Rome en onze gewetensvrijheid; Een beknopt overzicht van het standpunt van vroegere en moderne r.k. godgeleerden over de wereldlijke macht van de kerk en over de geloofsvervolgingen - pagina 31

d e z e e e u w h e b b e n twee professoren te R o m e krachtig gepleit v o o r d e d o o d s t r a f o p d e ketterij. I n S p a n j e v e r s c h e e n in 1954 een b o e k v a n M a r t i n e z : N a t u r a lazza j u r i d i c a d e r e c h o s d e la Iglesia. D a a r i n staat dat d e kerk (lees r.k. kerk) z i c h d e gelijkheid v o o r d e w e t v o r d e r t in niet-katholieke l a n d e n , m a a r w a n n e e r d e r.k. kerk d e b e s c h e r m i n g v a n d e staat heeft o f in d e m e e r d e r h e i d is, weigert zij niet-katholieken d e z e vrijh e i d . H e t z o u onlogisch en huichelachtig zijn als d e kerk dit niet d e e d . (cursivering v a n mij A ) . G e l u k k i g zijn er o o k vele r.k. d i e een a n d e r g e l u i d laten h o r e n , en n a a r hen willen w i j in het t w e e d e g e d e e l t e v a n dit h o o f d s t u k luisteren.

2. Verdediging van de tolerantie in r.k. kring. W i j b e g i n n e n m e t het artikel v a n M a x Pribilla S.J. D o g m a t i s c h e I n t o l e r a n z u n d b ü r g e r l i c h e T o l e r a n z in S t i m m e n der Z e i t , F r e i b u r g 1948/9. D e auteur n o e m d e n wij reeds een enkele m a a l . H e t artikel is kort m a a r zeer o p m e r k e l i j k en heeft o o k sterk d e a a n d a c h t g e t r o k ken in katholieke kringen. Pribilla stelt, d a t d o o r d e inquisitie w e l m e e r m a l e n het katholieke g e l o o f b e w a a r d is, m a a r dat d a a r b i j een g e w e t e n s d w a n g is u i t g e o e f e n d , w a a r v a n d e nadelige g e v o l g e n tot o p v a n d a a g m e r k b a a r zijn. Pribilla b e r o e p t z i c h o p een uitspraak v a n G r e g o r i u s I X (paus v a n 1 2 2 7 - 1 2 4 1 ) , d i e zeer v a a k d o o r d e tolerante g r o e p in d e r.k. kerk naar v o r e n w o r d t g e b r a c h t . I n een schrijven aan d e b i s s c h o p p e n v a n Frankrijk heeft G r e g o r i u s I X een v e r d r a a g z a m e h o u d i n g j e gens d e J o d e n a a n b e v o l e n . Z i j m o e t e n t e g e n o v e r d e z e n e v e n v e e l t e g e m o e t k o m i n g b e t o n e n als d e christenen in h e i d e n l a n d e n v o o r zich wensen. D e h e r r o e p i n g v a n het e d i c t v a n Nantes d o o r L o d e w i j k X I V w o r d t in dit artikel niet alleen een politieke m i s g r e e p , m a a r o o k een s n o d e rechtsbreuk g e n o e m d . H e t d o e t w e l d a d i g a a n , tem i d d e n v a n z o v e e l halve v e r o o r d e l i n g e n en v e r o n t s c h u l d i g i n g e n v a n d e v e r v o l g i n g e n zulke taal te h o r e n . E n er zijn gelukkig veel m e e r d e r e n d a n Pribilla, gelijk wij zullen zien, die er z o o v e r d e n k e n . W i j k u n n e n ons alleen afvragen o f het b e r o e p o p G r e g o r i u s I X nu w e l z o gelukkig is. T e g e n o v e r het ene citaat dat v a n h e m naar v o r e n g e b r a c h t w o r d t staan legio o n v e r d r a a g z a m e uitlatingen v a n d e r.k. in d e m i d d e l e e u w e n . En G r e g o r i u s I X is overigens een felle v o o r stander van d e pauselijke wereldlijke m a c h t 3 2 ) . V o o r t s is d e z e G r e gorius I X die als een v o o r b e e l d v a n v e r d r a a g z a a m h e i d m o e t d o o r g a a n , één v a n d e grote m a n n e n geweest v a n d e Inquisitie, d i e z o o n v o o r s t e l b a a r veel o n r e c h t g e d a a n heeft en leed v e r o o r z a a k t . I n 1234 stelde d e z e paus inquisiteurs aan. D e ketters k o n d e n zich bij hen vrijwillig m e l d e n ( ! ) was de termijn d a a r v o o r verstreken, d a n k o n m e n hen a a n g e v e n . H e r r i e p e n d e ketters na arrestatie, d a n moesten ze b o e t e w e r k e n d o e n , anders w a c h t t e hun d e v u u r d o o d . ( Z i e L e x i c o n für T h e o l o g i e u n d K i r c h e V , p a g . 7 0 0 ) .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen