Isaac Da Costa's Bezwaren tegen de geest der eeuw - pagina 57

v e r k l a r e n " , op de sterrekunde

om het wonder van Josua tegen te

spreken ", op de natuurkunde " o m alle onze betrekkingen tot de geestenwereld stelselmatig a f te s n i j d e n " , op het zogenaamde natuurrecht, dat m e n heeft doen opstaan

tegen G o d d e l i j k e zedelijk-

heid en G o d d e l i j k e i n s t e l l i n g e n " , en op het feit dat

de f i l o s o f e n

zoo ver g e k o m e n ( z i j n ) , dat zy het overspel gewettigd hebben, en het huwelijk tot een bloot burgerlijk verdrag o n t h e i l i g d "

hebben.

T o t het kenmerkende van de wijsheid van de negentiende eeuw behoort " e e n halve kennis, een gedeeltelijke wetenschap, een oppervlakkig onderzoek, partydige o o r d e e l v e l l i n g " .

D a a r d o o r is de

mens

oorspronkelijken

"verder

dan ooit

verwijderd

van

zijnen

staat, de afhanklijkheid van G o d , de betrekkingen tot den h e m e l " . Z o is " h e t gevoel verkoeld, het hart bedorven, en het verstand met ij delheden opgeblazen, niet met W a a r h e i d gevoed. En aldus", zo besluit D a Costa, " h e b b e n de wetenschappen mede hun deel in de verbastering van het menschlijk g e s l a c h t " . Het kan niet ontkend worden dat D a Costa hier de vinger op de wonde legt. Z i j n aanklacht is niet dat zijn tijd arm is aan geniale geleerden — niemand kan immers een ander verwijten dat hij geen genie is. Maar zijn beschuldiging is dat men zich h o o g m o e d i g verheft boven vorige eeuwen die genieën hebben voortgebracht op wier werk men in de negentiende eeuw in wetenschappelijk opzicht steunt doch dat men in vele gevallen slechts gebrekkig voortzet. En deze hoogmoed is het gevolg van het steeds verder afdwalen van de geopenbaarde W a a r h e i d Gods, die velen zelfs geheel verwerpen. D a Costa ziet met andere woorden iets van het proces van de zelfvergoddelijking van de mens, dat zich in onze westerse wereld reeds enkele eeuwen geleden had ingezet doch dat in zijn dagen nog lang niet ten einde was. D a a r o m zegt hij ook dat " h e t herstel onmogelijk zal schijnen naar de wegen der menschen

—

alleen

de almachtige en barmhartige G o d kan een verandering ten goede geven. En, het zij hier met dankbaarheid vermeld, ten aanzien van de kerk en van de gereformeerde theologie hééft G o d in de loop van de negentiende eeuw een wonderlijk herstel gegeven. M a a r dat kon D a Costa nog niet weten toen hij zijn Bezwaren schreef, evenmin als hij kon weten dat er in ons land in deze zelfde eeuw groten, ja zelfs zéér groten, op allerlei gebied van wetenschap zouden opstaan, waarvan, helaas, velen in de lijn van de verlating van G o d en van Zijn W o o r d zijn voortgegaan. Buiten ons land waren al grote

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen