Antwoord van Ds B. A. Bos aan „Assen"

(Slot)

We geven thans het slot van ds B. A. Bos' antwoord aan den synodocratischen kerkeraad van Assen. Het begint aldus:

Want, broeders, door alle eeuwen heen is er een verschil van op\atting geweest mzake het verbond, zonder dat dit verschil de belijdenis der kerk heeft geraakt. Hierin was men het m alle eeuwen eens, dat in het verbond de genade des Heeren heerst tot zaligheid, en dat de belofte die tot alle kinderen der gelovigen komt, een belofte die de volle ChrLstus en al Zijn werk tot inhoud heeft, alleen krachtig doorwerkte tot zaligheid bij de uitverkoren bondelingen; dat Gods genade^in het verbond souverem is, en de mens van zijn kant de Heere niets kan bijbrengen; maar tevens dat naar Gods souvereiniteit de verantwoordelijkheid van de mens niet is opgeheven. Ik meen, dat we het m de grond ook thans in dezen nog eens zijn, al zullen er accentverschillen blijven. Helaas is er het feit, dat ik ook thans nog van overtuiging ben, dat de leeruitspraak der synode inzake het genadeverbond de lijn enger getrokken heeft dan Gods Woord dat doet, en ik hunker naar het ogenblik, dat weer dezelfde ruimte officieel wordt gegeven, die tevoren binnen onze Gereformeerde Kerken, waartoe ik nog meen te behoren, ondanks het feit, dat we uiteengingen, broeders, die op ondergeschikte pimten niet gelijk dachten, samenbracht.

Ons bezwaar is weer, dat" er geredeneerd wordt over dogmatiek, dus'over wat achter de uitspraken van '42 ligt, óf achter de verwerping daarvan. We moeten bhjven bij de UITSPRAKEN. En dan bij ALLE. En dan voorts: het gesprek zal moeten gaan over de besluiten, daarna volgende. Dit besluitencomplex heet immers wetgeving in wetstoepassing?

Daarna: .

Mijn persoonlijk gebed gaat dan ook dagelijks op tot de Heere, dat Hij, die beloofd heeft Zijn Kerk - te zullen bewaren, door haar te leiden in en te houden bij de Waarheid, met Zijn genade en Geest zo zal willen werken in de vergadering van Uw Synode — waar-' toe thans de voorbereidingen getroffen worden — dat we weer de weg tot elkaar zullen kunnen vinden, en Uw uitspraak betreffende mij effect zal kunnen hebbeii.

„De uitspraak betreffende mij", staat er. Maar het moet gaan over de uitspraken en besluiten, afgezien van welken persoon ook. Omdat alle besluiten ALLE personen raken, zoowel die toen uitgeworpen zijn ALS die toen uitwierpen.

Terecht vervolgt ds Bos dan ook:

In de vierde plaats zou ik er met nadruk op willen wijzen, dat het niet mag gaan om mijn persoon. Maar wat er thans volgt, kan ons weer niet zoo toespreken:

Het is waar — en ik ben dankbaar dat U dit erkent — dat ik de weg tot elkaar hartelijk zoek. Ik heb dit vroeger niet voldoende gedaan, en ik beleed U in dezen mijn schuld.

Niet voldoende gezocht? Dat geldt van ieder werk: niet voldoende, niet sterk genoeg. Maar de vraag is: wat op papier staat, was dat naar do Schrift? Was het in beginsel schriftuurüjk? Moest het ja of neen zijn op de door de anderen geformuleerde eischen?

Dan:

Door Gods genade meen ik me te hebben vrijgemaakt van de geest die ook mij in beslag had, waardoor ik steeds naar één kant keek, en veel te weinig naar BOVEN zag.

Wie naar , , boven" ziet, moet daarna naar alle kanten zien. En a 1 s de uitdrijvingsactie van één kant komt, — en zoo IS het ^) — dan ookdienéénen kant in 't oog houden, b.v. door op vragen, en eischen die van dien éénen kant wèlbe-•wust gesteld worden, antwoorden in een antwoord, dat naar ALLE kanten uitziet. Als ds Bos destijds „NEEN" zei op valsche eischen, heeft hij daarin alle ïjanten uitguz'en; alleen dat neen hielp immers allen? Verzwakking van dat zuivere „n e e n", of medewerking aan de tactiek van verdoezeling van de historie, dat is eerst recht naar één kant zien, en wel naar dien éénen kant verkeerd zien, en het gezicht van de menschen aan BEIDE kanten belemmeren. Verder:

Maar, wat is een mens, en wie ben ik, waar de Heere een twistzaak heeft met Zijn Kerk, die thans uiteengeslagen is? Wij moeten bereid zijn — en ik zeg met vreze en bevmg daartoe door Gods genade me bereid te menen — zelf weg te willen vallen, als

Christus' zaak maar voortgang hebben mag. Uitnemende taal. En daarom willen we liever sterven met 't schandemerk van dr J. Ridderbos, dan het merk der schande ongemerkt laten afnemen, zonder dat de t w i s t des W o o r d s tegea het uitroepen van de g e h o o r z a a m h e i d tot een schandedaad (1944!) o n b e a 1) i s t b 1 ij f t. We hooren:

De weg tot elkaar is een weg van veel zelfverloochentog; een weg die vol ligt van menselijke staket-" sels en gevoeligheden, een weg die ook niet betreden kan worden, tenzij er is een groot geloof in de wondere trouw van de Zaligmaker die Zijn Kerk niet vergeten

kan. Ik ben 't er mee eens, als 't nl. gaat over den GÓÉDEN „weg-1 o t - elkander". DIE kost inderdaad zelfverloochening. Evenals de GOEDE weg van elkander a f. DIE kost óók zelfverloochening. Zelfverloochening was er bij hen, die niet, om hun „positie'' te behouden, de schapen der kudde overlieten aaii kwade herders in een kwade weide. Maar een n i e t-goede weg, van elkaar af, ó f na-ar elkander heen, d i e kost geen zelfverloochening. Hij BEVORDERT de zelfhandhaving. Dan:

Ik meen, dat we over het verleden open met elkaar zullen moeten kmmen spreken, maar dat dit alleen mogelijk is, als v/e beheerst worden door de Geest die van Boven is, en die ons doet op wat m Christus is.

„o p e n" spreken. Prachtig. Maar waarom dan de d e p u t a t e n. „doorbroken", die ook o p e n 1 ij k wilden spreken, door den Geest beheerscht, en door de kerken gezonden, ook d, o o r ds Bos ? Geest, dat is: a m b t, kerk, 1 e e r, tucht, en nog veel meer; maar DIT gaat vóórop. Voorts:

We zullen elkaar over het verleden stellig vinden, indien voor de toekomst gezien zou worden een basis, een gezond-schriftuurlijke basis voor kerkelijk samenleven,

Een basis voor de toekomst? Maar als die kerkrechtregelen en - rapporten, en vooral die verkrachting van de K.O. en dat gebod om altijd te doen wat door een synode besloten is, b 1 ij v e n, wat dan? Dan kan vy e e r iedereen dadeUjk worden geëlimineerd, die zich houdt aan de K.O. Ds Bos zegt: „d e basis i s e r". Maar de in 1944 bestaande basis is verlaten door de uitwerpers van 1944; en toen heette het: wie zich aan die basis houdt, die is b r e k e r van den ambtseed'. Dat zeggen moet toch eerst teruggenomen worden? We lezen verder:

Die basis is er. Gods Woord geeft ons die, en onze belijdenis stelt ons die klaar voor ogen. Die basis moet ons samenbinden. En het is mijn innige bede, dat Uw synode straks niet naar ons zal zien, ook niet naar de starre houding van velen onder ons, njaar naar boven zal zien, naar Christus, en de forse daad met vrijmoe-, digheid zal willen verrichten, en zeggen: Hier zijn we; gij zijt onze broeders, laten .we samenleven op grond van Schrift en Belijdenis alleen, terwijl dan wederzijds vermeende eenzijdigheiden, na gemeenschappelijk overleg, kunnen worden afgesneden met de woorden van onze Belijdenis zelf.

De „starre houding" bij ons? Kom, wie is meer „star" dan de synodocratische leiding? En dan de Toomvliets en Voltens, die dadelijk van Oosterbeek naar Canossa gingen, toen men daar ook maar even fronste? Met verloochening van de oosterbeeksche conclusies? Het zit niet op de starheid vast. Maar op de bestrijding van recht en waarheid.

