Het heiligheidsbegrip in de theologie der Reformatie - pagina 52
1. De eerste Reformatoren...Luther - Zwingli en Bullinger - Calvijn...2. De Reformatoren van de tweede generatie...Ursinus - Olevianus - Junius - Chamierus...3. De Nederlandse Reformatorische Theologie...Synopsis Puroris Theologiae - Franciscus Gomarus - Gijsbertus Voetius - Johannes à Marck...
geleertheit werkt hij overal met de onderscheiding interna-externa, ook bij de sanctitas en van een media sanctitas horen we d a a r niet. M a a r in de monografie over 1 K o r . 7:14 bestaat de gedachte van de sanctitas externa en is de vondst van de media sanctitas nieuw. De fout schijnt mij, d a t de media sanctitas vanuit de sanctitas externa bepaald is, en in laatster instantie door de onderscheiding interna-externa met al de aankleve van dien. Ook heel zijn verweer tegen Vitringa blijft in het schema externa-interna hangen, en ik wijt het d a a r a a n d a t hij er niet uitkomt en zijn verweer allerminst bevredigt. Opnieuw zien we hoe bezwarend en van hoe grote invloed het overnemen van een „ v r e e m d e " onderscheiding z i j n - k a n . Hetzelfde geldt van zijn opvattingen inzake het doopsformulier. Hij m a a k t zeer reële opmerkingen, m a a r ze worden geheel bepaald door de onderscheiding externa-interna en brengen hem in een conflict, o m d a t de interna niet te ontkennen valt. Zijn slotsom is d a n ook slechts een zwakke verdediging van zijn opvatting van het doopsformulier. Het voortdurend conflict met de niet te ontkennen sanctitas interna bij het stellen van de externa verklaart ook de telkens terugkerende negatieve omschrijving: de ware heiligheid is allerminst uitgesloten. W e concluderen, d a t a Marck een reëel in de Schrift gegeven verschil heeft geconstateerd in de praktijk, m a a r d a t hij door de belasting van de „ v r e e m d e " onderscheiding verhinderd is, de in de Schrift gevatte werkelijkheid helder te zien. W a a r b i j voor de praktijk nog komt, d a t in het onderscheid: uiterlijk (Woord en Sacrament) en innerlijk (werk van de Geest) de in de Schrift gegeven betrouwbaarheid Gods wordt opgeheven. Of de opvatting van Vitringa, die we indirect hebben leren kennen zoveel beter is? Vitringa is aan de onderscheiding interna-externa in zover ontkomen, dat hij die gebruikt voor twee in de Schrift gegeven verbondsbedelingen. Het onderscheid kreeg dus bij hem achteraf een reëele achtergond. Heeft men zich echter op die manier ver genoeg van de „ v r e e m d e " onderscheiding gedistantieerd of heeft men misschien de „ v r e e m d e " uitdrukking aan de Schrift aangepast? Dat schijnt een voordeel, in werkelijkheid echter is het een nadeel. W a n t de aanduiding „ e x t e r n a " deugt niet voor de oude bedeling, van welks verplichtingen en beloften Vitringa zelf zegt, d a t ze én vleselijk én geestelijk zijn. Evenmin past „ i n t e r n a " voor de nieuwe bedeling o m d a t er nu eenmaal ook d a a r een uitwendige kant is, die bij Vitringa min of meer in de knel komt. Hoezeer Vitringa strijdende tegen de onderscheiding externa-interna zoals die gewoonlijk gesteld wordt, onder het N.T., zelf door deze „ v r e e m d e " onderscheiding belemmerd wordt, blijkt uit zijn verdere redenering de nieuwe bedeling is uitsluitend innerlijk, daarin komen dus alleen innerlijk geheiligden voor; van alle „geheiligden" onder het N . T . moeten we d a n aannemen, d a t ze innerlijk geheiligd zijn, wat betekent voorondersteld geloof. Merkwaardig genoeg komt Vitringa d a n tot dezelfde fout als a M a r c k : de uitwendige bediening m a g niet met de n a a m „genade-verbond" aangeduid worden, want het genadeverbond is de inwendige gemeenschap van God met de zondaar. De b a n d a a n hen, die naar het oordeel der liefde worden vastgehouden, in wie zelfs het geloof moest worden voorondersteld, de band, die hen bindt aan de God des verbonds wordt in n a a m van het intern zijn v a n het nieuwe verbond plotseling doorgesneden. De vraag rijst, of hier niet evengoed als bij k Marck van de God des verbonds aan
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1961
Reformatorische stemmen | 56 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1961
Reformatorische stemmen | 56 Pagina's