Rome en onze gewetensvrijheid; Een beknopt overzicht van het standpunt van vroegere en moderne r.k. godgeleerden over de wereldlijke macht van de kerk en over de geloofsvervolgingen - pagina 17
1. Het opkomen van de wereldlijke heerschappij van de paus...2. De bul Unam Sanctam van 1302 ..3. Oudere en nieuwere r.k. opvattingen over de verdraagzaamheid. - Verdediging van de tolerantie in r.k. kring...4. Is de mening van de nieuwere theologen als goed r.k. te verdedigen? ..5. Het recht van de kerk, tijdelijke straffen op te leggen...6. Terugblik en uitzicht...
waarbij men a a n de tekst min of meer geweld moet a a n d o e n . M a a r als R o m e de m a c h t er toe heeft, zal men de volle scherpte van het pauselijk stuk doen voelen. Natuurlijk zijn onze r.k. medebroeders, die de betekenis van de bul proberen te verzachten, te goeder trouw. M a a r is er, zoals wij later zullen zien, toch altijd nog een belangrijke stroming, die tot vervolging zou willen overgaan, als men de kans m a a r h a d . En zulke mensen k u n n e n zich beroepen op deze pauselijke uitspraken, die toch nooit officieel herroepen zijn, hoewel men er zich schijnb a a r van distantieert. H e t blijft d a a r o m de moeite w a a r d , de beschouwingen in deze bul a a n een n a d e r onderzoek te onderwerpen. W a t de twee-zwaardenleer betreft, is in ieder geval duidelijk, d a t de paus ook de beschikking heeft over het wereldlijk zwaard, met beroep op de woorden van J e z u s tot Petrus, „ D o e U w zwaard in uw schede". En voorts staat het ene zwaard onder het andere, het wereldlijke onder het geestelijke. Dit is m a a r geen onvoorzichtige uitlating, m a a r het w o r d t zeer uitvoerig met allerlei wijsgerige argumenten uit (Pseudo) Dionysius bewezen. Dus de kerk moet over de staat heersen. Deze gevolgtrekking is onvermijdelijk. Wel moeten wij in overweging nemen, dat de pausen streden tegen totalitaire m a c h t e n . Philips de Schone en de Duitse keizers, die telkens tegen de pausen streden waren de voorlopers van de dictatoren van de 20e eeuw. H e t is opmerkelijk, d a t A. Rosenberg, die in 1946 als oorlogsmisdadiger in Neurenberg is terechtgesteld, in zijn boek „ M y t h o s des 20. J a h r h u n d e r t s " zo duidelijk de zijde kiest van de keizers tegenover de pausen. Als de pausen van de 19e en 20e eeuw streden tegen het ongebreidelde liberalisme, en tegen totalitaire m a c h t e n , staan wij voor een belangrijk deel a a n h u n zijde. M a a r men krijgt soms de indruk, d a t zij de duivel willen uitwerpen door Beëlzebul, de overste der duivelen. W a n t zij zijn als het er op a a n k o m t ook o n v e r d r a a g z a a m en totalitair Voorts is er de b e f a a m d e uitdrukking in de bul, dat de geestelijke m a c h t de tijdelijke moet instellen. Hier heeft men dus een duidelijk bewijs, dat een paus koningen m a g aanstellen en afzetten. Tevergeefs heeft men getracht het zo voor te stellen, d a t hier bedoeld zou zijn „ o n d e r r i c h t e n " , dus d a t de geestelijk m a c h t de tijdelijke moest voorlichten, m a a r het oorspronkelijke woord is te duidelijk. 1 8 ) Nu heeft Bonifatius V I I I wel ten sterkste ontkend, dat hij zich de rechtsbevoegdheid van de koning toeeigende. Hij beriep zich in een schrijven aan Philips de Schone er op, dat hij 40 j a a r bedreven was in de juridische wetenschap, en dus heus wel wist, d a t er twee machten waren, m a a r om der wille van de zonde was de koning aan
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1963
Reformatorische stemmen | 72 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1963
Reformatorische stemmen | 72 Pagina's