Toepassing nemende, zegt - ds Bos:

Nu meen ik, broeders, dat U ook in dezen 'n roepmg hebt. Er moet een weg tot elkaar te vinden zijn, een weg waarop de conscientie van niemamd geweld wordt aangedaan; een v/eg waarop de een de ander niet heeft te plaatsen op het „zondaarsbankje", want daarop is voor ons allen plaats, en het is onze hoogmoed die voor een ander daar een plaats reserveert, die hij zelf met .wil bezetten; een weg waarop Christus alleen Konmg is, en wij allen zijn knechten; een weg van veel gebed en veel geloof. •

• Dat „zondaarsbankje" bevalt me niet. Is een strijd tegen rechtsschennis, ende eisch, dat recht geschieden zal in terugkeer tot de wet, verwijzing naar het zondaarsbankje? In geenen deele. Was de worsteling in 1940 tégen Seyss Inquarts „p a r a-g r a f e n" een roepen om de strop voor ^'ijn hals? Kom, kom. Het is juist een we g d o e n van de zonde, een v r ij m a. k e n van de r e d h t e !rs t o e 1 e nvoor vne weer vandaar die koningswet willen toepassen. Als dat niet geschiedt, DaN zal het gekrakeel over wie al of niet op het zondaarsbankje zou moeten zitten geen einde meer vinden. Geen grooter gekif over PERSONEN, dan bij wie over de wetsartikelen heen-zwammen. Kijk maar rond in de wereld. Daarna:

Maar een weg, die door het offer van onze Heiland zelf is gebaand. Ik meen dat XJ de eerste Kerk. is, die een besluit neemt met betrekking tot een plaatsgehad hebbende schorsing. Moge Uw voorbeeld door vele kerken gevolgd worden. En men vrage daarbij niet hoo de andere partij er op zal reageren, maar zie daarbij alleen naar Boven. Dan geeft de Heere misschien in Zijn genade, die te lang Is tegengestaan, dat er een geestelijke opwekking komt, waardoor er uit alle kerken één roep komt, één bede, die tot in de hemel reikt, maar ook op deze aarde de broederharten, die nu nog zo dikwijls voor elkaar gesloten zijn, vermurwt: Breng Heer al Uw gevang'nen weder. Want wij , , vrijgemaakten" en gij, broeders, die U niet hebt „vrijgemaakt",

we zijn allen gevangenen. Als dat waar is, dan zal temeer op papier moeten staan, wat naar de Schrift de vrijheid der geloovigen is. Als dat niet gebeurt, dan blijven we allemaal gevangenen van elkaar. Ik houd vol, dat het nieuwe kerkrecht-Ridderbos beteekent: WILLE­ KEUR voor een paar ter synode gedeputeerde KNECHTEN, die zich als h e e r e n aanstellen en dan de broeders slaan, en GEVANGENSCHAP VOOR DE KERKLEDEN, de afvaardigERS. ARTI­ KEL 31, dat is de groote gar a n"t i e der vr ij he id tegen de tyrannie. En daartegen wil juist de Asser kerkeraad protest aanteekenen; moet ds Bos niet eerst weer „Ud der kerk" zijn?

Het slot:

We staan niet in de volle vrijheid van de kinderen Gods, maar zijn gebonden door banden van zonde, en missen de vreugde der vrijheid in Christus. We zijn uiteengegaan, maar met het uiteengaan ging de vreugde weg, want de Geest werd bedroefd. We hebben ons allen te bekeren. En nu meen ik, dat Uw Raad, die een eerste schuchtere stap deed, een tweede stap moet zetten op dezelfde weg, en met een hartelijke geloofsoproep zich te wenden heeft tot de Synode om toch in dezen alles te doen wat geoorloofd'is, om de weg tot elkaar metterdaad te vinden.

Ik eindig met de hartelijke bede, dat de Heere, de Koning van Zijn duurgekochte Kerk, U en mij genade geven wil om te strijden alleen de goede strijd des geloofs, al zal die strijd ook vele wonden geven.

„We missen de vreugde der vrijheid"? Hoe weet ds Bos dat voor ons allemaal? Ik zeg: wehieen, die vreugde hebben we rijkelijk ervaren in en na 1944. Wij hadden die vreugde nog, ó ó k in de dagen, doen ds Bos me enthusiast kwam vertellen, dat De Wachter gelukkig vrijgemaakt was, en zeer kort daarna rondliep met een progr, a m v o o r een nieuwe politieke part ij in djen geest. IK was toen wat langzamer dan hij; sindsdien zijn de rollen wat verwisseld, naar het schijnt. Maar mijn vreugde bleef. En die van duizenden.

En — juist d a a r o m' dit alles.

van Boven is, en die ons doet op wat m Christus is. 1) We hebben destijds ons antwoord op de , , 5 vragen" in een gesloten enveloppe ingediend, verzegeld en wel. En daaromheen 'n brief: denk nog eerst eens na, OF ge wel die antwoorden op UW vragen eischen moogt. Antwoord? Hoongelach, en — vandaag hebben ze kiespijn en geven nu ons de schuld!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen