Isaac Da Costa's Bezwaren tegen de geest der eeuw - pagina 50
o o g h a d " . E n m e n zou g e g r u w d h e b b e n van een " o n t w e r p , o m een z o o g e n a a m d e a l g e m e e n e eeredienst in te v o e r e n ten b e h o e v e van een A r m e n g e s t i c h t , en m e n h a d den w i l l e k e u r niet z o o verre gebracht, als o m zich het recht aan te m a t i g e n g e t r o u w d e lieden, buiten h u n n e n wil, uit w e l d a d i g h e i d van e l k a n d e r te s c h e i d e n " . D a n b r e n g t D a C o s t a d e a f s c h a f f i n g v a n d e slavernij ter s p r a k e , w a a r t o e m e n p l a n n e n m a a k t e , m a a r van " h e t o n t w e r p tot d e uitv o e r i n g is, b y z o n d e r in d e z e verlichte eeuw, n o g een g r o o t e a f s t a n d " . H i j is t e g e n d i e a f s c h a f f i n g en z e g t : " I k h o u d e het daarvoor,
dat
behoort
de a f s c h a f f i n g van
tot
die
d e slavernij
hersenschimmige
der N e g e r s
menschlijke
alsmede
wijsheid,
die
de
A l m a c h t wil v o o r u i t l o o p e n , en niets uit zal richten ten g o e d e , m a a r veeleer e i n d e l o o s veel ten k w a d e . Z o o i m m e r s laat het zich tot n o g toe a a n z i e n , h o e w e i n i g m e n d a n o o k in d e d a a d met het o n t w e r p g e v o r d e r d i s " . Hij citeert d a n m e t i n s t e m m i n g een F r a n s e auteur van veel v e r s t a n d en n a a m " , d i e s c h r e e f :
D e W i j s b e g e e r t e onzer
d a g e n tracht overal den l o o p d e r natuur, z o o w e l als d i e d e r V o o r zienigheid
om
te k e e r e n :
daarom
h e e f t zy o o k
met groot
ge-
s c h r e e u w d e vrijheid d e r N e g e r s geëischt, z o n d e r b e d e n k i n g , zonder v o o r z o r g , z o n d e r o n d e r z o e k o f deze m e n s c h e n wel v a t b a a r of ten m i n s t e n rijp w a r e n v o o r d i e v r i j m a k i n g . W a t is het
gevolg
g e w e e s t ? V e r w o e s t i n g der coloniën, m o o r d der p l a n t e r s , v o l s l a g e n r e g e r i n g l o o s h e i d , b l o e d i g e en d o o d e l i j k e o o r l o g e n " . D a C o s t a verwijt d e v o o r s t a n d e r s van d e a f s c h a f f i n g d e r slavernij, dat
"men
z o n d e r k e n n i s v a n zaken o f o v e r l e g naar d e b e s p i e g e l i n g e n
van
een verhitte v e r b e e l d i n g te w e r k " g a a t en " e e n e w e r e l d naar hare wetten wil s c h e p p e n o f h e r v o r m e n " . A a n d e vloek d i e o p het nag e s l a c h t van C h a m rust " h e e f t G o d s o n e i n d i g e b a r m h a r t i g h e i d een z e g e n ter v e r z a c h t i n g g e h e c h t " . V e l e s l a v e n g e n i e t e n een welvaart en v e i l i g h e i d " d i e een o n e i n d i g g e t a l v r i j e n " ontbeert, terwijl
de
slavernij ook niet uitsluit van G o d s g e n a d e , o f zoals hij zich uitd r u k t : " v a n d i e alles v e r v u l l e n d e G o e d h e i d , d i e zich o p zoo vele en z o o o n d e r s c h e i d e n e wijzen o p e n b a a r t , verre b o v e n o n z e bevatt i n g en b o v e n o n z e v e r b e e l d i n g " . D a C o s t a besluit d a n zijn bes c h o u w i n g over d e slavernij a l d u s :
"Zie
daar
dan
de
aart
der
m e n s c h l i j k h e i d van o n z e e e u w : v e r w a a r l o o z i n g van d e d a g e l i j k s c h e plichten, en een r a m p z a l i g e ijver o m in d e b e s c h i k k i n g e n , j a ! in d e p l a a t s v a n G o d te t r e d e n ; h a r d h e i d en g e v o e l l o o s h e i d voor
den
g e e s t e l i j k e n o o d van een h a l v e w e r e l d O n c h r i s t e l i j k e E u r o p e a n e n ,
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1973
Reformatorische stemmen | 92 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1973
Reformatorische stemmen | 92 Pagina's