„Hoofdlijnen der Zielkunde".

Naar de goede gewoonte in onze redactie bespreekt ieder redacteur de boeken die van zijn hand het lichl zagen zelf.

Persoonlijk vind ik dit altijd zeer moeilijk werk. Misschien is het daaraan toe te schrijven, dat ik noch mijn „Opvoeding tot het huwelijk", noch mijn „In 's levens voorhof", noch de laatste slukfren van mijn „Inleiding tol de theoretische paedagogiek" liier besprak.

Thans acht ik mij evenwel verplicht, mijn , , , Hoofdlijnen der Zielkunde" kort aan te kondigen.

Omtrent lolstandkoming en doel van het boek wordt in een „Ier inleiding" het volgende gezegd:

„De volgende bladzijden bedoelen te geven wat de titel van dit boekje aanduidt: „hoofdlijnen der zielkunde".

Die onmiddellijke aanleiding tot het ontstaan van dit boekje was een verzoek van het bestuur der „Vereeniging tot Opvoeding en Verpleging van Idioten en achterlijke Kinderen" om met het oog op de opleiding van het aan de stichliugen der vereeniging verbonden personeel een boekje als dit samen te stellen Eenmaal begonnen heb ik bij het schrijven evenwel ook gedacht aan onze aanstaande onderwijzers en onderwijzeressen, aan de studeerenden voor de na-akte van den Schoolraad, en eigenlijk ook aan zoovelen onder studeerenden en niet-studeerenden, die een beknopt overzicht over de zielkunde wenschen.

Dat ik bij het schrijven dezer bladzijden ben uitgegaan van de beginselen, verdedigd in mijn „De oorsprong en het wezen van de ziel" zal teder begrijpen.

Ook zal het duidelijk zijn, hoezeer ik me moest beperken. Het terrein is zoo groot en het feitenmateriaal overweldigend.

Ik heb mij bepaald tot de feitelijke gegevens die de hoofdzaken betreffen. De methoden volgens welke deze gegevens verkregen worden, kon ik meestal niet bespreken. Wanneer het noodzakelijk was een keuze te doen tusschen verschillende opvattingen, heb ik die keuze gedaan zonder dat ik argumenteerdej op welke jonden deze keuze zoo uitviel. Het spreekt vanzelf, dat in een boekje als dit geen ruimte is voor wetenschappelijke discussie met andere opvattingen. Het bedoelt in te leiden tot de hoofdzaken. Het bedoelt niet een bijdrage te geven voor nieuw wetenschappelijk dispuut. Wel heb ik gemeend, duidelijk te moeten doen uitkomen de eenheid van opvatting die er bij de hier verdedigde beschouwing aanwezig is. Ik vlei me met de hoop, dal zij, die beginnen te studeeren, door achterstaande bladzijden in staat gesteld zullen worden het terrein in hoofdUjnen te leeren kennen."

Hiermede is waarschijnlijk het karakter van het werk voldoende omschreven.

Wat den iniioud betreft het volgende. Het eerste hoofdstuk zet in het kort uiteen welke de taak der zielkunde is, welke methoden er alzoo toegepast worden. Bij de bespreking van het wezen van de ziel wordt verwezen naar de breedere behandeling in het boekje „De oorsprong en het wezen van de ziel", doch met nadruk wordt gewezen op de nuanceering in de opvatting aangaande het woord „geest". Het eerste hoofdstuk eindigt met een overzicht van de termen der zielkunde en de indeeling van de stof. Hoofdstuk II handelt over het waarnemen, het leeren kennen en het onlhouden in de volgende paragrafen: de middelen van de waarneming; de opmerkzaamheid; de waarneming; de voorstelling; geheugen en berinnering.

Hoofdstuk III bespreekt het denken. In afzonderlijke paragrafen wordt achtereenvolgens behandeld: de samengesteldheid van hel denken; de wetten van hel denken; de intelligentie; hel instinct; de associaties, het denken I; he! denken II.

In hoofdstuk IV komt het gevoelen aan de orde. De afzonderlijke paragrafen hebben tol opschrift: hel wezen van het gevoel; soorten van gevoelens; het aesthetische beleven; het gevoelsleven in verband met hel kennend en denkend leven.

Hoofdstuk V handell over den wil. In vier paragrafen wordt achtereenvolgens besproken: wat we onder „willen" verslaan; de opbouw van het wil­ Ien I; de opbouw van het willen lij de uitingen van den wil. 1

Hoofdstuk VI heeft tot opschrift: karakter en temperament. Dit hoofdstuk is verdeeld ia de volgende paragrafen: de opbouw van het karakter in den algemeenen zin; enkele opvattingen over karakter en temperament; wezen, structuur en opbouw van het karakter; de beïnvloeding der doelstellingen door het minderwaardigheidsgevoel.

In hoofdstuk VII wordt gehandeld over het „ik" in drie paragrafen: wat wij onder het „ik" verstaan I; wat wij onder het „ik" verstaan II; aansluiting bij wijsbegeerte en theologie.

Hoofdstuk VIII handelt over het geweten waarbij in één paragraaf wezen en werking van het geweten worden besproken.

Tenslotte komen in hoofdstuk IX eenige speciale vraagstukken der zielkunde aan de orde. De eerste paragraaf omsclirijft welke speciale vragen wij behandelden; de volgende suggestie, illusie en hallucinatie en in een slotparagi-aaf wordt dan nog kort behandeld de para-psychologie waarbij over de hypnose wordt gesproken en telepathie en clairvoyance even aan de orde komen.

Een uitvoerig register sluit het werk, dat in het geheel 263 bladzijden telt. Het is een uitgave van de firma Zomer en Keuning te Wageningen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen