Reformatie en tolerantie - pagina 72
1. Willem van Oranje..2. Het zoeken naar nieuwe verhoudingen in de 16de eeuw..3. Luther en Calvijn..4. John Locke en de Verlichting..5. Tolerantie, revolutie en democratie..6. Wat moei de staat verdragen?.
W i j zijn o n s er d a a r b i j heel wel van bewust dat voor velen, zeker in onze tijd, deze v r a a g n o g n a u w e l i j k s interessant is. H e t a n t w o o r d zo m e e n t m e n - is i m m e r s bij v o o r b a a t d u i d e l i j k : een staatsopvatting, die g e f u n d e e r d is in een g e l o o f s o v e r t u i g i n g , is per d e f i n i t i e intolerant. Elke g e l o o f s o v e r t u i g i n g , w i j zagen dat reeds bij Locke, is toch i n d i v i d u e e l en subjectief en geldt slechts voor de gelovige zelf. H o e luid deze kritiek ook m a g k l i n k e n , daartegenover h o u d e n w i j toch s t a a n d e dat de w a a r h e i d o m t r e n t het K o n i n g s c h a p van C h r i s t u s universeel is en d e r h a l v e niet a f h a n k e l i j k van onze subjectieve i n s t e m m i n g . Al wordt dit n a t u u r l i j k wel van ieder mens gevraagd. Dit laatste is overigens geen terloopse toevoeging, m a a r richt zich ook tot die christenen, die m e n e n dat tussen de staat en C h r i s t u s , tussen p o l i t i e k en geloof, geen relatie bestaat. Leerzaam zijn w a t dit betreft de w o o r d e n w a a r m e e A b r a h a m Kuyper zijn grote werk ' P r o Rege of het K o n i n g s c h a p van C h r i s t u s ' begint. ' P r o R e g e bedoelt de s c h e i d i n g o p te heffen, die zich in o n s bewustzijn, veel scherper d a n goed was, tussen o n s Kerkelijk leven en o n s leven b u i l e n de Kerk heeft afgetekend', zo schreef h i j in 1911 in het v o o r w o o r d van zijn o m v a n g r i j k e studie. Deze s c h e i d i n g was het g e v o l g van een o n t w i k k e l i n g , w a a r i n m e n C h r i s t u s vooral als de Verlosser e r k e n d e en geen o o g meer h a d voor diens K o n i n g s c h a p . Aangezien n u in het kerkelijk leven de b e l i j d e n i s van C h r i s t u s als onze Verlosser o p de v o o r g r o n d staat, o n t s t a a t het gevaar dat m e n d e n k t slechts in de kerk met C h r i s t u s te m a k e n h e b b e n , 'alsof m e n b u i t e n de Kerk met de h o o g h e i d van den C h r i s t u s niet h a d te r e k e n e n ' , zo zegt Kuyper. 6 Voor o n s o n d e r w e r p is de w a a r s c h u w i n g van K u y p e r b l i j v e n d relevant: i m m e r s , wie in de f o u t vervalt die Kuyper wil bestrijden, kan tweeërlei kant uit. Of h i j trekt zich terug o p het v e r m e e n d e i g e n l i j ke van het christelijke geloof n a m e l i j k het kerkelijke en het individueel-gelovige of h i j tracht de wereld voor C h r i s t u s te veroveren n a a r het m o d e l van de kerk: een theocratie, w a a r i n voor a n d e r s d e n k e n d e n als z o d a n i g geen enkele r u i m t e kan zijn. Keren wij terug n a a r onze vraag. De staat die voor het p u b l i e k e samenleven C h r i s t u s als zijn K o n i n g erkent, zal d a a r b i j tevens e r k e n n e n dat C h r i s t u s ook het H o o f d van zijn Kerk is. W a a r het d a n de taak van de kerk is het W o o r d van G o d te v e r k o n d i g e n , zal de staat zich een dergelijke taak niet k u n n e n en willen a a n m a t i g e n . H i j is d a a r t o e i m m e r s niet bevoegd, die b e v o e g d h e i d is a a n de kerk gegeven. In dienst van dezelfde K o n i n g h e b b e n staat en kerk onderscheiden taken. De v e r k o n d i g i n g van het Evangelie, zijnde de taak van de kerk, is een geestelijke w e r k z a a m h e i d , die in de h a r t e n van de m e n s e n wil i n d r i n g e n . De staat, die het i n s t r u m e n t van de
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1985
Reformatorische stemmen | 86 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1985
Reformatorische stemmen | 86 Pagina's