Johannes a Lasco - pagina 92

9.

Arbeid in Frankfort a m

Main

a Lasco is via K e u l e n n a a r F r a n k f o r t vertrokken. Zijn jongens uit het eerste huwelijk, die ook de zwerftocht der ballingen h a d d e n m e e g e m a a k t , bleven a c h t e r bij H a r d e n b e r g te B r e m e n . Laski's v r o u w , die een n i e u w e spruit v e r w a c h t t e , bleef ook a c h t e r . D e o u d e k w a l e n p l a a g d e n Laski in deze tijd weer zozeer, d a t hij l a n g e tijd niets k o n zien en geen h a n d k o n verroeren. Bij dit leed was ook n o g geelzucht g e k o m e n en weer sloopte de koorts zijn l i c h a a m . I n Frankfort b e v o n d e n zich vele vluchtelingen v a n de v r e e m d e l i n g e n g e m e e n t e n te L o n d e n . Delenus m e t zijn Nederduitsers en Peruzel m e t zijn W a l e n w a r e n later uitgeweken en via Antwerpen n a a r Oost-Friesland, d e Benedenrijn, Frankfort, Bazel, Straatsburg, ^ürich en Genève gevlucht. T e Wezel b e v o n d e n zich reeds Waalse vluchtelingen. Peruzel m e t de zijnen voegden zich bij h e n . S u p e r i n t e n d e n t v a n de L u t h e r s e K e r k a l d a a r was Nicolaas Buscoducensis, b r o e r v a n de Deense h o f p r e d i ker, die de Deense k o n i n g tegen d e vluchtelingen in het h a r n a s gejaagd h a d . O o k in Wezel b e g o n Nicolaas Buscoducensis plagerijen en intriges tegen de a r m e ballingen. D e W a l e n vroegen toen advies v a n Genève, L a u s a n n e en E m d e n . D c beide a n t w o o r d e n uit G e n è v e en L a u s a n n e rieden toegevendheid a a n , m a a r a Lasco, die d e z a k e n veel beter d o o r z a g en uit e r v a r i n g de geest v a n m a n n e n als Heshusius, W e s t p h a l en dergelijke kende, ried a a n o m te weigeren en een n i e u w e v e r b a n n i n g te riskeren. O . a . ook o m d a t hij ernstiger conflicten voorzag en de k r a c h t tot w e e r s t a n d bij de ballingen niet wilde k n a k k e n . Peruzel reisde nog n a a r F r a n k f o r t en sprak d a a r m e t Calvijn en a Lasco. Calvijn was het n u ook m e t a Lasco eens gew o r d e n . O o k d e voorspraak v a n Melanchthon te Wezel b a a t t e d e vluchtelingen niet. Zij w e r d e n ook v a n hier weer v e r d r e v e n . O p m e r k i n g verdient, d a t Wezel later toch voor de G e r e f o r m e e r d e religie koos en d a t er in 1568 het bekende Convent van Wezel w e r d g e h o u d e n , d a t de g r o n d gelegd heeft voor de N e d e r l a n d s e K e r k e n o r d e n i n g 1 5 5 ) , a Lasco was reeds vöör 17 j a r e n te Frankfort geweest. I n deze vrije stad was d e invloed v a n h e t H u m a n i s m e en d e H e r v o r m i n g al vroegtijdig te m e r k e n geweest. D e eerste predikers legden de n a d r u k op de algemeen Evangelische g e d a c h t e n en w a r e n niet b e p a a l d L u t h e r s georiënteerd geweest. Dit blijkt o.a. d a a r u i t d a t L u t h e r de toestand te F r a n k f o r t in die d a g e n niet onbedenkelijk vond. L a t e r was er overhelling n a a r de Zwitserse theologen. I n 1542 w e r d e n verenigingsartikelen opgesteld m e t b e h u l p van Bucer. Luther en Melanchthon w a r e n te F r a n k f o r t geweest, m a a r ook Oecolampadius. Beyer, die p r e d i k a n t te F r a n k f o r t was n a L u t h e r s dood(1546) h a d v a n de W i t t e n b e r g e r d e r a a d gekregen om w a t het A v o n d m a a l betreft te blijven bij de eenvoudige ritus die te F r a n k f o r t in gebruik was. T i j d e n s h e t Interim bleef Beyer standvastig en sloot zich n a u w e r a a n bij de Lutherse p r e d i k a n t e n , die s t a n d hielden. Dit w a r e n echter meestal de GnesioL u t h e r a n e n . Omstreeks Kerstmis 1553 en begin 1554 k w a m e n ook de eerste vluchtelingen te Frankfort. O . a . Poulain m e t 24 familiehoofden. O n d e r hen

1!,t

j D e g e s c h i e d e n i s v a n de H e r v o r m i n g t e W e z e l is b e s c h r e v e n d o o r Wolters. Zie o o k van Schelven a . w . p a g . 281 v . v . J. de Jong (diss.) D e v o o r b e r e i d i n g e n c o n s t i t u e r i n g v a n h e t K e r k v e r b a n d d e r N e d e r l a n d s c h e G e r e f o r m e e r d e K e r k e n in de z e s t i e n d e eeuw. H i s t o r i s c h e S t u d i ë n o v e r h e t C o n v e n t t e Wezel (1-568) en de S y n o d e t e E m d e n (1571) I . H e t c o n v e n t t e W e z e l . G r o n i n g e n , firma J a n H a a n , 1911.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen