Het chiliasme van Reformatie tot Reveil - pagina 24

maken had dan met hun betekenis als volk van God, al zijn er ook dan nuances: in Amsterdam behoefden de Joden géén kenteken te dragen, Althusius vond dat in weerwil van zijn ideeën over de volksouvereiniteit wèl nodig 42 ). Er blijft, wat betreft het chiliasme in relatie tot het calvinisme, nog één thema over. Dat is de rol van het pausdom. Zowel bij Jurieu als bij Owen kwamen wij de gedachte tegen, dat de macht van het pausdom in wereldlijke en godsdienstige zaken moet worden gebroken, wil Christus' heerschappij op aarde zichtbaar worden. De onverzoenlijke tegenstelling tussen Christus' koninkrijk en de macht van Rome is een algemene karakteristiek van de Reformatie. De calvinistische traditie heeft die tegenstelling het meest uitgewerkt en toegelicht, en wellicht het langste eraan vastgehouden. Chiliasten en achiliasten stemden op dit punt formeel althans overeen. Calvijn spreekt over de macht van het pausdom in Institutie IV, hoofdstuk 4-7, in verband met de ambten en regering der kerk. Na te hebben aangetoond, hoe Rome de ambten van de kerk heeft uitgehold en verwereldlijkt, komt Calvijn in IV-5-13 ertoe te zeggen, dat het rijk der priesters de dwingelandij is van de antichrist. En in IV-7-21 beroept hij zich op Leo de Grote en Gregorius, wanneer hij de paus de antichrist noemt, en hij herhaalt die benaming, o.a. in IV-7-25, waar hij de paus niet alleen de antichrist noemt, maar ook: de aanvoerder en vaandeldrager van het goddeloze en verfoeilijke rijk van de antichrist. Ik spreek zo, zegt Calvijn dan, in navolging van Paulus in 2 Thessalonicenzen 2:4 en van Daniël in Daniël 7:25. De dwingelandij van de paus is overigens meer tegen de zielen dan tegen de lichamen gericht, want zij richt zich tegen het geestelijk rijk van Christus. En hoewel alle ketterijen en secten tot het rijk van de antichrist behoren, geeft Paulus met het vers uit 2 Thessalonicenzen (de antichrist zal als een god in de tempel van God zitten) aan, dat er een afval zal komen over de kerk, die algemeen zal zijn en waardoor de 'stoel van gruwelijkheid' opgericht zal worden. Hoe openbaart zich die afvalligheid? 'In het pausdom zijn geen predicatiën, er is geen zorg voor de tucht, geen ijver voor de gemeenten, geen geestelijke bediening, in één woord, hier is niets dan wereld' (IV-7-22), en: er is geen verkeerde en goddeloze leer of bijgelovigheid of afgoderij in de wereld, die niet door de pausen voortgekomen of tenminste door hen bevestigd is. 'Laat Rome waarlijk vanouds de moeder van alle kerken geweest zijn, zij heeft opgehouden te zijn wat zij eens was, sedert zij begonnen is, de zetel te worden van de antichrist' (IV-7-24). Al deze aanduidingen van Calvijn worden verklaard door het interne, geestelijke wanbestaan van Rome en het pausdom. De relatie van (de val van) het pausdom tot de leer van het duizendjarig rijk ligt echter minstens zozeer in Rome's aanspraken op wereldlijke macht. Aan het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen