UIT DE BUITENLANDSCHEKERKEN

Die Gereformeerde Kerk in Suld-Afrlka.

I.

Er verschijnen in de laatste maanden nu en dan persverslagen van redevoeringen waarin bovengenoemde Kerk ter sprake komt. Deze verslagen raken kant nocli wal. Soms vermeldt de pers, dat er een kleine Dopperkerk bestaat in Zuid- Afrika met 50 kleine gemeenten en een paar predikanten. En nu de vorige week zelfs, dat wijlen 'President S. J. P. Kruger de Dopperkerk had gesticht.

Deze fouten kunnen niet verschoond worden door onkunde aangaande den kerkdijken toestand in Zuid-Afrika, want in de Chr. Encyclopaedie van J. H. Kok, deel II, pag. 298 is het ontstaan van bovengenoemde Kerk uitvoerig beschreven.

De voortrekkers hadden, toen zij uit de Kaapprovincie naar Natal trokken, geen eigen predikanten, maar werden bediend met Woord en Sacramenten door enkele zendelingen. In Transvaal gekomen, stichtten zij een Kerk, die los was van de Ned. Geref. Kerk in de Kaapprovincie. Ds van der Hoff, als candidaat uit Nederland overgekomen, werd door ouderling Wolmarans bevestigd als eerste predikant van de Herv. Kerk in Transvaal. Daarop kwamen nog drie Herv. predikanten uit Nederland over voor de Herv. Kerk in Transvaal.

Intusschen klaagden vele broeders in Zuid-Afrika, dat deze predikanten van gematigd liberale richting niet gaven wat zij wenschten. Zij schreven naar Nederland o. a. aan Ds Callenbach, aan H. V. BI. V. Andel te 's Hertogenbosch e. a. om de uitzending van een Gereformeerd leeraar te bevorderen. Deze verzoekschriften leidden tot de uitzending van Ds D. Postnia in 1858 door de Synode van de Chr. Afgesch. Geref. Kerk in Nederland. Zijn lastbrief luidde, dat hij onderzoek moest doen naar den kerkelijken toestand in Zuid-Afrika' eri met de geloofsgenooten aldaar broederlijke betrekkingen moest aanknoopen. Toen Z. Eerw. te Rustenburg was aangekomen, en te Pretoria de Alg. Kerkvergadering had bijgewoond, wist hij genoeg om zijn rapport te maken en besloot hij terug te keeren naar Nederland.

Plotseling volgde 10 Febr. 1859 de reformatie te Rustenburg, waarbij 300 van de 780 leden van de Herv. Kerk aldaar de gehoorzaamheid opzeiden aan de besturen van die Kerk, en de ambten opnieuw instelden. Ook werd Ds Postma beroepen tot hun herder en leeraar, die deze roeping aannam. Deze kerkreformatie heeft zich snel uilgebreid over Transvaal, O. Vrijstaat en het Noorden van Kaapprovincie. In 1869 werd de Theol. School te Burgersdorp gesticht, die in 1905 is overgebracht naar Potchefstroom. In 1920 hadden die kerken, die zich hadden losgemaakt van de Herv. Kerk en ook van de Ned. Geref. Kerk in de Kaapprovincie, een ledental van 50.000 op een blanke bevolking van 1.500.000. Thans vermeldt de officieele statistiek (Almanak v. d. Geref. Kerk in S. A. 1936) 53.242 leden, verdeeld over 111 gemeenten. Van deze zijn er 48 in Transvaal, 22 in O. V. Staat, 28 in Kaapprovincie, 4 in Zuid-West-Afrika, 1 in Kenia, 2 in Rhodesia, 4 in Natal en 2 in Swasieland. Zij worden bedieud door 59 dienaren des Woords,

Aangezien vele gemeenten klein zijn, beroepen sommige van deze, predikanten voor een bepaalde combinatie. Het is zelfs voorgekomen, dat één predikant zeven gemeenten bediende als leeraar en consulent. Ook is er ginds, evenals hier, kandidaten-overvloed, want de Almanak noemt vijf beroepbare proponenten. Enkele predikanten van de Geref. Kerk in Zuid-Afrika hebben den doctorstitel behaald aan de V. U. te Amsterdam en op het oogenblik studeeren nog twee van hen aldaar.

De Theol. School te Potchefstroom arbeidt met drie Professoren. Ze is nauw verbonden met het Potchefstroomsche Universiteitscollege, dat 260 studenten telde in 1935. 't Gevolg daarvan is, dat de meeste Theol. studenten als ze klaar gekomen zijn, een Bi A. en een B. D. graad hebben behaald en sommigen nog hoogere graden.

De zendingsgemeente van de Geref. Kerk in Zuid-Afrika is in het district Soutpansberg, Transvaal en wordt bediend door Ds H. du Plessis, te Siloam met zes inlandsche helpers. Voorheen was Ds P. Bos door de Geref. Kerk te Pretoria uitgezonden, de eerste missionaire predikant. Hij deed examen naar art. 8 D. K. O. en werd bevestigd door Dr Los. Hij was afkomstig lut Sdliiedam (Nederland) en overleed te Maria in 1926.

Kerksplitsing in de groote steden kwam in Zuid- Afrika ook voor. Pretoria, centrum, wordt bediend door Ds D. Rumpff, bus 556 Pretoria, Pretoriaüost door Dr P. J. S. de Klerk, Reitzstr. 481. De eerste gemeente heeft 1261 leden, de tweede 1284 leden.

Johannesburg is verdeeld in vijf Kerken. Johannesburg Oost, bediend door Ds L. S. v. d. Walt Kitclienerlaan 92, heeft 811 leden, Johannesburg Noord met Ds F. P. J. Snijman, 3e Laan, MeMlle, heeft 1158 leden, Johannesburg Zuid met Ds S. P. V. d. Walt, Stationstraat 71, Turffontein, heeft 745 leden, Johannesburg West met Ds A. A. Venter, 14 Beverley weg Brixton, heeft 990 leden, terwijl de moedergemeente Johannesburg, bediend door Ds Wi. J. de Klerk, 6e Laan, 97, Mayfair, 852 leden telt. Met het oog op a. s. landverhuizers geven we hier deze adressen van predikanten.

Nu willen wij nog de vraag beantwoorden wjaaroni de Geref. Kerk in Zuid-Afrika Dopperkerk wordt genoemd. Er bestaat een mooi boekje van wijlen Ds W: . Postma, zich noemende Dr Okulis, over de Doppers. Deze naam is oorspronkelijk een scheldnaam geweest voor stoere Afrikaners, die geen inmenging dulden van vreemden in hun kerkelijk en staatkundig leven. Ze zijn verspreid over de drie Afrikaansch sprekende kerken, doch komen het meest voor in de Geref. Kerk. Zoodoende heeft deze de naam Dopperkerk geltregen. De naam ou-Dopper is thans een eeretitel geworden.

Ook willen wij nog iets zeggen van de bearbeiding van de Geref. Gemeenten. In de steden gaat alles toe zooals in Nederland en in Noord-Amerika, bij de Geref. Kerken aldaar; met dit verschil dat gepredikt wordt, iedere Zondag, in 't Afrikaansch, terwijl de Afrikaansche Bijbelvertaling wordt gelezen en de Afrikaansche formulieren in gebruik zijn. De Psalm-berijming in die taal is in wording. Prof. Dr J. D. du Toit te Potchefstroom en enkele predikanten uit de Ned. Geref. en Herv. Kerken hebben met elkander die Bijbelvertaling tot stand gebracht. Ook Prof. v. Gelderen van onze V. U. is bij de Bijbelvertaling behulpzaam geweest.

In de buitengemeenten wordt meestal om de zes weken dienst gehouden in het kerkgebouw, , en de andere Zondagen in de wijken afzonderlijk. De gi'oote afstanden maken deze wijze van werken noodzakelijk. Het gezang wordt niet begeleid door orgels, uitgezonderd in de stadskerken. Van de gezangen worden alleen die gebezigd, waarvan de tekst in den Bijbel staat. De overige gezangen worden beschouwd als „Saul onder de profeten". Een predikant, die Zondags meestal dienst h-ad voor 30 menschen in een groot gebouw voor 1200 kerkgangers, collecteerde eens voor een klein serafientje om het gezang te begeleiden van deze kleine schare. Hij moest echter dat werk staken, want hij kreeg aanzegging, dat kwaadwilligen het terstond zouden vernietigen.

De catechisaties worden in de buitenwijken behartigd door de ouderlingen, bijgestaan door onderwijzers. Zij die rijp zijn voor de openbare Belijdenis, worden naar het dorp gezonden enkele weken vóór Nagtmaal, waar de predikant dan dagelijks met ben catechiseert om het ontbrekende aan te vullen. Tot het onderzoek van de jonge lidmaten behoorde vroeger ook een leesproef uit den Bijbel, doch thans is het land overdekt met scholen en zal dit gebruik wel vervallen zijn.

De huiscatechisatie is op tal van boereplaatsen nog in eere. Men eet 's avonds warm etein, omdat de gezinsleden overdag ver uit elkander zijn. Na 't avondeten wordt de tafel afgeruimd, de Bijbels en Psalmboeken rondgedeeld en dan begint het Bijbellezen, zingen en overhooren van de Catechismusvragen, of ook wel van Kort-Begrip^-vragen. 's Morgens eer de zon uit is, krijgen de kinderen gelegenheid om hun lessen te memoriseeren. Soimmige vaders beperken deze diensten tot den Zondag, die op de eenzame plaats streng wordt gevierd. Vroeger las men veelal een preek van Smytegeld of Hellenbroek, doch deze zijn nog al lang. Ondeugende jongens plakten wel eens een paar blad^ zijden van die preekboeken aan elkaar, dO'Cih hoe het dan ging met het verband van de predicatie durf ik niet te zeggen. In den tegenwoordigen tijd is er gezorgd voor flinke pi-edicatieboeken van eigen predikanten. Ook het Kerkblad van de Geref. Kerk in Zuid-Afrika bevat elke 14 dagen een korte predicatie, om in afgelegen gezinnen te worden voorgelezen. Met de Schriftkennis staat het ginds, door deze bearbeiding, over het algemeen best De beleving van Gods Wioord is een andere zaak, want die kost veel strijd.

(Wordt vervolgd.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen