VAKWETENSCHAP EN PRAKTIJK

De beteekenls der zedelijke en religieuze factoren voor de maatscbappelüke en persoonlijke gezondbeldszorg.

I.

Wie de levensomstandigheden van tegenwoordig vergehjkt met die van onze voorvaderen, die kan niet ontkennen, dat ons leven heel wat meer beveiligd is, dan dat in vroegere eeuwen het geval was. De zorg voor de handhaving van de gezondheid heeft een groote plaats in ons maatschappelijk leven gekregen. Aan allen kant ziet de moderne mensch zich beschut tegen gevaren, die hem zouden kunnen bedreigen.

De wet op de besmettelijke ziekten zorgt er voor, dat de kansen, dat hijzelf door deze ziekten aangegrepen wordt, zoo gering mogelijk zijn.

Door de Vleeschkeuringswet en de Warenwet wordt er voor gewaakt, dat de gevaren, aan vervalsching, bederf en verontreiniging van zijn voedingsmiddelen verbonden, tot een minimum beperkt blijven.

Welke voordeelen hij geniet van de moderne drinkwatervoorziening en het moderne drinkwateronderzoek behoeft nauwelijks betoogd.

.Wiet en bouwverordening stellen bij het bouwen van zijn woning allerlei eischen omtrent afmetingen, hoogte van den vloer boven den beganen grond, materiaal, vuilafvoer, toetreden van licht en lucht, bescherming tegen brand en vochtigheid^ welke eischen ten doel hebben, naast zijn maatschappelijke en moreele ook zijn hygiënische belangen te behartigen.

Het Staatstoezicht op de Volksgezondheid streeft er zoo krachtig mogelijk naar, niet het minst daarbij gesteund door de Hinderwet, dat de ppenbare wateren niet bedorven worden door "het afvalwater van groote fabrieken; dat mestputten en mesthoopen en lekkende riolen den bodem niet verontreinigen; dat de atmospheer niet al te zeer beladen wordt met rook en smook van de groote industrieën.

En in zijn beroep komt de mensch schier dagelijks met de voorschriften van de Arbeidsinspectie in aanraking. Verplichte keuringen in bepaalde bedrijven, verbod van vrouwen- en kinderarbeid in beroepen, waar deze schadelijk voor hen zijn, algemeen hygiënisch toezicht op de verhoudingen, waaronder arbeiders in beroep of bedrijf hun werk verrichten, meer bijzonder hygiënisch toezicht op de direct schadelijke beroepen, waar gevai-en voor vergiftigingen, besmettelijke ziekten of ziekten van anderen aard bestaan; verschillende veiligheids- en beveiligingsmaatregelen tegen ongevallen; al deze bepalingen zijn, om maar enkele voorbeelden te noemen, ingesteld om de gevaren aan den arbeid verbonden tot een minimum te beperken.

En zijn deze maatregelen grootendeels direct van Overheidswege uitgaande, het maatschappelijk leven komt den mensch van tegenwoordig nog verder te hulp. Zijn kleeding heeft in verschillende opzichten den invloed ondergaan van wat het wetenschappelijk onderzoek leerde omtrent de warmteregeling van het menschelijk lichaam en de middelen, waardoor deze bevorderd en gemakkelijk gemaakt kan worden. Hoewel mode en hygiëne nog steeds niet eikaars vrienden zijn! Verschillende omgangsvormen en gewoonten hebben hun oorsprong te danken aan de steeds meer doorbrekende inzichten omtrent de groote beteekenis van reinheid en netheid voor de gezondheid. De inrichting en meubileering van de woon- en slaapvertrekken worden hoe langer hoe meer er op berekend om 't stof en vuil zoo gemakkelijk mogelijk te kunnen verwijderen. De verwarming in de woningen wordt steeds doelmatiger ingericht. Al meer drin, gen tot het publiek door de gevaren verbonden aan een eenzijdige voeding en komt het op de hoogte van de groote beteekenis der vitaminen. Het aantal slachtoffers van het misbruik van sterken drank neemt zienderoogen af, mede onder invloed van het doordrin'gend besef, welk een verwoestende werking de alcohol uitoefent op lichaam en ziel van den dronkaard niet alleen, maar ook van zijn nageslacht.

Maar behalve aan verschillende zich wijzigende gewoonten en gebruiken moet ook aandacht geschonken worden aan allerlei instellingen van sociaal nut, die de belangen van de giezondheid, zoowel van het individu als van het volk in zijn geheel, trachten te behartigen.

Reeds vóór de geboorte van het kind kunnen de aanstaande moeders op de z.g. moedercursussen allerlei bijzonderheden leeren, die voor het wel en wee van haar kleine en haar zelf van beteekenis zijn.

Na de bevalling staat het z.g. consultatiebureau voor zuigelingen ten haren dienste, dat haar met raad en daad terzijde staat met betrekking tot de meest doeltreffende voeding en verzorging van den kleinen wereldburger. Steeds meer gaan de oogen er voor open, hoe verkeerd vaak in vroegere jaren met de zuigelingen werd gehandeld, waardoor zoowel de sterfte aan kinderen beneden het jaar schrikbarend hoog was, alsook verschillende ziekelijke afwijkingen en gebreken verworven werden, die voor het kind later een bron van verdriet konden worden, afgezien dan uog van het feit, dat een aangeboren lichamelijke minderwaardigheid niet zorgvuldig genoeg werd opgekweekt. Het lichamelijk en maatschappelijk peil der komende generatie wordt voor een niet gering deel mede bepaald door de meerdere of mindere zorg voor de jonggeborenen.

De kleuter vindt minder bescherming. Niet, dat hij niet in de aandacht van degenen staat, die zich met de gezondheidszorg bezig houden. De kleutersterfte is toch dubbel zoo groot als die van de schoolkinderen. Op dezen leeftijd bestaat een verhoogde vatbaarheid voor tuberculose. Ook voor de meeste infectie-ziekten ligt de top van devatbaarheidskrommen vóór den schoolplichtigen leeftijd. Bovendien ontwikkelt zich uit sommige kleuterziekten een blijvende invaliditeit. Ik denk hier aan de gevolgen van de Engelsche ziekte en van de kinderverlamming. Maar een goede organisatie voor de kleuters is niet gemakkelijk. Toch kan ook hier door voorlichting veel bereikt worden.

'Geheel anders wordt de toestand, wanneer het kind de school betreedt.

Dan ondervindt het van alle kanten daadwerkelijke belangstelling. Reeds met den bouw en inrichting der lokalen wordt er op gerekend de nadeehge invloeden van het onderwijs zooveel mogelijk uit te schakelen. Voor voldoende ruimte, licht en lucht, voor behoorlijke speelgelegenheid in de open lucht, doelmatig meubilair, zindelijken staat der leermiddelen en nog zooveel meer wordt nauwkeurig zorg gedragen. Daarbij houdt het geneeskundig schooltoezicht, zooals dat steeds meer gewoonte wordt, ook het kind zelf in het oog. Het waarschuwt de ouders, zoo het bij het kind bepaalde afwijkingen en gebreken ontdekt en waakt er voor, dat de kinderenj die een gevaar opleveren voor hun mede-leerlingen, uit de school geweerd worden. Hetzelfde heeft plaats met die onderwijzers, die een bron van besmetting opleveren. Naar k.oloniehuizen, herstellingsoorden, buitenscholen en da g-g e- zondheidsscholen kan het kind zonder al te groote kosten door de ouders gezonden worden, zoo het tijdelijk uit een tuberculeus besmette omgeving verwijderd worden moet, of moet aansterken na een pas doorstane ziekte, of vermeerdering van den lichaamsweerstand hoog noodig is.

Maar ook na den leerplichtigen leeftijd trekt de maatschappelijke gezondheidszor_g zich zijn lot aan.

Dreigt er gevaar voor tuberculose, dan is het Consultatiebureau ter bestrijding van de tuberculose daar om raad en eventueel hulp te verschaffen. Het is voor de volksgezondheid van het grootste belang juist de beginnende gevallen van deze gevreesde ziekte te ontdekken, omdat de mogelijkheid van een volledige genezing dan nog gegeven is en daarmee een nieuwe besmettingshaard kan worden voorkomen.

Maar ook de opsporing van lijders aan open tuberculose heeft groote beteekenis, omdat dan maatregelen genomen kunnen worden om hun omgeving, waarin vooral de kleine kinderen, die zoo gevoelig voor de tuber keibacil zijn, te beveiligen. Waar noodig kan dan voor betere huisvesting, goede voeding en eventueele uitzending naar een sanatorium gezorgd worden.

In verschillende steden treft men thans consultatiebureaux voor geneeskundig onderzoek vóór het huwelijk aan, zoodat wie twijfelt, of een huwelijk gevaar zal opleveren voor zijn aanstaande vrouw of zijn toekomstige kinderen, daar de noodige adviezen kan bekomen.

Ook de bestrijding der geslachtsziekten maakt een deel van de moderne maatschappelijke gezondheidszorg uit. Het is genoegzaam bekend, welke verwoestingen deze ziekten kunnen aanrichten ook bij het nageslacht! Dat een juiste bestrijding heel wat moeilijkheden met zich brengt, omdat hier naast maatschappelijke en geneeskundige belangen ook moreele zijn gemoeid, spreekt vanzelf.

Het is natuurlijk niet doenlijk in een kort bestek een volledig beeld te geven van alias, wat Overheid en Maatschappij doen om ziekten en kwalen te voorkomen en de volkskracht daardoor te verhoogen. Toch zal het oj)gevallen zijn, dat datgene, wat wij tot nu toe bespraken, in zekeren zin slechts een negatief karakter had. Het betrof hoofdzakelijk maatregelen, die er op berekend waren om de menschen tegen ziekte te beschutten. Maar de gezondheidsleer behoort nog een andere, een positieve taak te hebben, n.1. de bevordering der gezondheid.

Want gezondheid is meer dan... niet ziek zijn. Daarom is het noodzakelijk ook actief zoodanig op het lichaam in te werken, dat het geheel voor zijn taak berekend is. Werken de levensprocessen

harmonisch samen, dan worden niet slechts de uitwendige ziekteoorzaken, maar ook de ziekteneigingen, die uit het lichaam zelf kunnen opkomen, gemakkelijker overwonnen. Vandaar dat volksopvoeding ook tot de taak der hygiëne behoort. Door de school, maar ook door voordrachten, pers, radio, tentoonstellingen, musea, bioscoop, vlugschriften en boeken tracht men het publiek op de hoogte te brengen van de factoren, die de gezondheid kunnen bevorderen. Zonnebaden, gymnastiek, wandelen, turnen, zwemmen en zooveel meer takken van sport bedoelen het lichaam krachtiger en sterker te maken. En het mag een vooruitgang genoemd worden, dat steeds meer het inzicht baan breekt, dat een goede verzorging van het lichaam een hoofdvoorwaarde voor een goede gezondheid is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen