Nederland - Vlaanderen - pagina 14

opgevoed in de Bourgondische staatsgedachte. De eenheid v a n alle Nederlanders begeerde hij evenzeer als de Koning, maar zonder geloofsvervolging en met handhaving der gewestelijke en stedelijke vrijheid. Deze eenheidsgedachte had met de verbondenheid Nederland-Vlaanderen echter weinig of niets te maken. Dat de inwoners daarvan één volk zouden uitmaken, daarvan was Willem van O r a n j e zich even weinig bewust als al zijn tijdgenooten. W a t hem voor oogen zweefde, was een eenheidsstaat van alle Nederlandsche gewesten, öf zij Fransch spraken óf Dietsch. In de godsdienstkwestie vertegenwoordigde hij het standpunt der Politieken, die het Staatsbelang vooropstelden, dat hun leerde het liever aan ieders conscientie over te laten hoe men God wilde dienen, dan toe te laten, dat de Staat door godsdienstoorlog w"erd verscheurd. Nu de Koning onwillig bleek de Kerkzuivering ter, hand te nemen, volgden de Calvinisten aarzelend in dit spoor. Zij keerden terug tot de practijk der oude Christelijke Kerk, die v a n een niet-Christelijke overheid tolerantie had geëischt. Godsdienstvrijheid voor de Kerk, die men noodgedwongen naast de gedeformeerde Roomsch-Katholieke als de ware Christelijke Kerk had moeten institueeren, werd de eisch, dien men stelde. Een oogenblik leek het, alsof men dezen eisch zou kunnen verwerkelijken door het Verbond der Edelen, waarop de Calvinistische kerkeraden aanvankelijk achter de schermen invloed uitoefenden. Maar deze invloed ging teniet, toen het Verbond op Oranje's aandrang de toevlucht nam tot een massa-betooging van den Adel, om zoo de Landvoogdes murw te maken. De overgroote meerderheid der edelen, die het smeekschrift aanboden, was Roomsch-Katholiek en in dit stuk zal men dan ook de specifieke eischen der Calvinisten tevergeefs zoeken. Het drong aan op een %lgeheele afschaffing der godsdienstplakkaten. Maar de Landvoogdes oordeelde daartegenover, dat men het land op godsdienstig gebied niet „zonder wetten" kon laten. Zij beloofde een verzachting

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen