Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Constantijn Huygens; Schets van het veelzijdige leven en werk van een opmerkelijk man uit de zeventiende eeuw - pagina 39

1. Inleiding...2. Opvoeding en loopbaan...3. Het kerkelijk denken van Huygens...4. Huygens en zijn visie op het rooms-katholieke geloof...5. Huygens en het remonstrantisme...6. Huygens tussen Voetius en Descartes...

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

er d o o r verward en onzeker. T o e n Descartes in 1633 een samenvatt i n g van z i j n k o s m o l o g i e v o l t o o i d e , w i l d e h i j deze niet p u b l i c e r e n o m d a t in hetzelfde j a a r G a l i l e ï d o o r de kerk veroordeeld was. H u y g e n s probeerde de s c h r i j v e r over te h a l e n zijn werk toch u i l te geven. Als reden gaf h i j o p dat m e n i g e e n in verwarring was g e r a a k t d o o r de vele tegenstrijdige o p v a t t i n g e n der geleerden. W a t moest m e n n u g e l o v e n en v o o r w a a r h o u d e n ? M a a r Descartes verspreidde een helder l i c h t , en dat m o c h t h i j niet o n d e r de k o r e n m a a t steken. H u y g e n s ziet dus Descartes als de v e r n i e u w e r der wijsbegeerte, die de wereld zal zuiveren van een zondvloed van d w a l i n g e n en o n w e tendheid. V a n het h o o f d w e r k van Descartes de ' D i s c o u r s ' , getuigde H u y g e n s dat dit het g r o n d i g s t e en r i j p s t e b o e k was dat h i j o o i t in h a n d e n h a d gekregen. H i j h a d het 'verslonden'. H i j zag en waardeerde in het werk van Descartes dat het afrekende met verouderde en o n h o u d b a r e kennis. H e t k o m t k e r n a c h t i g tot u i t d r u k k i n g i n het grafschrift dat H u y g e n s in 1650 m a a k t e o p de dood van de wijsgeer: ' H i e r ligt Cartesius, e n voor e e u w i g zal zijn slachtoffer, de door h e m o v e r w o n n e n Aristoteles begraven l i g g e n . ' In vele brieven en g e d i c h t e n treffen we dezelfde b e n a d e r i n g a a n . In maart 1644 m a a k t e h i j een gedicht, w a a r i n h i j stelt dat het ware gezicht van de n a t u u r was s c h u i l g e g a a n o n d e r een blanketsel van s c h o n e leugens. N u was de n a t u u r van h a a r masker o n t d a a n . U i t een zee van d w a l i n g e n trad zij als herboren tevoorschijn, als een pas o n t l o k e n b l o e m , als een o n g e r e p t e m a a g d . Descartes is de redder der w a a r h e i d en Aristoteles b l i j k t een kwakzalver te zijn geweest. In september 1644 vernemen we dezelfde geluiden in een brief a a n Descartes. Deze is de verbluffende verdediger der waarheid, die de w o o r d e n p r a a l , het blanketsel der s c h o l e n , de b l i n k e n d e maskers der o n w e t e n d h e i d verwerpt. Descartes leert wat is, o m d a t het is, en niet de s c h i j n w a a r h e i d der overlevering. Zo is Descartes voor H u y gens de redder, die het e n i g j u i s t e c r i t e r i u m aanwees o m een weg te vinden in een d o o l h o f van oude en nieuwe wegen. Niet iedereen deelde die b e w o n d e r i n g voor Descartes. Diens felste bestrijder in de R e p u b l i e k werd Voetius. H i j veroordeelde o p theol o g i s c h e g r o n d e n de o p v a t t i n g e n van Descartes. W e l i s w a a r liet de filosoof het bestaan van G o d o n a a n g e t a s t , m a a r l a n g s welke weg k w a m h i j daartoe? O m d a t de m e n s twijfelt en zich bewust is van zijn o n v o l m a a k t h e i d kan h i j zich een wezen voorstellen dat volm a a k t e r is dan hijzelf. Dat is G o d . De w e t e n s c h a p die w i j in o n s h e b b e n is van h e m a f k o m s t i g en o n s ingegeven. Hierover was Voetius ontzet. Eerst twij felen a a n het bestaan van G o d , o m daarna met b e h u l p van de m e n s e l i j k e rede zijn bestaan te bewijzen! V o o r

Dit artikel werd u aangeboden door: Willem de Zwijgerstichting

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1984

Reformatorische stemmen | 52 Pagina's

Constantijn Huygens; Schets van het veelzijdige leven en werk van een opmerkelijk man uit de zeventiende eeuw - pagina 39

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1984

Reformatorische stemmen | 52 Pagina's