Het primaat van de paus - pagina 17

deze e e u w n o g niet zijn steun aan een r.k. partij. D i t heeft

uiteindelijk

m e e g e w e r k t aan het succes van M u s s o l i n i . 1 4 ) Het

is

merkwaardig,

dat

het

pauselijk

gezag

in

s t e e d s is g e p r o p a g e e r d e n v e r d e d i g d m e t s t u k k e n , singen waren. Z o gaat de bekende codex nonici:

Prima

zetel wordt

sedes

a nemine

judicatur"

door niemand geoordeeld)

de

middeleeuwen

die eigenlijk

verval

1 5 5 6 van de C o d e x Juris (de

eerste,

nl.

de

Ca-

pauselijke

terug op een vervalsing uit

de

zesde e e u w , ten t i j d e v a n p a u s S y m m a c h u s . 1 5 ) M a a r ook de pseudo - isidorische decretalen

zijn falsificaties,

evenals

d e z.g. d o n a t i o C o n s t a n t i n i . 1 6 ) Wij

kunnen

ons intussen

niet te veel met allerlei politieke

inlaten, waarin de middeleeuwse pausen verwikkeld

kwesties

zijn geraakt,

maar

w i l l e n o n s m e e r b e z i g h o u d e n m e t de o n t w i k k e l i n g van de leer van pauselijk p r i m a a t in die

het

periode.

D a n m o e t allereerst aandacht g e s c h o n k e n w o r d e n aan I n n o c e n t i u s (1198—1216)

een

jurist,

die

reeds

op

37

jarige

leeftijd

de

paus

de

maan)

beroemd met

geworden

vergelijking

de twee machten

(

van

de

twee

lichten

III

pauselijke

zetel b e k l o m . In een b r i e f aan Acerbus, consul te F l o r e n c e , m a a k t

deze

(zon

p a u s e l i j k e en w e r e l d l i j k e m a c h t ) .

en Het

zou interessant zijn na te zoeken, waar de v e r g e l i j k i n g het eerst g e m a a k t wordt,

maar

daarvoor

heb

ik

geen

aanwijzingen

gevonden.

Intussen

wordt de vergelijking geheel doorgetrokken. D e m a a n o n t v a n g t haar licht van de zon, zo o n t v a n g t de t i j d e l i j k e m a c h t d e glans van zijn

waardigheid

van de pauselijke m a c h t . 1 7 ) In een brief aan de patriarch te C o n s t a n t i n o p e l w o r d t w e d e r o m

grote

nadruk gelegd op het primaat van de paus met het bekende beroep Matth.

16:18

echter

de

en

andere

allegorische

schriftplaatsen.

uitlegging

van

Eigenaardig Joh.

21:7

is en

in

op

dit

verband

Matth.

14:28.

14) Zie de betreffende hoofdstukken in „ D e geschiedenis der pausen van Petrus tot Paulus V I " (red. C h . Hollis pag. 234/260). 15) Zie H . K ü n g : Structuren der kerk (Brand Hilversum 1962) pag. 222/3. Kiing haalt veel deskundigen als getuigen aan. 16) Volgens de meeste deskundigen is de zg. D o n a t i o Constantini opgesteld in de achtste eeuw. Keizer Constantijn wordt daarin in de mond gelegd, dat hij zijn zetel naar Byzantium zou verplaatsen en aan de paus de heerschappij over R o m e aanbiedt en voorts over alle provincies en steden in Italië en het hele westen. L. Valla toonde in de vijftiende eeuw aan, dat dit stuk een vervalsing moest wezen. 17) Denzinger Schönmetzer 767. Gregorius V I I schreef reeds in 1075 zijn stellingen: Dictatus p a p a e " , waarin b.v. stond: „ D e paus kan keizers afzetten", en ook dat de belangrijke zaken van elke kerk naar Rome moeten worden gebracht (zie b.v. Hollis, de pausen, pag. 54). R. Seeberg, Lehrbuch der Dogmengeschichte I I I pag. 301 haalt van Innocentius I I I de volgende uitspraak a a n : „ D e paus is gesteld midden tussen God en mens, minder dan God en meer dan de mens, beneden G o d en boven de mens, die over allen oordeelt en door niemand geoordeeld w o r d t " (denk weer aan canon 1556 C I C ) . R . Seeberg is nogal tegen de pauselijke heerschappij gekant. Maar men proeft er een verkeerde geest in, die later b.v. terugkeert in A. Rosenberg „Mythe van de 20e eeuw". Seeberg spreekt b.v. van de geweldige tegenstelling tussen het roomse systeem en de „germaanse volksziel".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen