Constantijn Huygens; Schets van het veelzijdige leven en werk van een opmerkelijk man uit de zeventiende eeuw - pagina 34
1. Inleiding...2. Opvoeding en loopbaan...3. Het kerkelijk denken van Huygens...4. Huygens en zijn visie op het rooms-katholieke geloof...5. Huygens en het remonstrantisme...6. Huygens tussen Voetius en Descartes...
h a n d e l w i j z e die zeker p o l i t i e k e v r u c h t e n heeft a f g e w o r p e n , w a n t n a 1630 kan m e n niet meer s t a a n d e h o u d e n dat de verdeeldheid n o g steeds een b r o n van politieke instabiliteit vormde. In het discours etaleert H u y g e n s d u s een derde motief o m wars te zijn van het r e m o n s t r a n t i s m e . De a l d a a r a a n g e v o e r d e redenen liggen geheel in de politieke sfeer. H i j achtte het bestaan van de Staat o p het spel te s t a a n en was derhalve o m politieke redenen voor h a r d o p t r e d e n . Bovendien was h i j d o o r a f k o m s t en positie (zowel van zijn vader als van hemzelf) voor de U n i e - p a r t i j . N a d e r h a n d , toen er een a n d e r geslacht d a n dat v a n de Dordtse synode was o p g e g r o e i d , en de geschillen verzwakt w a r e n en g e d a c h t e n van v e r d r a a g z a a m h e i d ook b u i t e n de k r i n g van r e m o n s t r a n t e n en libert i j n e n meer verbreid w a r e n , k o n h i j tussen de p a r t i j e n in g a a n staan. H e t geheel overziende w a g e n w i j het o m H u y g e n s tot het contrar e m o n s t r a n t s e k a m p te rekenen, al w a r e n zijn motieven meer van p o l i t i e k e d a n van religieuze aard. H u y g e n s relativeerde en k o n 'spelen' met w o o r d e n ; zijn carrière zal h i j niet o p het spel hebben w i l l e n zetten d o o r o n v e r h u l d stelling te n e m e n tegen het contrar e m o n s t r a n t s e k a m p . Wat H u y g e n s niet a a n s t o n d bij de contrar e m o n s t r a n t e n was het felle, o m l i j n d e en d o g m a t i s c h e in h u n o p s t e l l i n g . Van jongsaf a a n was h e m b i j g e b r a c h t gevoelens te m a t i g e n en te beheersen. O p v a l l e n d is het grote a a n t a l keren dat H u y g e n s schrijft over de ' g u l d e n m i d d e n w e g ' die h i j wenst te b e w a n d e l e n . 4 H e t is veelzeggend dat h i j in zijn a u t o b i o g r a f i e de p r e e k m e t h o d e van U y t e n b o g a e r t prijst, die in dit opzicht, 'als in heel veel a n d e r e ' een verstandige m i d d e n w e g heeft gekozen. 5 Een n a d e r e p r e c i s e r i n g van dat a n d e r e b l i j f t achterwege, m a a r geeft o n s g e n o e g te d e n k e n . T r e f f e n d is ook dat H u y g e n s zijn b e r i j m i n g van de 12 a r t i k e l e n a a n b o o d a a n U y t e n b o g a e r t , en n o g wel in 1619, het j a a r dat deze veroordeeld werd. Nee, de u i t l a t i n g van H u y g e n s dat L o u i s e de C o l i g n y en hijzelf tot verschillende p a r t i j e n b e h o o r d e n , m o e t niet al te e n g geïnterpreteerd worden. In religieus opzicht kon hij s y m p a t h i e o p b r e n g e n voor de r e m o n s t r a n t s e o p v a t t i n g e n .
Noten 1. 'En indien het door de genade is, zoo is het niet meer uit de werken, anderszins is de genade geen genade meer. En indien hel uit de werken is, zoo is het geen genade meer, anderszins en is het geen werk meer'. Calvijn in de 'Institutie', boek 3, 21, 1. 2. Cesare Calandrini was van Italiaanse afkomst. H i j kende de familie Huygens goed. In L o n d e n was Calandrini predikant van de Italiaanse gemeente aldaar. In
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1984
Reformatorische stemmen | 52 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1984
Reformatorische stemmen | 52 Pagina's