Grondslag en doel van de Chr. School

I

De heer T. M. Gilhuis, hoofd eener Chr. school, geeft in „Isolement èn Apostolaat" antwoord op de vraag of we moeten aansturen op de Chr. Staatsschool dan wel op de vrije Christelijke school. Hij is van meening, dat de eerste moet worden afgewezen en de laatste als de eenige oplossing van den schoolstrijd moet worden gezien.

Met dit antwoord ga ik gaarne accoord. Hoe zou een Staatsschool Christelijk kunnen zijn! Zou de Staat kunnen uitmaken wat Christelijk is? Zou de openbare onderwijzer dat „Chr. onderwijs" moeten geven? En zouden alle Nederlandsche kinderen, althans alle kinderen uit de z.g. Protestantsché gezinnen gedwongen moeten worden dit onderwijs te volgen? Hoe stelt men zich den gang van zaken toch voor! Met den heer Gilhuis ben ik van meening, dat de vrije Chr. School de eenig mogelijke oplossing is. En toch — hoeveel waardeering ik overigens heb voor de wijze, waarop hij de geschiedenis van den Schoolstrijd bespreekt en de leidende gedachten van Groen, Van der Brugghen, Hoedemaker, Lohman, Kuyper en Van Ruler weet op te sporen, toch kan ik zijn oplossing van de probleemstelling „Isolement èn Apostolaat" niet aanvaarden.

De heer G. meent, dat eencrzijds vastgehouden moet worden aan de gedachte van het isolement, d.w.z. de school moet staan op het fundament der belijdenis, op het isolement der beginselen, maar aan den anderen kant meent hij, dat de school evenzeer een apostolische taak heeft: „men zal met een niets ontzienden hartstocht vanuit de bijz. school wegen dienen tè zoeken om het volkskind te bereiken" en één der middelen, die hij aanprijst is dit, dat ohristelijk'e onderwijzers, zoo ze een gunstige kans zien, het openbaar onderwijs gaan dienen, al zullen, practisch gezien, groote moeilijkheden hun deel zijn.

Zie, dat kan ik met collega Gilhuis niet eens zijn. Christelijke onderwijzers mogen en kunnen het Openbaar Onderwijs niet dienen, om de eenvoudige reden, dat een Christelijk onderwijzer, zoodra hij de Openbare school binnen stapt, geen Chr. onderwijzer meer is. Hij mag zijn onderwijs niet beginnen met gebed, mag van den Christus niet spreken, gezien het feit, dat een onderwijzeres aan 'n Openbare school in Groningen, die uit den Kinderbijbel van Van der Hulst voorlas in haar klas en ook wel met haar leeriingen bad, deswege werd geschorst.

Wat voor goeds zou trouwens ocjk zoo'n man in de Openbare school kunnen doen! Zou hij door zijn persoon de kinderen tot een lichtend licht kunnen zijn? Zou hij hen door zijn goede voorbeeld kunnen leiden tot het Groote Voorbeeld, Jezus Christus? Dat ontken ik ten stelligste. Wat toch is de kracht van een Christelijk onderwijzer? Het Woord, dat hij mag brengen. Dat is zijn eenig wapen. En dat wapen mag hij nu juist niet hanteeren in de Openbare school. Dacht de heer G., dat deze ontwapende man eenig goed zou kunnen doen? Zijn openbare collega's zullen hem verachten en hem verwijten, dat hij op hun school niet past. En de kinderen? Hoe zullen ze een onderwijzer respecteeren, die hun het eenig noodige onthoudt, omdat hij zijn baan niet onveilig wil stellen?

Maar bovendien: is het waar, dat de Christelijke school een apostolische taak heeft? Waarom werden de eerste Christelijke scholen gesticht? Om ons volk te kerstenen? Ik geloof er niets van! De eerste Christelijke scholen werden gesticht omdat de ouders zich hun doopsbelofte weer bewust werden. Daarom konden ze niet berusten in het onderwijs van een Openbare school, die immers volgens de wetten van 1801 en 1806 onder het aanleeren van gepaste en nuttige kundigheden de verstandelijke vermogens der kinderen moest ontwikkelen en hen opleiden tot alle christelijke en maatschappelijke deugden, zulks evenwél met vermijding van alle leerstellige waarheid — een Evangelie zonder dogma — wat in de practijk neerkwam op anti-Christelijk onderwijs.

Toen begrepen de^ ouders, dat hun kinderen dagelijks aan een geweldig geestelijk gevaar werden blootgesteld. En toen begon de schoolstrijd.

Of we dan geen taak hebben t.a.v. onze landgenooten, die van den dienst van God zijn vervreemd? Ongetwijfeld, maar dan zoo:

De Kerk heeft het zuivere, onvervalschte Woord van God te prediken en wijst de leden op hun plicht, als staande in het ambt der geloovigen en gebonden aan de belofte bij den Doop afgelegd, zorg te dragen voor goed Christelijk onderwijs. De ouders hebben er op toe te zien, o.m. door middel van het Schoolbestuur, dat het onderwijs op de Chr. school werkelijk christelijk is. En als Kerk en School haar roeping vervullen, komt dit heel het volksleven ten goede.

Trouwe leden der Kerk laten hun landgenooten niet ongemoeid, maar oefenen hun profetisch, ambt uit. Ze zaaien het Woord. En als dat uitgestrooide Woord ontkiemt bij de ouders, dan sturen ze hun kinderen vanzelf naar de Christelijke school. De ouders gewonnen beteekent: een gezin gered. Dat is m.i. de weg, om de kinderen te bereiken, die de Openbare school bevolken.

Dus eerst de ouders en dan komen de kinderen vanzelf.

Tegenwoordig ziet men het tegenovergestelde gebeuren.

Menschen, „die nergens aan doen" sturen hun kinderen toch maar zonder bezwaar naar de Chr. school.

Moeten we ons daarover, zonder meer, verheugen of moet dit verschijnsel ons tot bezinning brengen?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen