Het primaat van de paus - pagina 21

v a n C h r i s t u s ' s c h a p e n zijn. K a n m e n n u z e g g e n , d a t er bij die m e n s e n toch o n b e w u s t v e r l a n g e n was naar de r.k. k e r k ? En v e r d e r h e e f t K ü n g er o p g e w e z e n , d a t d e i n t e r p r e t a t i e s als v a n P i u s X I I a l t i j d iets d u b b e l z i n n i g s h e b b e n , e n d a t w e v a n d i e d u b b e l z i n n i g h e i d af m o e t e n , o m d a t die de moderne mens afstoot.23) D e l e e r v a n d e t w e e z w a a r d e n is a l v e e l o u d e r d a n B o n i f a c i u s i V I I I I . Y . C o n g a r h e e f t in e e n a r t i k e l „La t h é o r i e d e s d e u x g l a i v e s " ( d e t h e o r i e v a n d e t w e e z w a a r d e n ) g e z e g d , d a t d e u i t d r u k k i n g h e t e e r s t is g e b r u i k t door Gottschalk, de secretaris van H e n d r i k IV. D e z e beschuldigde G r e g o r i u s V I I er van, dat hij d e t w e e z w a a r d e n v a n Luc. 22 : 38 tot één w i l d e t e r u g b r e n g e n . H i j v r o e g of h e t a m b t v a n d e K e i z e r in d i e n s t v a n d e k e r k s t o n d of z e l f s t a n d i g w a s . C o n g a r w i j s t er i n d a t a r t i k e l o p , d a t d e p a u s e n d e keizers h e b b e n b e s c h o u w d als v i c a r i s s e n v a n d e p a u s . H o e h e t o o k zij, d e t w e e z w a a r d e n l e e r h e e f t l a n g e t i j d d e r.k. k e r k b e s c h o u w i n g b e h e e r s t , e n in f e i t e b e h e e r s t deze de r.k. k e r k n o g . D e staat w o r d t in f e i t e aan d e k e r k o n d e r g e s c h i k t g e m a a k t . H e t w e r e l d l i j k z w a a r d is v o l g e n s B o n i f a c i u s i n h a n d e n v a n k o n i n g e n e n s o l d a t e n , maar toch ter beschikking en naar het bevel van de priester. E n „het is p a s s e n d , d a t h e t e n e z w a a r d o n d e r h e t a n d e r e s t a a t " . ( D . S . 8 7 3 ) . O o k de uitspraak, dat de paus door niemand geoordeeld w o r d t k o m t h i e r d u i d e l i j k n a a r v o r e n : „ E n i n d i e n d e a a r d s e m a c h t a f w i j k t , zal hij

23) K ü n g wijst nog op de u i t s p r a a k v a n Pius I X , d a t degenen die lijden aan onoverwinlijke onwetendheid van de ware religie geen schuld hieraan hebben v o o r de ogen Gods. De v r a a g blijft dan uiteraard bestaan w a n n e e r aan onoverwinlijke onwetendheid van de w a r e religie geen schuld hieraan hebben voor de ogen Gods. D e v r a a g blijft dan u i t e r a a r d bestaan w a n n e e r een onwetendheid onoverwinlijk genoemd kan worden. O o k noemt K ü n g een passage uit het schema over de kerk op het T w e e d e Vaticaans Concilie (cap. II, 16) „ O o k van hen die de onbekende G o d zoeken in schaduwen en beeiden is G o d niet ver . . . de Zaligmaker wil, d a t alle mensen zalig worden . . . D e goddelijke voorzienigheid ontzegt de voor de zaligheid nodige bijstand niet aan hen die zonder schuld niet tot de uitgesproken kennis van G o d gekomen zijn en de juiste weg zoeken te volgen niet zonder de goddelijke genade. W a t nu de z a a k zelf betreft, deze is moeilijk. O o k reformatorische christenen belijden d a t buiten de kerk geen zaligheid is, een spreuk die reeds op C y p r i a n u s in de derde eeuw teruggaat. N u spreekt b.v. de N e d e r l a n d s e Geloofsbelijdenis uit in art. 27 d a t buiten de kerk, die de vergadering is van alle w a r e christgelovigen, geen zaligheid is. Men zou hier kunnen spreken van een onzichtbare kerk, hoe belast dit w o o r d verder ook moge wezen. We komen hier niet uit met het zichtbare instituut. Al aarzelden de gereformeerden in de reforms-tietijd niet de r.k. kerk een valse kerk te noemen, toch o n t k e n d e men niet d a t er nog sporen van kerk zijn in over waren. D a n is ook niet ieder in een o n t a a r d e kerk d a a r o m per se van de zaligheid uitgesloten. En dan is er het w o o r d van Augustinus, d a t er veel wolven binnen (de kerk) zijn, en veel schapen buiten. D e gelovigen die de eeuwige zaligheid bereiken zijn dus binnen al die empirische kerken (en er buiten). Er is echter een eis tot eenheid van de w a r e gelovigen. Deze eis te vervullen is echter zeer moeilijk, zo niet onmogelijk. Enerzijds worden betrekkelijk ondergeschikte verschillen verabsoluteerd, anderzijds streeft men menigmaal naar zulk een eenheid, w a a r b i j de w a a r h e i d s v r a a g te veel op de achtergrond gedrongen w o r d t , z o d a t apert vrijzinnigen sleutelposities verkrijgen in allerlei oecumenische organisaties.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen