Zacharias Ursinus en de Heidelbergse Catechismus - pagina 19

avondmaal. Door haar was de Augsburgse Confessie geworden tot een Poolse laars en een wijde mantel, waarin zich de Heere Christus, maar ook de duivel al te gemakkelijk kon verbergen ! Heszhusius' belijdenis van het Avondmaal, die de keurvorst van hem verlangd had, bevatte de uitdrukkelijke verklaring, dat artikel 10 van de Augsburgse Confessie alleen in de zin van Luther te verstaan was en hij sprak uit, dat allen vervloekte Zwinglianen ) waren, die niet aannamen, dat het lichaam van Christus „in het brood" en daarom ook „met het brood" ontvangen wordt. De uitdrukking met het brood zou dan bij Luther hetzelfde betekend hebben als : „het lichaam en bloed van Christus lichamelijk en wezenlijk met de mond genieten". Zó geformuleerd konden de Gereformeerden wel de uitdrukking in het brood aanvaarden, maar niet de uitdrukking met het brood. Heszhusius gaf dan ook wel blijk, dat hij goed wist te formuleren en deed scherp uitkomen, dat hij eiste, men moest de Augustana zó lezen, dat allen in de ban moesten, die niet leerden, dat het lichaam en bloed van Christus waarlijk aanwezig zijn en uitgedeeld worden in het avondmaal aan alle deelnemende gasten. Hij zag ook goed in, dat de Variata een bredere basis vormde, waarop ook de Gereformeerden zich konden vinden. De keurvorst wilde echter aan de ultra-Lutheranen geen concessies doen en de Gereformeerden verstoten. Daarom zette hij Heszhusius af als generaal superintendent en bande hem uit Heidelberg, zonder hem enig getuigschrift mee te geven. Om niet partijdig te schijnen liet hij ook Klebitz van zich gaan, echter met een goed getuigschrift en onverholen deelneming. Zo hadden de felle. Lutheranen in de Palts een besliste nederlaag geleden. Klebitz gaf buiten de Palts, in Freiburg, een geschrift uit, getiteld: „Sieg der Wahrheit und Ruin der sachsischen Papstthums oder notwendige Antwort auf die Beweisgründe des Tilemann Heszhusius". De keurvorst was door het gebeurde nog bevestigd geworden in zijn sympathieën voor de Zwitserse opvatting van het Avondmaal. Toch meende hij om des lieven vredes wil nog een bemiddelingsontwerp te moeten voorstellen. Hiertoe werd een advies gevraagd aan Melanchthon, dat 28 October 1558 binnenkwam. We laten het hier afdrukken, omdat men er de geest van Melanchthon zo duidelijk uit kan proeven. Ook omdat eruit blijkt, dat zulke bemiddelende standpunten niet meer baten, als de tegenstellingen zó verscherpt zijn als dit in de Palts het geval was. Ursinus was in deze zijn grote leermeester vooruit, toen hij in 1559 te Breslau welbewust zijn positie als Krypto-Calvinist prijs gaf en helder en beslist koos voor de Gereformeerde zienswijze in de sacramentsleer. Het bedoelde advies aan de keurvorst luidde : 7

7) Dit was in die tijd bij de felle Luthersen een scheldwoord, waarmee zij de Gereformeerden gaarne betitelden. Luther had n.1. Zwingli eens in zijn woede op één hoop geworpen met allerlei dwepers en ketters.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen