Marnix van Sint Aldegonde - pagina 33

De Bïéncorf Door zijn „Biëncorf der H. Roomsche Kercke" (gepubliceerd in 1569) heeft Marnix zich grote bekendheid verworven en is hem in de wereldliteratuur een plaats naast de bekendste satirici van zijn tijd gegeven ). Bij velen leeft Marnix alleen voort als de dichter van het Wilhelmus en de schrijver van de Biëncorf. De naam van het boek is ontleend aan het feit, dat de Roomse kerk haar leer van overal samenleest; ,,ze is van velerley enmenigerhande bloemkens bij een geraapt." Het bizondere kenmerk van deze scherpe satyre op de gebreken van de Roomse kerk is, dat Marnix net doet of hij Rome's leer niet weerlegt, maar geheel met haar meegaat. Schijnbaar aanvaardt hij elk argument van zijn tegenstander, maar, wanneer hij goedwillig meegeredeneerd heeft tot het einde toe, verandert plotseling zijn houding en laat hij helder het dwaze zien: hoe Rome's leer op alle punten met de Heilige Schrift in tegenspraak komt. Om dit felle geschrift te waarderen, moeten we op de achtergrond ervan letten en de tijdsomstandigheden, waaronder het ontstond, in het oog vatten. In Marnix' tijd stonden Roomsen en Onroomsen fel tegenover elkander en werd de kerk der Reformatie bitter verdrukt. Het is dan ook bij Marnix geen luchtig spel, maar grimmige ernst, wanneer hij vol verontwaardiging de grote gebreken in de Roomse leer en van de Roomse Kerk aan het licht brengt en, zoals Dr Tjalma opmerkt, ,,als een andere Elia op den Karmel den stroom van het sarcasme door den „Augiasstal" van Rome's leer en gebruiken leidt" ). In de ,,Biëncorf" getuigt niet alles van goede smaak. Er komen uitdrukkingen en woordspelingen in voor die beter achterwege gebleven waren. Maar toch - welk een kunstenaar moet Marnix geweest zijn om in een werk van zulk een omvang, ) heel het boek door, in zijn eenmaal aangenomen houding te volharden en onder het masker van een Roomse zo handig en met zo geestige scherts de jammerlijke gebreken van de tegenstander aan de kaak te stellen. En niet alleen een kunstenaar, maar ook een theoloog van groot formaat is hier aan het woord, die een enorme Schriftkennis en een verbazingwekkende vertrouwdheid met de oude, middeleeuwse en reformatorische theologie en kerkgeschiedenis toont. 18

19

20

18

19 20

) ) )

Oorspronkelijk verscheen de Biëncorf onder de schuilnaam Isaac Rabbotenu = Het gelach is onze meester. In zijn dissertatie van 1896. Het exemplaar dat ik gebruikte (uit de Universiteitsbibliotheek te Utrecht), dat circa 1669 gedrukt werd, beslaat ^ 250 bladzijden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen