PERSSCHOW

Wie zwijgt stemt toe, óók in Urk.

We ontvingen een gedrukt stuk met bijschrift, dat het een artikel voor de Urker Courant bevatte. Het is afkomstig van synodocratische kerkeraadsleden. Geen kerkeraadsstuk dus, zie hieronder. Jesaja spreekt ergens over „kop" en „staart"; hier is een vergadering van „d e" leden van den synodocratischen kerkeraad, die echter alvorens den volke kond te doen, dat zij — zie punt E — zich aanstellen alsof zij in kerkeraadsvergadering waren gegaan, den „kop" (d.w.z. de praesidenten) der vergadering missen, en dus bewijzen dat ze niet in kerkeraadsvergadering bijeen waren. Het is een beetje .vreemd. Maar daarom des te leerzamer. We lezen:

Zondagavond werd in de Geref. Kerk onder leiding van Ds W. Doorenbos gemeente-vergadering gehouden ter inlichting en nadere vaststelling van het standpunt ten opzichte der kerkelijke moeilijkheden. Reeds eerder hebben we dit aangeduid als een bemiddelend standpunt, d.w.z. dat men wil ijveren voor hereeniging.

„Bemiddelend"? Zijn er dan twee „partijen"? Ik dacht, dat er „rechts-handelingen" waren gepleegd (b.v. preekstoel-toesluiting voor een predikant, wien ds Spijker van Urk vóór den hem te openen preekstoel de handen had opgelegd!), rechtshandelingen, waarvan de bedrijvers (de „synode" der uitbanners) openlijk verklaarde: alle kerkeraden, ook de Urker, hebben ze verricht toen wij ze verrichtten. Heeft de Urker kerkeraad dit nu aanvaard, ja dan neen? Zegt hij neen, dan is hij precies even ver als de uitgeworpenen. Maar hij laat hen rustig liggen. Dat is dan geen bemiddeling, doch versteviging van het met duizend en één maat metend onrechtsfront. Zegt hij j a, dan is het evenmin bemiddeling. Het stuk begint dus met een resultaat van het tegendeel van zelfonderzoek.

We lezen verder:

In deze vergadering werd onderstaande besluit, door den kerkeraad genomen, behandeld en in zijn geheel door de gemeente-vergadering bekrachtigd. Hoewel het alle aanwezigen werd ter hand gesteld en we het dus voldoende bekend achten, geven we het in zijn geheel en onverkort weer voor onze vele lezers aan den wal, die toch met alle gebeurtenissen op Urk medeleven.

Ja, zeker. Het is een gelijk reclamestuk als van de Amersfoortsche vergadering van onlangs.

Ziehier de kop van het „besluit", „door den kerkeraad genomen", maar in feite heelemaal niet door den kerkeraad genomen:

De leden van de Raad der Gereformeerde Kerk van Urk, in vergadering bijeen, zonder tegenwoordigheid der beide predikanten. Ds W. Doorenbos en Ds G. Spijker,

betreurende en zich bedroevende over de geschUlen en de scheuring in de Gereformeerde Kerken, en belijdende zich hierover zoowel landelijk als plaatselijk voor God te moeten verootmoedigen,

vaststellende, dat de scheuring ook op Urk is doorgedrongen en van meenlng, dat naar aanleiding van het gebeurde op Zondag 18 Mei j.l. de gemeente in beroering en verwarring is,

tevens van meening zijnde het uiterste te moeten doen om de gemeente bijeen te houden, wijl zij de scheuring, zoowel landelijk als plaatselijk, niet anders kan zien dan als zonde voor God, spreekt door deze uit:

Let op dit enkelvoud; blijkbaar heeft er eerst aan den kop gestaan: „de kerkeraad", en heeft men later ervan gemaakt „de leden van den Raad" (meervoud). Overigens: wat is „zonde voor God"? De „vonnissen"? Dan mag de kerkeraad ze niet voor eigen rekening nemen. Het niet-voor-rekening-nemen? Dan moet de kerkeraad ze wel voor eigen rekening nemen. De uitbanning wegens het niet-voor-eigenrekening-nemen? Dan moet de kerkeraad die uitbanning niet voor eigen rekening nemen. Want hij weet — tenzij hij van de feiten zich niets meer herinnert — dat de vrijmaking niet anders dan besluiten afwees en dat de .synode toen zei: maar dan moet ge er uit!

We verwerpen de , , uitspraak" van (de leden van) den kerkeraad:

A. dat zij meent op grond van Gods Woord, dat haar optreden in het huidige kerkelijk conflict het eenig juiste is geweest, en dus niet onwaarachtig, en wel op de volgende gronden:

Het eenig juiste! ALLE kerkeraden hadden dan MOETEN handelen als de Urker kerkeraad: let op! Ziehier de gronden voor dit roemend oordeel over het „eenig juiste" optreden:

1. dat de kerkeraad geen stelling heeft genomen in het huidige conflict, door zich volstrekt aan de één of andere zijde te scharen, als van mening zijnde, dat al te groote verstandsoverwegingen van beide zijden hebben geleid tot het conflict in zijn huldigen vorm;

Geen enkele kerkeraad had dus stelling mogen nemen volgens dezen zendbrief! Ze hadden dus allemaal de synode moeten laten staan in de kou. De kerkeraad (sleden) van Urk doen dus honderdmaal meer dan de geschorsten bestaan hebben Wij gelooven dan ook dat „al te groote verstandsoverwegingen" (maar dan van een onheilig verstand) den kerkeraad sparen (ook in den kerkeraad zelf), en anderen uitstootten. Overigens: is nu de al te cerebrale synodale daad van uitwerping zondig geweest, ja dan neen? En wat is het conflict in zijn huldigen vorm ? Ik dacht, dat de vorm der schorsingsgronden beslissend was in 1944 en te allen dage

Nu het bewijs:

2. als bewijs voor haar houding voert zij aan: ten eerste het niet afkondigen van het schorsingsbesluit van professor Schilder,

De Urker gemeente wist dus niets van Schilder's schorsing? Men mag dan wel dankbaar zijn, dat de man zelf het is komen vertellen! Wist men te Urk ook niets van prof. Greijdanus' schorsing? Van al de andere schorsingen? Correspondeert men daar nog steeds met Bergschenhoek ? Heeft de kerkeraad een nieuwen scriba voorzichtig, en in het geheim, verteld, dat hij niet per abuis een geschorste mocht vragen te preeken ? Is de struisvogel (kop in 't zand) voortaan het embleem voor het zegel van de kerk van Urk? En — kan de kerk van Urk wel bidden als zij niets weet? Is dat nu „het uiterste doen" voor de bijeenhouding der gemeente? Houdt men haar als kerk bijeen, als men haar de feiten niet meedeelt ? Is broeder-dienst: zwijgen?

Maar de kerkeraad heeft nóg een bewijs voor „haar" (zijn) „houding":

ten tweede het zich niet houden aan de richtlijnen, gesteld door de Synode ten opzichte van de behandeling der bezwaarden.

Zich niet conformeeren dus? Maar wel het verband breken met wie evenmin zich conformeerden?

Nog verder:

ten derde de uitspraken van den kerkeraad, dat hij geen reden zag voor het uiteengaan of weren van ambtsdragers over de in geding zijnde punten.

Ja wel. Maar de niet-Urker ambtsdragers werden van de wel-Urkers toch maar geweerd? Heeft er wel een geschorste gepreekt? Neen. 'Is Urk een eiland gebleven in ke r k e 1 ij k opzicht? Verder:

ten vierde het naar buiten uitdragen van onze bezwaren, onder meer naar de classicale vergadering.

De kerkeraad kende de feiten, de gemeente niet (zie boven). Is die gemeente er wel „bij" (in den geest) als de kerkeraadsleden ter classis tijgen? Waarvoor dient de aankondiging der classicale vergadering, als de gemeente Urk nog niet eens weet van een schorsing?

Hier het mooiste argument:

ten vijfde de stilzwijgende goedkeuring van ons standpunt, blijkende o.a. bij de jongste kerkvisitatie.

Wel, wel. De kerkvisitatoren vinden het dus ook al goed, dat Urk zich niet conformeert en toch niet geschorst of buiten het verband gezet wordt? Heeft de Koning der kerk Bergschenhoek onder een ander recht gezet dan Urk? Is dit knoeien met mede-knoeien geapprobeerd? Hoe karakterbedervend is toch deze synodocratie en hiërarchie.

