De Deformatie van het Heiligheidsbegrip; in de Roomse Kerk en Theologie - pagina 17
1. De Deformatorische ontwikkeling tot de Scholastiek...Vóór Augustinus - Augustinus - Dionysius pseudo Areopagita - Maximus Confessor en Johannes Scotus Eriugena...2. De Deformatorische Ontwikkeling in de Scholastiek...Anselmus van Canterbury - Albertus Magnus - Alexander van Hales - Bonaventura - Thomas van Aquino - Johannes Duns Scotus - Meester Eckhart - Willem van Ockham...
m e t een uitvoerig v e r h a a l v a n een w o n d e r . O v e r asceten33) spreekt Augustinus v a n „ d e z e zo u i t s t e k e n d e t o p v a n h e i l i g h e i d " , d i e „ s p o n t a a n b e v o r d e r d e n vere e r d m o e t w o r d e n " . E n w e l h e e l s t e r k is d e u i t s p r a a k : „ z o z e e r s c h i j n t h u n w i j z e v a n l e v e n b o v e n m e n s e l i j k zelfs a a n h e n , d i e d a t m i s h a a g d e " . D a a r m e e zijn w e a a n d e a n d e r e pool u i t g e k o m e n : A u g u s t i n u s z a g d e h e i l i g e n t o c h als bovenmenselijk. I n d e t w e e d e p l a a t s b e z i e n w e h e t w e r k w o o r d „heiligen". D i t is allereerst e e n d a a d G o d s 3 4 ) . M a a r h e t is t o c h o o k e e n a c t i e v a n d e m e n s , e e n a c t i e d i e a l l e e n b e s t a a n k a n in d e w e g v a n geloof e n g e b e d 3 5 ) . D i t h e i l i g e n is e e n v o o r t s c h r i j d e n d p r o c e s , d a t eens t o t v o l k o m e n h e i d v o e r t . O v e r d e v o l k o m e n h e i d d e r h e i l i g i n g e n d e u i t g e b r e i d h e i d e r v a n , ook n u r e e d s , w o r d e n w e n o g n a d e r i n g e l i c h t 3 8 ) , n a a r a a n l e i d i n g v a n 1 K o r . 6 : 2 0 : „ D e z e w o o r d e n h e b b e n n i e t alleen b e t r e k k i n g o p d e t e g e n w o o r d i g e heiliging, m a a r v o o r a l o p d e g e n o e m d e h o o p , w a a r o v e r h i j o p e e n a n d e r e p l a a t s z e g t : R o m . 8 : 2 3 " . D e z e o n d e r s c h e i d i n g v a n t e g e n w o o r d i g e heilig i n g e n d e h o o p , d e t o e k o m s t i g e v o l k o m e n h e i ü g i n g is h i e r n o g d u i d e l i j k e r ; v o o r t s is h e t zich h e i l i g e n als m e n s e l i j k e a c t i e g e b o n d e n a a n w e d e r g e b o o r t e e n d o o p ; t e n s l o t t e is d i t h e i l i g e n iets, w a t d e g a n s e m e n s b e t r e f t n a a r z i j n l i c h a m e l i j k b e s t a a n . O v e r h e t g e h e i l i g d w o r d e n v a n d e o n g e l o v i g e e c h t g e n o o t d o o r d e gelovige (1 K o r . 7) zegt A u g u s t i n u s 3 7 ) d a t h i j e v e n a l s P e l a g i u s d e o p v a t t i n g h u l d i g d e „ d a t d e christelijke wil v a n é é n d e r o u d e r s o v e r w o n e n c h r i s t e n m a a k t e " , m a a r h i j k o m t n u d i r e c t h i e r o p t o t een n i e u w e u i t l e g g i n g . H e i l i g e n z o u d a n b e t e k e n e n h e t h o u d e n v a n e e n b e p a a l d g e b o d of e e n n i e t n a d e r o m s c h r e v e n i n h o u d h e b b e n ; dit heiligen m a a k t i e m a n d niet tot gelovige en vergeeft geen z o n d e n ; terwijl A u g u s t i n u s d e o o r z a a k d a a r v a n z o e k t in h e t n i e t d e e l h e b b e n a a n d e s a c r a m e n t e n (let w e l ! ) . W e s t a a n h i e r d u s r e e d s v o o r e e n u i t g e s p r o k e n v e r s a c r a m e n t i s e r i n g v a n het heiligen: oorzaak v a n het niet bereiken v a n het uiterste doel v a n heiligen is n i e t h e t in ongeloof v e r w e r p e n , m a a r h e t n i e t d e e l h e b b e n a a n h e t s a c r a m e n t ; d a n b a t e n zelfs heilige e n r e c h t v a a r d i g e e c h t g e n o t e n e n o u d e r s n i e t . H e t is g o e d e r o p t e l e t t e n , d a t er in d e c o n t e x t v a n g e e n s a c r a m e n t e n s p r a k e is, m . a . w . , d a t d i t e l e m e n t er g e h e e l v a n b u i t e n af i n g e d r a g e n is. D e S c h r i f t g e e f t v o o r d e z e ged a c h t e geen enkele grond. I n d e d e r d e p l a a t s l e t t e n w e o p heiliging als h e t e f f e c t v a n h e t h e i l i g e n . H e t beg r i p is b i j A u g u s t i n u s allereerst n e g a t i e f b e p a a l d 3 8 ) . O p d e S a b b a t h m o e t m e n zich v a n slaafse a r b e i d o n t h o u d e n : „ w a n t niet m e e r z o n d i g e n is h e t w e z e n d e r heiliging, d . i . d e o p d r a c h t G o d s 3 9 ) . R e e d s v o n d e n w e h e t o n d e r s c h e i d v a n t e g e n w o o r d i g e e n t o e k o m s t i g e h e i l i g h e i d : o o k d i e v o l k o m e n h e i l i g h e i d is t o c h n o g n e g a t i e f b e p a a l d . Z o ook d e kerk z o n d e r vlek of r i m p e l . D a t h e e f t d e k e r k n u r e e d s o n v o l m a a k t . D e kerk k a n heilig h e t e n : C h r i s t u s is h e t H o o f d d e r K e r k , d e k e r k , die o v e r h e e l d e w e r e l d , n i e t d i e o p een b e p a a l d e p l a a t s , is zijn l i c h a a m ; ook n i e t die v a n dit o g e n b l i k , m a a r die v a n A b e l tot h e t e i n d e 4 0 ) . D e z e h e i l i g h e i d
") ") ") ") ") ") *•) ")
D e moribus c a t h . eccl. 1.31.66; M i g n e 32.1338. De spiritu ac litera 26.45; Migne 44.228. De perfect, just. h o m . 18.39; Migne 44.315. De nuptiis et concupiscentia 1.18.20; M i g n e 44.425. De pecc. merit, et remiss. 111.12.21; Migne 44.199. De spir. ac lit. 15.27; Migne 44.2 18. D e n u p t . et concup. 1.18.20; Migne 44.425. E n n e r a t i o in ps. 9 0 ; sermo I I ; Migne 37.1159.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1957
Reformatorische stemmen | 66 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1957
Reformatorische stemmen | 66 Pagina's