Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De Deformatie van het Heiligheidsbegrip; in de Roomse Kerk en Theologie - pagina 59

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De Deformatie van het Heiligheidsbegrip; in de Roomse Kerk en Theologie - pagina 59

1. De Deformatorische ontwikkeling tot de Scholastiek...Vóór Augustinus - Augustinus - Dionysius pseudo Areopagita - Maximus Confessor en Johannes Scotus Eriugena...2. De Deformatorische Ontwikkeling in de Scholastiek...Anselmus van Canterbury - Albertus Magnus - Alexander van Hales - Bonaventura - Thomas van Aquino - Johannes Duns Scotus - Meester Eckhart - Willem van Ockham...

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

V m . Willem van Ockham W e sluiten dit deel v a n ons o n d e r z o e k af m e t Willem van Ockham. D r S. U . Z u i d e m a heeft in zijn dissertatie 2 3 9 ) d u i d e l i j k g e m a a k t , hoe alles b e h e e r s e n d h e t V o l u n t a r i s m e in O c k h a m s systeem is. H e t goddelijke in de kosmos is alles „ h e t welk o v e r eigen k r a c h t , souvereine m a c h t b e s c h i k t " . H e t intellect b e h o o r t bij h e t lagere, bezit g e e n m a c h t over eigen k r a c h t . D e m e n s verschilt v a n het dier d o o r zijn v r i j e w i l ; die wil is h e t hogere, goddelijk (pg. 489). H i e r u i t k o m t d e v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d v a n d e m e n s o p , die zijn adel is. V o o r w e d e r g e b o o r t e e n inlijving in h e t L i c h a a m v a n Christus is geen plaats. „ M e t dit V o l u n t a r i s m e h a n g t s a a m d e v e r b o r g e n h e i d zowel v a n G o d als v a n d e m e n s " (pg 490) „ D i t p a r t i e e l theïstisch V o l u n t a r i s m e laat zich voorts a a n w i j z e n in de leer, d a t het verschil tussen G o d e n m e n s niet b e s t a a t in d e Souvereiniteit G o d s over al het g e s c h a p e n e en d u s ook over d e c r e a t u u r l i j k e wil, d o c h wel in een verschil in k r a c h t over welke G o d en m e n s beschikken. G o d heeft m a c h t over oneindige, d e m e n s slechts over eindige k r a c h t " (pg. 490-491). D e wil k a n m e t d e e r f z o n d e p a r t i j kiezen voor het k w a d e . 2 4 0 ) „ O p dezelfde wijze m o e t over d e d r i e v o o r n o e m d e tegengestelde e i g e n s c h a p p e n g e s p r o k e n w o r d e n , welke d e Philosoof d a a r stelt als te z i j n : o n m a tigheid, slechtheid, b e e s t a c h t i g h e i d " . G o d h e e f t d o o r Christus een e i n d e g e m a a k t a a n d e h e e r s c h a p p i j v a n het vlees. 2 4 1 ) E r w a s in Christus geen o p s t a n d v a n h e t lagere en h e t h o g e r e . D e z o n d e b e s t a a t alleen in d e wil, niet in de d a a d . D e religieuse rede adviseert de wil o m n i e u w e wilsakten te v e r o o r z a k e n die G o d tot object h e b b e n . 2 4 2 ) E r zijn ook o n m i d d e l l i j k e o b j e c t e n : voor het geloof: d a t alles w a t G o d g e o p e n b a a r d heeft w a a r is; voor de h o o p : de toekomstige z a l i g h e i d ; voor d e liefde: d a t G o d in alles w a t G o d wil d o o r m i j b e m i n d w o r d t . 2 4 3 ) N a a s t d e christelijke moraliteit - d e tweelingzuster v a n d e niet-christelijke - b e s t a a t er ook een christelijke theologische zedelijkheid die een uitsluitend christelijk verschijnsel is. De g e n a d e is tweevoudig. De ene is d e absolute qualiteit die d e ziel v o r m t ; d e a n d e r e is de wil, die door de g e n a d e G o d s b e g e n a d i g d is . . . O o k zeg ik, d a t d e g e n a d e en d e liefde in werkelijkheid dezelfde z i j n : ze w o r d e n alleen o n d e r s c h e i d e n in n a a m of als k e n b a r e b e g r i p p e n " . 2 4 4 ) D e g e n a d e o p de t w e e d e m a n i e r , de spont a n e wil G o d s k r a c h t e n s G o d s v e r b o n d w e r k e n d in de s a c r a m e n t e n , verschilt als g r a t i a s a c r a m e n t a l i s v a n de g r a t i a v i r t u t u m ; ze b e v r i j d t degene, die ze o n t v a n g t o p e e n m a a l v a n schuld e n straf. D e liefde is wilsneiging e n d e wil is een h o g e r e p o t e n t i e d a n het intellect: alleen de h a b i t u s v a n d e wil is in eigenlijke zin deugd.245) O n z e conclusie a a n g a a n d e Willem van Ockham is, d a t hier de wil niet als bij Scotus N A A S T , m a a r B O V E N het intellect is g e k o m e n . O c k h a m heeft het m a t e r i a a l v a n T h o m a s n a a r zijn eigen principe, d a t het g e s c h a p e n e niet a a n d e Souvereiniteit G o d s o n d e r w o r p e n is, verwerkt. D e wil is b o v e n creatuurlijk. D e m e n s is de g r a d u e e l lagere v a n G o d . G o d heeft een zekere voorkeur voor zijn c r e a t u r a ratio" ' ) S. U . Sent. »") Sent. " • ) Sent. " ' ) Sent. » " ) Sent. » " ) Sent.

Z u i d e m a De Philosophie van O c k h a m in zijn k o m m e n t a a r op d e Sententiae. pg. 489-491. I I I 15F. I I I 14T. I I I 12L. III 8G. I V 8.9.0. I I I 10D.

Dit artikel werd u aangeboden door: Willem de Zwijgerstichting

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1957

Reformatorische stemmen | 66 Pagina's

De Deformatie van het Heiligheidsbegrip; in de Roomse Kerk en Theologie - pagina 59

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1957

Reformatorische stemmen | 66 Pagina's