Zacharias Ursinus en de Heidelbergse Catechismus - pagina 56

dit met bepaalde bedoelingen. Men wilde n.1. de Heidelbergse Catechismus zo gaarne voor eigen bijzondere opvatting annexeren. Soms heeft men hem een vertegenwoordiging van het Melanchthonianisme willen noemen. Ten onrechte zagen wij reeds. Een anderen keer legde men eenzijdig de nadruk op de verwantschap, die dit leerboek heeft met Zwingli en Bullinger. Men wilde n.1. de Gereformeerde groep van de Palts en andere Duitse gebieden, in de 16e eeuw en daarna, gaarne typeren als een derde richting, naast de Lutherse en Calvinistische. Toch is dit niet juist gezien. Zie ook Sudhoff bl. 118 v. en Gillet, artikel over Ursinus in Herzogs Encyclop. (eerste druk). Eenzijdig is bijvoorbeeld in deze ook de studie van prof. M. A. Gooszen, in zijn overigens gedegen en leerzame studie over ,,de Heidelbergsche Catechismus, textus receptus met toelichtende teksten. Leiden, E. J. Brill, 1890". Ook hier komt de tendenz voor om van de theologie van Heidelberg een derde richting te maken. Sommige verschillen worden daartoe veel te sterk geaccentueerd en aan zeer belangrijke overeenkomsten met Calvijn wordt niet voldoende de aandacht gegeven. Het is waar, de Heidelbergse Catechismus is anders dan de Geneefse van Calvijn, ademt ook een enigszins andere geest, omdat hij uit een andere school stamt dan de Institutie van Calvijn. Maar op alle belangrijke punten is er toch principieel overeenstemming. De methode is anders, de stijl heeft iets eigens, maar de inhoud is echt Gereformeerd. Ursinus is niet iemand geweest, die zwoer bij het gezag van een of andere theoloog. Hij zwoer niet bij Luther, niet bij Melanchthon, niet bij Zwingli of Bullinger, en zo óók niet bij Calvijn, hoe dicht hij ook bij hem stond in de principiële vragen van die tijd. Het is leerzaam te lezen, wat Ursinus schrijft over het gezag van grote mannen, als Luther. Hij was geen Westphal, die Luther als een soort onfeilbare apostel vereerde. Hij was een echt schriftuurlijk christen, die, zoals hij reeds in 1557 aan zijn vriend Crato schreef, toen hij nog vol liefde en verering aan Melanchthon's voeten zat, een discipel wenste te zijn van het woord der profeten en apostelen. ..Ik heb niet gezworen bij de woorden van wie ook behalve bij die van den heiligen Geest, d.i. de woorden van de profeten en apostelen, met wie allen instemmen en spreken, die op de rechte wijze doceren". Daarom kon Ursinus ook later in volle waarheid in zijn tegenverslag op het Würtemberger verslag van het Maulbrunner gesprek betuigen: „Wij willen nóch Zwinglianen zijn, noch wat maar van dien aard moge wezen. Want wij zijn niet in Luther, noch in Zwingli, noch in welke andere (theoloog) gedoopt, maar alleen in Christus' naam ! Die is onze enige Meester en Zijn naam alleen belijden wij". Ursinus is dus geen partijman geweest. Wie hem in dezen zin een Calvinist wil noemen, vergist zich. Hij dweept met geen enkele „vader"! Hij is een evangelische theoloog geweest, die

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen