Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

VAKWETENSCHAP EN PRAKTIJK

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

VAKWETENSCHAP EN PRAKTIJK

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Eenlge opmerkingen over en naar aanleiding van „Geboortebeperking" door T. Oldenburger.')

II.

Het boek van Oldenburger stelt zich ten doel de bespreking der geboortebeperking, zooals deze zich in onze moderne ©euw van beschaving ontwikkeld heeft, en dat wel door gebruik te maken van mechanische en chemische middelen. Elk gezin behoort dan wel op zijn minst één kind groot te brengen, maar dan toch niet meer dan vier of vijf. In den vorm van het Neo-Malthusianisme heeft deze geboortebeperking haar krachtigste uitdrukking, verdediging en propaganda gevonden. Ze is daarin gefundeerd tot ©en levensbeschouwing, die ook van haar kant meewerken moet aan het geluk van het menschelijk geslacht. Dank zij die z.g. wetenschappelijke middelen kan de menschbeid een tijd van voorspoed en welvaart tegemoet gaan. Over den geestelijken achtergrond van deze beweging spreken haar aanhangers weinig. De blik is vooruit gericht. AUer aandacht spant zich op de veranderingen, die zij te weeg zal brengen. W-at maalt men om een ethiek, die niet in staat was den mensch het levensgeluk te brengen, die op de •menschbeid drukte als een zware last? Een nieuwe zedelijkheid gaat zich ontwikkelen. En vergelijkt men deze met de bestaande, dan moet het ojpvallen, hoeveel ruimer de veranderde opvattingen zijn! Hoeveel nieuwe mogelijkheden van geluk den mensch gegeven worden, die hem vroeger dooreen duistere levens- en wereldbeschouwing werden onthouden!

Uitvoerig laat Oldenburger zien, wat de voorstanders der geboortebeperking in bovengenoemden zin, haar belijders belooft. Ze wil het aan iedere volwassen man en vrouw mogelijk m; ak©n om inlichtingen te verkrijgen omtrent middelen tegen zwangerschap en hun laagste prijzen; om de gezinsvermeerdering zóó te beperken, dat het volk de gezondste en sterkste kinderen zal voortbrengen, die de allerbeste kans hebben pp een goed bestaan, op de hoogste intellectueele ontwikkeling, op de meest sympathieke omgeving om in te leven, op het langste en gelukkigste leven als lid van het gezin, de kerk en de maatschappij, en die voortdurend het meest zuUen bijdragen tot het geluk der toekomstige generatie. De vrouw kan er bet recht door krijgen om zelf te bepalen, wanjneer ze rnoeder zal worden. Ze zal niet meer leven onder het juk van den man; zelfstandig zal ze in het leven staan. Geen angst in den huwelijksomgang zal haar meer drukken. Zij, evengoed als de man, zal van de erotiek van het huwelijk ten volle kunnen genieten, zoo vaak zij maar wil, zonder dat zij de gevolgen daarvan behoeft te vreezen. De moeders zullen gezonder zijn, daar zij minder kinderen voortbrengen. De zwangerschap zal baar leven minder bedreigen. Meer tijd komt voor haar vrij voor vermaak en godsdienst. Echtscheidingen zullen afnemen, daar het thans voor mannen en vrouwen mogelijk gemaakt wordt elkander tegemoet te komen op het punt van het geslachtsleven. De frequentie der geslachtsziekten zal afnemen. Het gevaar voor overbevolking wordt afgewend.

Ook laat Oldenburger zien, hoe verschillende vrijzinnige richtingen in Amerika de praktijk van het Neo-Malthusianisme moreel geoorloofd achten, ja daaraan zelfs godsdienstige waarde hechten. Verschillende hunner woordvoerders worden aangehaald, onder wie ook de in ons land bekende Fosdick. Deze laatste meent, dat van een eerlijke geboortebeperking door het individu kan worden gebruik gemaakt voor het algemeen welzijn van het gezin en de maatschappij. Hij verkondigt de stelling, dat de mogelijkheid daartoe in hetzelfde licht bezien moet worden als de andere uitvindingen der wetenschap, zooals de radio, de auto en de vliegmachine. Al deze voortbrengselen der moderne cultuur kunnen de menschen opvoeren tot een hooger plan van beschaving en broederschap. Dat deze dingen misbruikt kunnen worden, ontkent Fosdick niet. Hij geeft toe, dat de practijk der geboorte-beperking met behulp der z.g. wetenschappelijke middelen kan leiden tob de verwoesting van de gezinnen, tot de vernieling van het volksbestaan, maar daartegenover houdt hij staande, dat het juiste gebruik ervan in gelijke mate zeer nuttig voor den enkeling, de echtelieden en het ras kan zijn.

Het valt niet te ontkennen, dat'Oldenburger in zijn boek krachtig tegen de verschillende argumenten vóór de geboortebeperking positie neemt. Scherp en fel is hij in zijn verweer, sarcastisch vaak. Men gevoelt duidelijk, welke demonische machten achter deze beweging schuilen. Het blijft

Diet verborgen, dat het historisch-materialisme een krachtige impuls ervan is. En tegenover de veelszins onbewezen beweringen van de voorstanders, doet Oldeuburger krachtig de practische consequenties en de onjuistheden van het drijven der nieuwe richting zien. Het doel mag de middelen niet heiligen, ook al is dat doel nog zoo schoon en aanlokkelijk. En de vrijzinnig-godsdienstige richtingen "kunnen hun eischen niet baseeren op den Bijbel, tenzij zij Dezen naar de door hen vooropgestelde meening verdraaien. 'Hun humanistisch cultuur-ideaal mist eiken band met de werkelijkheid. Sexueele losbandigheid staat voor de deur. Alle zedelijke en religieuze waarden van het leven dreigen in die sfeer, waarin de intieme omgang tusschen man en vrouw moedwillij en opzetteljjk, nota bene op „moreele" gronden, wordt losgemaakt van iedere verantwoordelijkheid, zoodat de lust geen enkelen last met zich meebrengt, vernietigd t© worden.

En zoo gaat de schrijver dan door. Het is niet waar, dat de vrouw bij de nieuwe geestesgesteldheid vrij wordt. Integendeel, zij dreigt slavin te worden van eigen en anderer hartstochten. Hét is niet waar, dat het levensgeluk bevorderd wordt, als de vrouw absoluut vrij is in het bepalen van den tijd, waarop zij moeder zal worden. Het is niet waar. dat het geslachtelijk verkeer noodzakelijk is voor de gezondheid en het geluk van den mensch. Het is niet waar, dat er door de gehoortebeperking een biologische verjonging van het menschelijk ras zal optreden en een gering aantal kinderen het geslacht zal verbeteren. Het is nog verre van bewezen, dat het gevaar voor overbevolking dreigt of dat het tijd wordt het Nieuw-Malthusianisme als middel daartegen in den arm te nemen. Het is niet waar, dat kleine gezinnen meer werk zullen verschaffen en betere waarborgen geven voor een behoorlijk levensbestaan. Het is niet waar, dat hoogere loonen en kortere werkuren meerdere zekerheid voor geluk zullen geven. De voorbehoedmiddelen mogen de geslachtsziekten misschien voorkomen, maar zij vernietigen de kracht van 't volksleven en 't zedelijk karakter van de persoonlijkheid. Als de vrouw 't recht heeft het moederschap te weigeren om het lijden te ontloopen, waarom heeft dan ook de man niet het recht om te weigeren zijn beroep uit te oefenen, daar hem in zijn werk minstens evenveel gevaren bedreigen als de vrouw bij haar moeder worden?

Men ziet hieruit, dat Oldenburger aan het Neo- Malthusianisme geen voet geeft. Hdj betwist het overal zijn argumenten en tracht de onhoudbaarheid zijner stellingen aan te toonen. En oggenschijnlijk aanvaardt hij geen enkele overweging, die de geboorte-beperking, in welken vorm ook toegepast, zou wettigen. Men zou tenminste niet vermoeden, dat hij tenslotte toch nog ©en stuk van het leven in een uiterst hachelijk te verdedigen positie aan zijn tegenstanders overlaat, waarop zij niet zullen nalaten met alle kracht hun tegenaanval in te zetten. Maar daarover in één der volgende artikelen.


1) „Geboortebeperking voor geloovigen en ongeloovigen", - ien zuiver critische beschouwing van de theorie en de practijk en van de argumenten voor en tegen deze beweging, door Teunis Oldenburger, Th. H. Th. D. Vertaling van Dr A. Dupont, schrijver van „Het Huwelijk". Uitg. H. A. van Bottenburg N.V., Amsterdam.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 augustus 1935

De Reformatie | 8 Pagina's

VAKWETENSCHAP EN PRAKTIJK

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 augustus 1935

De Reformatie | 8 Pagina's