Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Reformatie en tolerantie - pagina 27

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Reformatie en tolerantie - pagina 27

1. Willem van Oranje..2. Het zoeken naar nieuwe verhoudingen in de 16de eeuw..3. Luther en Calvijn..4. John Locke en de Verlichting..5. Tolerantie, revolutie en democratie..6. Wat moei de staat verdragen?.

3 minuten leestijd Arcering uitzetten

in de eerste plaats het wezen van de kerk en vervolgens door hun beschouwingen over de staat b e l a n g r i j k e aanzetten gegeven voor een fundamentele h e r s c h i k k i n g van de verhoudingen tussen kerk, staat en burgerlijke vrijheden. C a l v i j n en L u t h e r hebben daarover niet eensluidend gedacht. W i j zullen er niet aan kunnen o n t k o m e n vooral aan hun opvallende verschillen terzake aandacht te besteden. Luther en de kerk P r a a m s m a wijst er in zijn beschrijving van de geschiedenis van de christelijke kerk o p dat het werk van de reformatoren als o n v e r m i j delijke consequentie had dat het zich niet beperken kon tot hel protesteren tegen kerkelijke misbruiken, maar dat het systeem van de middeleeuwse kerk en haar leer, in de hartaderen werd aangetast. Zowel L u t h e r als C a l v i j n wisten zich aangesproken door het levende Woord van God. Zij wisten zich gerechtvaardigd, niet door de werken die de middeleeuwse kerk van hen eiste, maar door het geloof, en door dat geloof alleen. Geen macht ter wereld kon zich stellen tussen de gelovige en zijn Heer Jezus Christus. 1 Met overe e n s t e m m i n g over het hart van de zaak is echter nog lang niet alles gezegd. O p e e n voor ons onderwerp zeer relevant punt, n a m e l i j k de regering der kerk, g i n g e n de wegen van L u t h e r en Calvijn uiteen. Voor L u t h e r was de ware kerk de 'onzichtbare kerk', de vergadering van alle gelovigen die zich in de naam van God met elkaar verbonden wisten. De werkelijkheid van de kerk bestond en g i n g op uitsluitend in de harten van de gelovigen. 2 Natuurlijk ontkende L u t h e r niet dat in deze bedeling de kerk ook zichtbare kenmerken had. Maar deze rekende hij niet tot het wezen van de kerk. Daarmee introduceerde Luther een dualistisch kerkbegrip, waarin het wezen van de kerk uitsluitend spiritueel m o c h t worden gevat en de organisatievorm en ook het kerkrecht tot de uitwendige, voor het wezen van de kerk indifferente aangelegenheden werden gerekend. Het reformerende element in dit kerkbegrip is duidelijk: het priesterschap der gelovigen krijgt alle aandacht, zodat er geen ruimte en plaats meer overbleef voor een bijzondere geestelijke stand van priesters en m o n n i k e n . Maar het buiten het eigenlijke kerkbegrip houden van zaken als kerkrecht en kerkregering zette de deur open voor een overheidsinvloed, die ten slotte de kerk tegenover de overheid in een blijvende afhankelijkheidspositie bracht. Reeds vroeg had L u t h e r gesteld dat de vorsten en de adel de plicht hadden allerlei misstanden in de kerk te bestrijden. Als de kerk, en dat was toen voor hem nog de rooms-katholieke kerk, haar plicht verzaakte moest de overheid i n g r i j p e n b i j voorbeeld door het bijeenroepen

Dit artikel werd u aangeboden door: Willem de Zwijgerstichting

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1985

Reformatorische stemmen | 86 Pagina's

Reformatie en tolerantie - pagina 27

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1985

Reformatorische stemmen | 86 Pagina's