Nu gaat de kerkeraad verder iets „uitspreken":

B. dat plaatselijk door den kerkeraad geen aanleiding is gegeven aan hen, die zijn uitgetreden, en uit het schrijven en de houding dezer broeders! en zusters is gebleken, dat zij de weg door den kerkeraad gevolgd niet konden waardeeren, en de kerkeraad het niet anders kan zien, of het is bij deze broeders en zusters een willen scheuren, waarop Gods zegen nooit kan rusten.

Het lijkt me heel anders. De „uitgetredenen" zijn weer „ingetreden" (n.l. in het verband met hen, die deden wat Urk deed, n.l. zich niet conformeeren, maar dan eerlijk) en de kerkeraad verkoos hen niet te volgen in de gehoorzaamheid, die zich openbaart in bewaring der eenheid met wie noch Gtod, noch (theoretisch) de kerkeraad daarvan uitsloot. Alleen maar: de kerkeraad doet anders dan hij zegt: hij conformeert zich niet op één enkel puntje, om verder alles maar te laten loopen. Hij leidt niet meer, maar verleidt des te erger. Verder:

C. dat echter de plaatselijke kerkelijke toestand, ondanks de pogingen van den kerkeraad, zich meer en meer begint toe te spitsen, ook al omdat Zondag j.l. is gebleken, dat de vrede dreigt te worden verbroken.

Verbroken vrede? Er was geen vrede. Waar de feiten verzwegen worden is wel doodsche stilte, maar geen werkzame vrede. Vrede is een te mooi positief goed, om dat te identificeeren met zulke struisvogelpolitiek.

Ook: en het op de vergaderingen van 15, 16 en 17 Mei duidelijk is geworden, dat de beide predikanten in de waardeering of afkeuring van de maatregelen der Synode lijnrecht tegenover elkander staan.

Was er dus „vrede"? Of kerkhof stilte ?

Nu een nieuwe uitspraak:

D. dat den kerkeraad in zijn geheel echter duidelijk voor oogen staat, dat een huis, dat tegen zichzelf verdeeld is, niet kan bestaan, en zij terughuivert voor de vreeselijke gevolgen van een doorgaande scheuring in de Gereformeerde Kerk van Urk,

Een huis tegen zichzelf verdeeld, kan niet bestaan? Accoord. Dat is het duidelijkste vonnis over het synodocratische kerkverband, waarin Urk zich niets aantrekt van de rest, die zegt: prijst den Heere, om wat gij hebt — doodgezwegen. Maar toch wil Urk in dit niet bestaan kimnende „huis" blijven? Urk „huivert" voor de gevolgen van doorgaande scheuring. Wij „huiveren" voor muren, waarvan de scheuren met looze kalk worden bepleisterd.

Wij zijn er nog niet:

en het in het openbaar uitdragen van sympathiebetuigingen voor de kerken van art. 31 wel fatale gevolgen moet hebben voor de Gereformeerde Kerk hier ter plaatse.

Sympathiebetuiging voor de „art. 31"-kerken fataal ? Maar het niet halleluja durven zeggen om de schending van art. 31 en het toch gemeene zaak ermede maken, zooals nu al sinds 1944 de facto geschiedt, dat is fataal! Het is zóó fataal, als Elia op den Karmel den Baals priesters en vooral de kerk (aan wie HIJ niets verzweeg) heeft toegedonderd.

En nu de „conclusie". Schrik niet:

Daarom behoort de kerkeraad te voorkomen, voorzoover nog mogelijk, dat straks ons slechts de keuze rest ons te scharen öf achter Ds W. Doorenbos öf achter Ds G. Spijker of zich onttrekken aan ieder kerkverband öf zich voegen bij een ander, daar dit nooit kan zijn tot de eere Gods en de opbouwing van het Uchaam van Christus.

