Kuyper Hoedemaker en de Doleantie - pagina 32

uilbrak, mee b i j de v e r k l a r i n g van deze m i s t a s t i n g in r e k e n i n g m a g k o m e n , sta aan de geestelijken o n d e r G o d s kinderen, sta bovenal a a n den Kenner van lijf en ziel beide ter b e o o r d e l i n g ' . 8 3 In de laatste zin die wij citeren, greep Kuyper t e r u g o p zijn ziekte die h e m in het v o o r j a a r 1876 voor een j a a r totaal uitschakelde en d a a r m e e de eerste p e r i o d e van zijn s t r i j d b a a r leven afsloot. H i j schreef zijn laatste brief aan G r o e n o p 24 f e b r u a r i 1876 v a n u i t Nice. Daar zocht h i j herstel van zijn g e z o n d h e i d . G o s l i n g a , die de b r i e f w i s s e l i n g bewerkte, is van oordeel dat de n e d e r l a a g van de g e r e f o r m e e r d e n bij de verkiezing voor het kiescollege in A m s t e r d a m in die tijd h e m de g e n a d e s l a g gaf. De irenischen en de m o d e r n e n s a m e n b e h a a l d e n de meerderheid. Dat betekende, a l d u s G o s l i n g a , dat de d o o r Kuyper sinds 1867 gevoerde politiek ' o m de kerk l a n g s d e n w e g eener c o n s t i t u a n t e der o r t h o d o x e m e e r d e r h e i d van de synodale o r g a n i s a t i e te b e v r i j d e n ' s c h i p b r e u k h a d geleden. 8 4 D a a r k w a m d a n n o g bij dat h i j in de T w e e d e Kamer o p rotsen h a d geploegd. Kuyper was er begin 1876 in Nice slecht aan toe. 'Met m i j n h o o f d blijft hel n o g treurig. N o g steeds o m de a n d e r e d a g de koorts en m i j n s t e m m i n g , vooral door m i j n alleen zijn, s o m b e r en i n g e z o n k e n . Het sterven van Doedes heeft m i j den laatsten slag gegeven' 8 5 schreef hij G r o e n o p 24 februari. Met Doedes doelt Kuyper o p ds Gerrit Doedes, een zoon van de Utrechtse hoogleraar, die vóór h i j k o n beslissen o p het d o o r A m s t e r d a m o p hem uitgebrachte b e r o e p - voor de derde keer - o p 31 j a n u a r i 1876 p l o t s e l i n g overleed. H i j was een medestander van Kuyper. Zijn o u d e vriend a n t w o o r d d e pastoraal en ook met een vooruitziende blik: h i j was van oordeel dat dit g e d w o n g e n intermezzo 'eene v o o r b e r e i d i n g k a n zijn o m u w e n arbeid o p g u n s t i g e r terrein te hervallen. U w e positie, in en b u i t e n de Kamer was, vooral ook m.i. d o o r de A m s t e r d a m s c h e Kerkgemeentelijke kwestie, al te m o e i j e l i j k g e w o r d e n . Neem n u , met het o o g n a a r Boven gerigt, met o o t m o e d i g e en, kan het zijn, met b l i j m o e d i g e o n d e r w e r p i n g , rust'.86 Dat schreef G r o e n o p 29 februari. Zijn laatste brief a a n Kuyper was van 8 maart. Ze e i n d i g d e met een zin, w a a r i n o p zijn beurt G r o e n zich doet k e n n e n als de R é v e i l m a n ten voeten uit. ' E n voorts de eenig-genoegzame troost in leven en in sterven, die alleen tegen eiken v u u r p r o e f , voor d a g l o o n e r en wijsgeer, bestand is! Van harte uw vriend en broeder - G r o e n van Prinsterer'. 8 7 O p 19 mei 1876 overleed G r o e n . Kuyper bleef tot het v o o r j a a r van 1877 in het b u i t e n l a n d . In h u n briefwisseling bezitten w i j een kostbaar d o c u m e n t .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen