Het primaat van de paus - pagina 65
1. Historische uiteenzetting...Het pauselijk gezag tot Leo I - De ontwikkeling in de middeleeuwen - Conciliarisme en papalisme - Concilie van Constanz, 1414 - 1418, en zijn nasleep - Luther - Calvijn - De oosterse en anglicaanse kerken - De contra reformatie tot de 19e eeuw - Het eerste en tweede Vaticaans concilie...2. Schriftuurlijke gegevens...3. Conclusies...
l i g t n i e t t u s s e n d e p a u s e n d e b i s s c h o p p e n c o l l e c t i e f b e s c h o u w d , m a a r tussen d e p a u s a f z o n d e r l i j k en d e p a u s s a m e n m e t d e b i s s c h o p p e n . D e p a u s s t e l t sommige
handelingen
alleen. A a n
het oordeel
van
de opperherder
komt
h e t t o e te b e p a l e n o p w e l k e w i j z e d e h e r d e r l i j k e z o r g b e o e f e n d zal w o r d e n , o p p e r s o o n l i j k e o f o p c o l l e g i a l e w i j z e . D e p a u s k a n z i j n m a c h t , als h i j w i l , op in
elk
tijdstip
uitoefenen.
Het
volle machtsuitoefening,
instemming
van
het
college
maar
hoofd.
En
daarentegen
slechts
bij
is
niet
tussenpozen
voortdurend
en
als e r s t a a t d a t h e t c o l l e g e
niet
zonder
niet
handelt
z o n d e r i n s t e m m i n g v a n h e t h o o f d , is d i t e e n n e g a t i e v e f o r m u l e r i n g , het duidt
aan
'bevoegdheid
dat
het
behoort.
hoofd De
een
daad
formulering
moet „niet
stellen, die zonder
tot
We
hebben verschillende dezer uitspraken
eigen
instemming"
alle m o g e l i j k e gevallen, waaruit b l i j k t dat door het hoogste gezag keurde normen immer opgevolgd moeten worden,
maar
zijn
omvat goedge-
m )
al e e r d e r g e m e m o r e e r d .
De
m a c h t van d e p a u s is n i e t d e z e l f d e als d i e v a n d e b i s s c h o p p e n , d i e m a c h t is h o g e r , e n d e p a u s k o n o o k alleen ( s o l u s ) h e t h o o g s t e g e z a g Buiten
concilair
verband
kan
het
episcopaat
e l k g e v a l n i e t zoals d e p a u s h e t k a n . 1 1 2 )
geen
macht
uitoefenen.
uitoefenen,
En de uitdrukking „niet
i n s t e m m i n g v a n d e p a u s " b e h o e f d e a a n v u l l i n g , zodat v o o r i e d e r werd,
dat d e door
de paus
vastgestelde
normen
immer
in
zonder
duidelijk
moeten
worden
opgevolgd. T e b e g r i j p e n was, d a t d e z e n o t a n o g a l w a t d e i n i n g v e r o o r z a a k t e . D e w i n s t v o o r d e c o l l e g i a l i s t e n s c h e e n z o tot n u l g e r e d u c e e r d te w o r d e n . deden (m.i. weinig geslaagde) pogingen
de g e m o e d e r e n
Sommigen
t o t r u s t te
bren-
g e n , b.v. E . S c h i l l e b e e c k x , w i e d i t n i e t d i r e c t in d a n k is a f g e n o m e n . En
voorts
verscheen
er e e n
opmerkelijk
artikel
van
mgr.
Parente
in
C i t t a N u o v a , een te R o m e v e r s c h i j n e n d e p e r i o d i e k . 1 1 3 ) P a r e n t e zegt daarin, dat d e p u n t e n
die zulk een
nadruk
leggen o p
het
p a u s e l i j k g e z a g , n i e t s w e z e n l i j k s t o e v o e g e n a a n d e tekst van d e c o n s t i t u t i e . M e t veel m o e i t e kan m e n
dat m i s s c h i e n
n o g g e l o v e n , m a a r „het is
toch
ook de toon, die de muziek maakt". D e constitutie bevatte inzake de verh o u d i n g van het pauselijke e n het bisschoppelijke gezag
dubbelzinnigheden
111) Zie „ D e paus van R o m e pag. 2 3 0 v v . 112) D i t is dus weer heel anders dan in de feestbundel voor K a r l Rahner bij zijn zestigste verjaardag „ G o t t in W e l t " geponeerd is (zie aant. 100). Vergelijk ook het artikel in dezelfde bundel van Yves Congar „Konzil als Versammlung und grundsätzliche Konziliarität der K i r c h e " (dl. I I , pag. 135vv) Congar zegt, dat de conciliariteit voor de kerk wezenlijk is, al hoort de concrete vorm van de concilies niet per se tot de structuur die de Here aan de kerk gegeven heeft. (a.a. pag. 1 5 4 ) Congar beroept zich telkens op de tekst Matth. 18 : 20 „ W a a r twee of drie in mijn naam vergaderd zijn, daar ben ik in hun midden". H i j geeft aan het eind veel citaten om zijn beweringen te documenteren niet alleen van r.k., maar b.v. ook van Pascal en Calvijn. Pascal b.v. zegt: „ H e t is verkeerd, één van beiden uit te sluiten, zoals de papisten doen, die de veelheid uitsluiten of de hugenoten, die de eenheid uitsluiten." (a.a.pag. 163). Hoewel misschien Congar en Pissarek-Hudelist en anderzijds de conciliestukken en de nota praevia elkaar niet per se weerspreken, er is niettemin een zeer sterk accentverschil. 113) Parente was omgezwaaid. Eerst „papalist" verdedigde hij later collegiale gedachten. Zie over zijn artikel „ D e paus van Rome pag. 2 3 3 v v .
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1966
Reformatorische stemmen | 84 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1966
Reformatorische stemmen | 84 Pagina's