Ik vind die staalkaart van niet te kiezen mogelijkheden óók verwerpelijk. Maak u alleen maar vrij van zonden. En herinnert u dan de belijdenis (dat ieder schuldig is zich bij de ware kerk te voegen). Het is toch ónze schuld niet, dat een verdwaasde synode aan niemand de mogelijkheid en het recht gunt, om een besluit (ook tijdelijk) niet uit te voeren? Dat men den één uitwerpt om wat in den ander (Urk) getolereerd wordt? Let op de „fatale" redenering: in elk geval moet de gehoorzaamheid (zonder rechts of links te zien) worden voorkomen. En daarom besluit men maar tot continueering van de ongehoorzaamheid :

E. Besluit eenparig:

Binnen het kerkverband der Geref. Kerken te willen blijven;

De beide predikanten te verzoeken zich in den Dienst des Woords en op vergaderingen te onthouden van alles, wat toespitsing of verscherping van het bestaande conflict beoogt, geUjk ook de zienswijze van den kerkeraad was èn van de predikanten in de voorlezing van het Getuigenis d.d. 13 April 1947;

De dominees mogen dus niet meer ontdekkend preeken. Zij moeten spreken van „vrede, vrede, en geen gevaar". Zij mogen zielen vermanen (except dan in deze brandende kwestie). De kerk mogen zij niet meer onder Gods oordeel leggen. Theoretisch zal de één aan individuen verbondswraak aanzeggen, de ander ze loochenen. In werkelijkheid zullen ze beiden de kerk aan de prediking der bondswraak onttrokken houden. O Paulus, o profetie, o Zondag 21: de dominees mogen zich niet meer schuldig weten him gaven tot stichting der anderen aan te wenden. De kenteekenen der ware kerk en de valsche mogen alleen „in de ruimte" verkondigd worden, maar in den spiegel der wet zal de kerk niet mogen zien: ze mag niet eens beginnen te zien, in dien spiegel, hoedanig ze is.....

En nu de vlucht in het friesche narcoticum:

Tevens als kerkeraad en gemeente alles te doen, binnen het verband der Gereformeerde Kerken, zoowel landelijk als plaatselijk, wat tot hereeniging kan leiden, hierbij wijzende op de actie der Friesche predikanten, zooals de kerkeraad heeft uitgesproken die te zullen steunen;

En op dien weg biddend voort te gaan tot eer van den Naam des Heeren en tot heil Zijner Gemeente.

De Friesche predikanten. Wel ja: ze hebben pas in Friesland enkele predikanten zien schorsen, en ten deele zelf ook actief (dan wel positief) verantwoordelijkheid op zich genomen. En nu willen ze (net als Urk) maar eenige jaren (de koster uit Ibsen's Brand zou zeggen: tot in het oneindige) de factische breuk laten bestaan, die zij als zondig veroordeelen. Het is precies dezelfde houding, als de „beter willenden" (maar niet goed doenden) in de Hervormde Kerk aannemen. Ook Urk gaat nu over tot de practijken der Hervormde Kerk: klagen over de zonde, maar zich niet ervan bekeeren, maar wèl eraan meedoen. Gelukkig, dat er in Urk weer een gereformeerde kerk is. Maar het is niet die, waarnaar deze kerkeraad zich wenden zal blijkens zijn laatste woorden:

F. De gemeente in een zoo spoedig mogelijk te houden gemeente vergadering de maatregelen van den kerkeraad toe te lichten en haar aan te sporen tot gebed en eenheid.

Gedaan in de vergadering van 15 ouderlingen en 8 diakenen met eenparigheid van stemmen

Urk, 23 Mei 1947.

Bovenstaande werd ook door beide predikanten, na kennisneming hiervan, volkomen onderschreven.

We kunnen den kerkeraad van Urk niet de hand geven op dit stuk. Het is vleesch noch visch. Het is zoet water noch zilt water. Het is gescharrel om de heete brij heen. Het is een poging om te saboteeren het synodale woord; wie zwijgt, wordt geacht in te stemmen. Het is dapper doen op een klein puntje (een schorsing niet afkondigen) maar intusschen over heel de linie capituleeren voor de zonde.

En deze capitulatie is in de synodocratische gemeenschap de hoofdzaak. Het is de daar „gewenschte vertroosting". Maar niet de door de engelen voor ons gewilde, noch de door God gebodene.

Hendrik de Cock is onlangs buiten Urk voor een heel klein beetje in eere hersteld. Maar in Urk verloor hij zijn waardepapieren in denzelfden tijd.

P.S. Tot onze blijdschap vernemen wij, na het ter perse gaan van dit nummer, dat ds G. Spijker van Urk zich inmiddels heeft vrijgemaakt. Wij plaatsen dit bovenstaande stuk toch nog met het oog op degenen, die de redeneering van de resteerende kerkeraden volgen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen