Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

VAKWETENSCHAP EN PRAKTIJK

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

VAKWETENSCHAP EN PRAKTIJK

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

De bsteekenls van de Prot. Chr. Centrales en Vakorganisaties van patroons voor het kerkelijk, politiek en maatscbappelyk leven in ons vaderland.

VIII. (Slot.)

De Algemeene Beteekenls.

Niet genoeg kan er op worden gewezen, dat de toepassing der beginselen van het Calvinisme voor Kerk, Staat en Maatschappij van overwegende beleekenis is. De verschillende levensterreinen zullen er onder lijden, wanneer die beginselen van vrede en gerechtigheid, van gezag en vrijheid, van orde en tucht en meerderen, te loor zouden gaan, maar zij zullen aan kracht en invloed winnen, wanneer de waarde er van voor ieder terrein afzonderlijk in breeden kring erkenning vindt.

Het zijn die beginselen, welke ook aan de Christelijke patroonsorganisatie, als onderdeel der gansche i-ij van maatschappelijke organisaties, HAAR ALGEMEENE BETEEKENIS voor ons volksleven verleenen, omdat ze toepassing zijn van Gods heilige wet: God lief te hebben bovenal en onzen naaste als ons zelve.

Vanzelfsprekend is daarbij, dat hoe meer Christelijke patroons, groot-werkgevers, middenstanders, hoeren of tuinders, de Christelijke patroonsorganisatie en dus de gemeenschapsoefening versterken, hoe meer deze Christelijke beginselen naar Calvinistische opvatting hun invloed kunnen ontwikkelen in de maatschappij.

Men achle dit toch niet gering. Kerk en Staat zouden zeer zeker in ernstige mate schade ondervinden, wanneer op maatschappelijk levensterrein do beginselen van het Calvinisme, zooals Gods openbaring die leert, zooals ze uit het Woord Gods zijn geput en door den Geest Gods in het hart worden gewerkt, geen enkele toepassing meer zouden vinden in organisatorisch verband. De Kerk als pilaar en vastigheid der waarheid immers verliest haar invloed en kracht wanneer de welomschreven belijdenis niet GE­ MEENSCHAPPELIJK wordt beleefd en de GE­ MEENSCHAP der heiligen niet ZICHTBAAR tot uitdrukking komt, ook in het organisatorisch leven der geloovigen buiten den engen kring der Kerk in de maatschappij en in den Staat. En nu is DE ALGEMEENE BETEEKENIS der Christelijke patroonsorganisatie voor de Kerk (en ze heeft dit met andere Christelijke maatschappelijke organisaties gemeen) deze: dat zij oproept tot een GE­ MEENSCHAPPELIJKE openbare beleving van de belijdenis der Kerk, tot gemeenschappelijke openbaring dus van het geloof in Jezus Christus in den kring van handel en bedrijf. De wereldoverwinnende kracht van het geloof, dat de Kerk belijdt, moet immers ook het maatschappelijk leven doordringen om het nu reeds op te éischen voor den Koning der Koningen, den Christus THomfator, die uiteindelijk overwinnen zal.

Van groote ALGEMEENE BETEEKENIS is, dat de Christelijke patroonsorganisatie deze gemeenschappelijke roeping vervult in gemeenschap met tal van andere Christelijke organisaties op maatschappelijk terrein en schakel is in de gansche keten van organisaties ONDER EIGEN BANIER. Zij stelt zich lijnrecht tegenover de z.g. atomistische maatschappij-beschouwing^), in de vorige eeuw reeds door een onzer voormannen gehekeld als „een hoopje zielen op een s t u k s k e n grond" en verdedigt de gemeenschapsgedachte, de gedachte der Christelijke solidariteit, de gedachte immers, die het meest in overeenstemming is met het Woord van God, zooals deze ook van meetaf in de Calvinistische maatschappij-beschouwing tot uitdrukking is gekomen.

En die gemeenschapsgedachte is het ook weer, ie het optreden op het terrein der maatschappij iet los kan denken van de actie op staatkundig lerrein. Veronachtzaming der beginselen op maatchappelijk terrein leidt onherroepelijk tot veronachtzaming der beginselen op het terrein van den Staat. De atomistische maatschappij-beschouwing s even g e v a a r 1 ij k voor de Christelijke Staatkunde als voor de doorwerking der Christelijke beginselen in de maatschappij. Het is weer de behoudende, bewarende en opbouwende kracht der gemeenschap in de Christelijke maatschappelijke organisatie, ook dus in de Christelijke patroonsorganisatie, die steun biedt bij de propaganda der Christelijke beginselen door middel van de Christelijke politieke organisatie op Staatkundig terrein. Onze Christelijke staatkundige partijen kunnen bij een stevige Christelijke organisatie van werkgevers, middenstanders, boeren en tuinders, slechts wèl varen.

Zouden deze organisaties verdwijnen, of door beginselverzaking van geenerlei beteekenis meer zijn, dan zouden onze Christelijke staatkundige partijen hun meest belangrijke steunpunten hebben verloren, en ook in het politieke leven zou de invloed daarvan worden gezien en ondervonden.

Op maatschappelijk zoowel als op politiek terrein danken wij onzen invloed aan de beginselen, die wij belijden en waarvan wij de practische toepassing steeds bepleiten. Onze beginselen worden gerespecteerd, en men heeft begrepen, dat zij niet alleen t ij d e 1 ij k e waarde bezitten, zij bezitten hoogere waarde, zij reiken tot over het graf. Dat legt echter ook een zware verantwoordelijkheid op onze Christelijke maatschappelijke organisaties en ieder der leden persoonlijk. Wie de wapenrusting van den Koning draagt, dient zich dienovereenkomstig te gedragen en te handelen.

De algemeene beteekenis der Christelijke maatschappelijke organisaties, ook die van Christen-patroons, zal toenemen naarmate dit door de Christelijke organisaties beter wordt beseft en door anderen meer wordt gezien. Ook in de samenwerking met andersdenkenden in allerlei kring.

De laatste twintig jaren zijn talrijke van onze Christelijke organisatiemenschen op vooraanstaande posten geplaatst. In Kamers van Koophandel, hooge colleges van Staat en maatschappij, worden onze Christelijke werkgevers, middenstanders en boeren, dank zij het bestaan der Christelijke patroonsorganisaties, niet meer gemist. Velen hunner hebben daarin, als vertegenwoordigers hunner Christel ij k e patroonsorganisatie, een leidende positie.

Vooral trouw aan het beginsel, door organisatie en vertegenwoordigers in dien kring betoond, zal de algemeene beteekenis der Christelijke patroonsorganisatie nog meer aantoonen, maai- ONTROUW kan die beteekenis enorme schade doen. In het mede beraadslagen en mede besluiten dient de Christelijke maatschappelijke organisatie, wanneer dit noodig blijkt, desnoods alleen te gaan staan. Liever in isolement ons heil gezocht, dan door samenwerking met anderen onze beginselen geweld aan te doen en onzen Koning te onteeren. Het zal juist blijken de kracht der Protestantsch-Christelijke organisatie op allerlei terrein voor ons volksleven te zijn, dat men weet, dat wij ook, zoo noodig, DURVEN alleen te staan.

De algemeene beteekenis moet door ons niet worden onderschat. Het was in het begin der zeventiende eeuw slechts een tiende gedeelte van ons volk, dat leefde uit de beginselen van het Calvinisme, maar dat tiende deel heeft, de historie heeft het doen zien, leiding weten te geven aan ons volksleven op kerkelijk, maatschappelijk en staatkundig terrein.

Ook nu zijn wij ver in de minderheid. Ook nu is het wellicht slechts een tiende gedeelte van ons volk, dat MET OVERTUIGING deze beginselen is toegedaan, en daaronder is slechts een gedeelte Christelijke patroons, en toch kan ook nu dit kleine gedeelte op maatschappelijk terrein mede leiding gevend zijn. Indien maar door het Christenvolk van Nederland in het algemeen en door onze Christelijke werkgevers, middenstanders, boeren en tuinders in het bizonder, er naar worde gestreefd, dat de ernstige achterstand die er is, spoedig verdwijnt, en ALLEN schouder aan schouder gaan staan.

Te weinig nog beseffen velen, welke ernstige schade door het z.g. neutraal georganiseerd zijn aan den arbeid onzer Christelijke organisaties op politiek en maatschappelijk terrein wordt toegebracht. Te weinig nog beseffen anderen de misleidende werking van een dubbel georganiseerd zijn in C h r i s t e 1 ij k e en neutrale organisatie.

Ernstig is de toestand zeker. De talrijke zoons van Christelijke patroons, die zich op vaders voorbeeld in de „neutrale" sfeer reeds thuis zijn gaan gevoelen en de Christelijke patroonsorganisatie zijn gaan beschouwen als een „quantité négligeable", zijn daarvan het bewijs.

Groeie daarom steeds meer, ook zelfs nog onder het Christenvolk van Nederland, het besef, dat de toepassing der Calvinistische beginselen voor ons volksleven mede omvat het terrein der maatschap pij, dat een der voorname middelen voor die toepassing is de Christel ij ke patroonsorganisatie, en rijze daarbij de bede omhoog om schuldvergiffenis en om meer getrouwheid in hel beleven onder de belijders van den Naam des Heeren.

Het is vooral in dagen gelijk wij thans beleven, dat de geloovigen opgeroepen worden met de woorden van den Profeet: „De verstrooier trekt tegen uw aangezicht op, bewaart de vesting, bezichtigt den weg, sterkt de lendenen en versterkt de kracht."2)


1) Niet te verwarreh met de z.g. „Thomistische beschouwing", ontleend aan de wijsgeerige opvatting van den in R.-Kath. kring als heilige vereerden Thomas van Aquino.

De atomistische maatschappij-beschouwing leert de opbouw der dingen uit de atomen.

2) Mr I. da Costa: Bezwaren tegen den geest der eeuw (Sijthoff, Leiden, 1923) laatste zin.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 4 maart 1938

De Reformatie | 8 Pagina's

VAKWETENSCHAP EN PRAKTIJK

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 4 maart 1938

De Reformatie | 8 Pagina's