Rome en onze gewetensvrijheid; Een beknopt overzicht van het standpunt van vroegere en moderne r.k. godgeleerden over de wereldlijke macht van de kerk en over de geloofsvervolgingen - pagina 65

x

) Z i e A. Hauck: Der G e d a n k e der päpstlichen Weltherrschaft bis auf Bonifatius V I I I , 1904, pag. 22. 2 ) W . U l i m a n n : Medieval papalism and the political theories of medieval canonists. London 1949, pag. 154. J . H a l l e r : Geschichte des Papsttums I I , 1951, pag. 319. 4 ) Zie Haller a.w. I I , pag. 413. 5 ) A. H a u c k a.w. p. 32 6 1 ibid. p. 33/4 7 ) ibid. p. 3 6 w . 8 ) U l l m a n n a.w. p. 118. 9 ) Zie Dict. de Théol. Catholique (1935) Dl X I I kol. 1710. 10 ) U l l m a n n a.w. p. 125 11 ) Prot. Real Enc. Deel 18 p. 807 12 ) Zie P. Duynstee: Kerk en staat in hun wederzijdse verhouding van kerkrechtelijk en geschiedkundig s t a n d p u n t beschouwd, pag. 67 13 ) U l l m a n n a.w. p. 136. 14 ) Duynstee a.w. pag. 53. Het begrippenpaar „terwille van de heerschappij" en „terwille van de z o n d e " schijnt in het canonieke recht gekomen te zijn in de tijd van Innocentius I I I . Deze had aan Philips van Frankrijk bevolen vrede met Engeland te sluiten, en zich daarbij beroepen op zijn apostolisch gezag, als plaatsvervanger van Christus. Philips antwoordde toen, dat dit zuiver een zaak van het leenrecht was, en d a t deze de paus niet aanging. Innocentius heeft d a a r o p geantwoord, d a t hij de koning tot vrede had verm a a n d . Hij had immers tegen zijn broeder van Engeland gezondigd, het ging niet om een zaak van leenrecht, m a a r om een zonde (de paus zeide hier „occasione peccati") en d a a r o m kwam a a n de paus het oordeel toe. (zie H a u c k a.w. pag. 43). 16 ) R. Kuiters O.E.S.A. De ecclesiastica sive de S u m m i Pontificis Potestate secundum Aegidium R o m a n u m . pag. 65. " ) Zie het kort geleden verschenen Theologisch Woordenboek I I I , p. 4651/2. " ) a.w. pag. 152. 18 ) Zie b.v. Lexicon f. Theol & Kirche X , 1938 kol. 373/4. Instituere ist einsetzen, nicht unterweisen. Dit stemt d a n , vervolgt de Lexicon met de rechtsidee van Katholieke vorsten en de pauselijke praxis sedert Gregorius V I I , overeen. 19 ) Letterlijk zeide Bonifatius: „Veertig j a a r hebben wij ons beziggehouden met de wetenschap van het recht en wij weten, d a t er twee machten zijn ingesteld door God. Wij protesteren er dus tegen, d a t wij de mening hebben gehad, om ons, hoe d a n ook de m a c h t van de koning toe te eigenen, m a a r de koning kan niet ontkennen, d a t hij ons ten opzichte van de zonde onderworpen is. (zie b.v. Duynstee a.w. pag. 53/4). 20 ) Zie V. Cremers a.w., pag. 8/9. 21 ) De tekst van deze rede is o.m. opgenomen in P. Albers S.J. Geschiedenis van het herstel der hiërarchie in Nederland. Als wij in aanmerking nemen, d a t naar M a t t h . 13:39 de vijandige mens, die het onkruid zaaide de duivel is, d a n is de rede voor protestanten wel bijzonder kwetsend. 22 ) Een duidelijk weergave van de ideën van Leo X I I I geeft o.a. J a s Schmidlin Papstgeschichte der neuesten Zeit (München 1934, dl II pag. 355vv). 23 ) Is het Katholicisme totalitair? Heerlen z.j. pag. 207. 24 ) ibid. pag. 170. 25 ) In zijn boek onder het hoofdstuk „Das Gebot der Gegenseitigkeit pag. 217. 28 ) a.w. pag. 102/3. 27 ) M r . Dr. J . J . Loeff: Katholicisme, verdraagzaamheid en democratie naar Nederlandse verhoudingen, 's-Gravenhage 1950 pag. 22. 28 ) a.art. pag. 20. 29 ) a. art. pag. 257. 30 ) Zie voor Ottaviani o.a. T . Knecht R o m e en de Reformatie in Europa en Nederland, Utrecht 1959, pag. 69/70.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen