HET BOEK VAN DE WEEK

EEN THEATER IN DACHAU.

Het boek van Ds H. Knoop is er eindelijk. Helaas hebben „na-oorlogsche" bedrijfsmoeilijkheden de verschijning vertraag.d Maar het werk is er nu gelukkig.

We kunnen de lezing zeer dringend aanbevelen.

In de eerste plaats om de trouw van den schrijver. Hij djOet in dit boek nergens dierbaar, maar hij maakt overal ernst met zijn belijdenis. Er zijn er tegenwoordig tientallen, die kwaad worden, als ge dat van hen ook maarzin twijfel trekt. Toch is voor hun besef „ernst maken met uw belijdenis": ernstTnaken met de belijdende houding. Op den inhoud komt het daarbij minder aan. De „fides qua creditur", d.w.z. zoo iets als: „de geloofsbon d i n g", is vandaag bij velen meer in trek, dan de „fides quae creditur", de geloofs inhoud. Vandaar dat velen dien geloofsinhoud /L a u w e- lijks in overweging nemen, als zij staan te „getuigen" (van den grootsten gemeenen deeler der „waarden", die in hun kring alsnog in omloop zijn). De auteur evenwel van dit boek heeft ernst gemaakt met de „fides quae creditur". Hij had „zijn hachje" best kunnen redden daar in Kptterdam, zooals onderscheidene van zijn collega's hebben gedaan, zijn collega's van vide enkelen hem, of liever de zaak waarvoor hij leed, „de facto" en „de iure" nog hebben verloochend ook, een enkele zulks doende tegenover de „Moffen", het nazi-geboefte, — verloochend toen het er op aankwam, zich te voegen naar wat de synode-Meyster (de praeses woonde óók al in Rotterdam) theoretisch had erkend als plicht: bidden voor de Koningin, en voorts: te preeken wat waar was en destijds ter zake. Maar velen scharrelden zoo wat rond met die synode — later konden ze in pure synodaüteit anderen uit de kerk zetten. Men vindt in dit boek enkele gedocumenteerde verwijzingen naar het destijds gevoerde pleit van dwang en vrijheid. Een „synodocratisch" boekhandelaar ergens pleegt de „strij-' dende kerk" „als organisme", als ze zijn winkel binnenstapt, 'te waarschuwen: dit boek over Dachau gaat meer over deri kerkstrijd dan over Dachau. De strijdende kerk wordt zoo door hem, net als door De Strijdende Kerk, afgehouden van den strijd. Ds Knoop evenwel laat heel gewoon de feiten spreken. Natuurlijk krijgen dan ook de ontrouwen een beurt. Maar kan hij dat helpen? Juist om zijn ingaan op de principiëele achtergronden van arrestatie e.d. is dit boek, ook uit een oogpunt van documentatie, het beste wat ik las over Dachau tot nu toe. Men kan nu tevens iets zien van den „fides-quae"-strijd der predikanten Kapteyn, Sietsma, Tunderman, allen te Dachau vemioord, over wie hier enkele mooie pagina's gegeven worden. Het pleit voor den schrijver, dat h\j veel meer over de principiëele kwesties dan over de kwellingen van Dachau heeft geschreven.

Ook hierom is dit boek aan te bevelen: de schrijver is door „Dachau" niet geestelijk verzwakt. Sommigen kwamen daar vandaan, asingevreten door de nivelleerings-bacil. Anderen bleven wat ze waren, en zijn versterkt in hun geloof. De eersten onderhouden met iedereen contact — vooral „na Dachau" — behalve dan met de laatsten, zelfs niet „na Dachau". Een sp.menkomst van eenige voormalige Dachau-bewoners is onlangs gehouden, en het gezelschap was zéér gemengd, maar de auteur van dit boek v/as niet geïnviteerd. Ik geloof, dat ook dat voor hem pleit. Hij 'heeft ook ginds de waarheid gezegd; en de fides quae creditur, — dasiraan is hij indachtig gebleken. En toen hij in Nederland terugkwam, is hij niet in de zachte kussens neergevallen, die wenkend voor hem klaar stonden, doch hij is d a d e 1 ij k weer gebleken, wat hij was geweest toen hij werd weggesleept a christian soldier, een christen-soldaat, die gemeen geméén noemde, en niets anders.

Me dimkt: dat is wel het niooiste wat men van schrijver en boek kan zeggen: het boek sluit zich heelemaal aan bij den trouwen getuige van vóór Dachau — en de schrijver sluit zich geheel aan bij zijn eigen boek, als hij komt in de periode na Dachau. Zijn vrijmaking is de proef op de som geweest •— op deze som: dat hij niet als provoceerend praatjesmaker, en niet als brutale-woordenventer, doch als gehoorzame knecht is geraakt in den klauw van het Beest. Van dézen man kunnen wij het hebben, als hij in zijn boek spreekt over Kapteyn, Sietsma, Tunderman, of als synodepraeses over Dam. Niet van iedereen verdragen wij dit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen