen.

En nu geef ik het woord van den heer Van Beeok Galkoen door.

„De kunstenaar heeft in zijn leven niet zelden moeilijke momenten. Wanneer hij in zich gevoelt den scheppingsdrang dan lijdt hij er vaak onder aan dien drajig geen uiting te kunnen geven op een aan zijn inspiratie adaequate wijze. Dan komt er conflict tusschen de visie en de techniek.

De visie moet er zijn, anders is er geen kunst, doch maakwerk. Het object dat de schilder weer wil geven, moet een reflex hebben gevonden in zijn gemoed. Die reflex moet in zijn innerlijk leven vorm krijgen. Er moet dus iets doorleefd zijn voor de conceptie tot stand komt en de vormgeving kan worden gezocht en gevonden. Een schilderij is een levensuiting, het resultaat van de worsteling tusschen willen en kunnen, in vele gevallen van de worsteling tusschen willen en niet-kunnen. Het conflict zal scherper zijn naar mate de hoogere vlucht van het willen de gebondenheid des te pijnlijker doet gevoelen. Dan: het gevonden evenwicht, wanneer de schilder de moeilijkheden heeft overwonnen en zijn penseel door compositie en kleurgeving uiting kan geven aan wat innerlijk werd geschouwd.

Vooral in den laatsten tijd is daarbij de realiteit in de vormgeving door het visueele teruggedrongen. Sommige schilders geven het in zich opgenomen beeld meer weer in het vervaagde droombeeld van hun eigen visie dan volgens levenswerkelijkheid.

Bij Koning is dit niet het geval.

Wanneer we nagaan wat deze tentoonstelling ons biedt, dan treft ons in vele schilderijen, bij juisten vorm, een rustige toon. De lichteffecten geven aan het geheel een harmonisch karakter, dat de oppervlakte niet oppervlakkig, maar als uiting van het bezonkene doet waardeeren.

In het bijzonder wil ik stilstaan bij de kruisiging. Hier is niet de rust die treft, maar de bewogenheid, niet het licht maar de duisternis.

In de oudste Gothiek vinden we het lijden van Christus weergegeven door hevige aandoening in serene rustige vormgeving. Eerst later ontstaat het streven om de aandoening uit te drukken door groote bewogenheid. Zoo deed het ook Koning. Hij gaf den Gekruisigde weer in bitteren strijd en duisternis van zwaar lijden. Dit kan bij eerste beschouwing' onvoldaanheid wekken. Zoo ging het aanvankelijk mij, en ik kan mij voorstellen dat ook anderen die ervaring hebben. De bewogenheid treft ons immers daarom zoo omdat wij ons den Gekruisigde in ons diepste denken niet anders kunnen voorstellen dan als den Overwinnaar, die voor ons over lijden en dood heeft getriumpheerd. De Majesteit van den Overwinnaar uit te drukken in de bewogenheid van het lijden, gaat dat niet het menschelijk kunnen te boven?

Toch, de voorstelling liet mij niet los. En toen kwam mü voor den geest het woord uit het Oude Testament: „Waarlijk, Hij heeft onze krankheden op zich genomen en onze smarten, die heeft Hij gedragen".

Zoo spreke dit schilderij van den strijd, die ook in den beschouwer tot overwinning kan leiden, wanneer hij in den Strijder ook den Levensverwinnaar ziet.

Schilderijen zien is niet zoo gemakkelijk. Het vergt ook geestelijke inspanning. Wellicht is daarom het bezoeken van een schilderijententoonstelling ook lichamelijk vermoeiend. Maar de inspanning wordt beloond. Beloond door hetgeen men geniet voor het oogenblik en door hetgeen men vasthoudt in de toekomst. Beloond ook voor den schilder, vrien dit waardeerend beschouwen een stille hulde is.

Die stille hulde wenschen we den schilder Koning toe voor de wijze waarop hij levensmomenten op het doek uitdrukking deed verkrijgen."

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 10 februari 1933

De Reformatie | 8 Pagina's

Een sGbilderüententoonstelllng.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 10 februari 1933

De Reformatie | 8 Pagina's