Rapport in opdracht van de Willem de Zwijgerstichting uitgebracht over het Vaderlandse geschiedenis-onderwijs op de Rooms-Katholieke lagere scholen in Nederland - pagina 19

streng gestraft werden. D i t deden ook de Protestantsche vorsten". (Tusschen

deze

en

de

Katholieke

bestond,

zou men uit den

samenhang opmaken, dus geen onderscheid. V a n verbranding last der overheid

ook v a n

anderen

dan

van

wederdopers

op geen

woord). „ W i l l e m de Z w i j g e r wilde in alles de eerste en voornaamste zijn. H i j w a s zeer onverschillig omtrent de godsdienst; alle

middelen

waren hem welkom, als zij hem maar' van dienst konden w e z e n " . ..Lodewijk,

zijn

broeder,

kwam

hier

in

ons land zijn geluk be-

proeven". ,,Het geroep tegen de inquisitie was maar een middel om het volk in beweging te b r e n g e n " . „ D e edelen ontboden Fransche en Duitsche predikanten, die bij Calvijn geleerd hadden, om het volk van het voorvaderlijk gelooi: af

te trekken.

Want

die

edelen wenschten de nieuwe leerstel-

lingen dienstbaar te maken

aan

hunne

wenschen",

nl.

„onrust

stoken en zich verrijken met den buit der geestelijke goederen". V a n de martelaren der H e r v o r m d e n spreekt D r . N u y e n s niet; wel v a n de Gorcumsche martelaren, wie hij een heele paragraaf wijdt. T r o u w e n s ,,de Hervormers waren lieden, die vrijheid beloofden, maar slechts en oproermakers

eigen voordeel beoogden" en gestrafte

dieven

zijn geen martelaren, — naar D r . N u y e n s zeggen.

D e achterstelling der Roomschen wordt breed uitgemeten, maar niet, even als de vervolging der

ketters, door

het

vroeger

alom

heerschend begrip van noodzakelijkheid ener staatskerk verklaard. V a n W i l l e m I I I , die den Rooüischen Stuart verdreef, wordt, uit het oogpunt van zedelijkheid, weinig goeds gezegd. E n om toch vooral aan de Hervormden de revolutie v a n 1789 te wijten,-hoezeer deze meer en meer enkel in echt Roomsche

landen haar natuur-

lijken bodem schijnt te vinden, wordt meegedeeld dat de Hollanders ,,uit zucht naar gewin" ,,de vrijheid van drukpers toelieten en zoo, door Fransche boeken te drukken, het ongeloof bevorderden". ,,Dit weinige", zo besluit Lohman zijn recensie, „zij voldoende om den geest te leren kennen, waarin bijna elk Roomsch kind te onzent wordt opgevoed".

Hoewel mij alleen opgedragen is in de R.-K. V a d . Gesch. boekjes

„strepen"

te

mogen eindigen.

zetten,

meen

ik toch met enkele conclusies te

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen