Isaac Da Costa's Bezwaren tegen de geest der eeuw - pagina 36

dan niet o f f i c i e e l . H e t r e m o n s t r a n t i s m e dat in D o r d r e c h t

veroor-

d e e l d was, b l o e i d e w e e r k r a c h t i g o p zowel in de t h e o l o g i e als i n de k e r k . D e

Groninger hoogleraar H.

Muntinghe

(1752-1824),

die in zijn tijd in h o o g a a n z i e n s t o n d en g r o t e i n v l o e d had, verw i e r p d e l e e r der p r a e d e s t i n a t i e wel n i e t zoals de d o o r g e w i n t e r d e r a t i o n a l i s t e n d e d e n , m a a r hij

verzwakte

haar

in

sterke

mate

en

m e e n d e dat er in de B i j b e l n a u w e l i j k s é é n tekst te v i n d e n was die over de voorverordinering handelde. Evenals de vroegere

Remon-

s t r a n t e n l e e r d e hij o p e n l i j k d e a f v a l der h e i l i g e n . I n een p r e e k verk l a a r d e hij b i j v o o r b e e l d dat G o d die H i j eens d o o r Z i j n G e e s t bew e r k t h e e f t n i e t zal v e r l a t e n " t e n z i j hij van hun d o o r m o e d w i l l i g e v e r w a a r l o o z i n g o f v e r w e r p i n g van die a a n v a n k e l i j k e g e n a d e v e r l a t e n worde"

29

. In f e i t e w a s h i e r m e d e de g e r e f o r m e e r d e

predestinatie-

l e e r o v e r b o o r d gezet. D a C o s t a had dit s c h e r p g e z i e n . M e t

zijn

o o r d e e l s t e m t dat v a n de b e r o e m d e vader v a n h e t M o d e r n i s m e in o n s l a n d , J . H . S c h o l t e n ( 1 8 1 1 - 1 8 8 5 ) , g e h e e l o v e r e e n als hij zegt dat het s u p r a n a t u r a l i s m e zich t e r u g g e t r o k k e n had a c h t e r h e t s c h i l d van h e t s e m i p e l a g i a a n s e s y n e r g i s m e en zo h e t w e r k van 's m e n s e n z a l i g h e i d tussen G o d en de m e n s v e r d e e l d e

30

. D a C o s t a z e l f is heel

zijn leven t r o u w g e b l e v e n aan d e l e e r d e r v r i j e g e n a d e . I n e e n b r i e f aan zijn v r i e n d M r G . G r o e n van P r i n s t e r e r van 4 o k t o b e r v e r k l a a r t hij dat hij zich z o n d e r e n i g e reserve m e t de

1847

Leerregels

van D o r d r e c h t k a n v e r e n i g e n : zij zijn n a b i d d e n d o n d e r z o e k m e t d e m e e s t e z o r g b e w e r k t en o p de daarin b e h a n d e l d e p u n t e n d e v o l k o m e n s t e u i t d r u k k i n g van g e h e e l d e H e r v o r m d e k e r k , w a a r m e e hij dan d e k e r k der R e f o r m a t i e in o n s land in d e 1 7 e e e u w bedoelt

31

. E n deze leer v a n G o d s v r i j e en s o u v e r e i n e g e n a d e w e r d ,

zoals b e k e n d , d e e i g e n l i j k e inzet van de A f s c h e i d i n g v a n 1 8 3 4 en volgende noemd

32

jaren:

zij

is

terecht

Het

Credo

der

Afscheiding

ge-

.

'-20 J. B. F. Heerspink, De godgeleerdheid en hare beoefenaars aan de Hoogeschool te Groningen, Tweede Gedeelte, van 1752- -1864, Groningen 1875, 129 v.; verg. A. Steenbeek, Hermanus Muntinghe, 's-Gravenhage 1931, 143 v.; en L. Egeling, De weg der zaligheid naar het beloop des Bijbels, Tweede deel, zesde druk, Amsterdam M D C C C X X I X , 517 v.v. 3 0 J. H. Scholten, a.w., 11. 31 Brieven van Mr. Isaac da Costa, medegedeeld door Mr. Groen van Prinsterer, Eerste deel, Amsterdam 1872, 279. 3 2 A. G. Honig, Van Cotnrie tot De Cock of: Het Credo der Afscheiding, Kampen ( 1 9 3 4 ) , 31.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen