Kuyper Hoedemaker en de Doleantie - pagina 86

Wat betreft het niet direct beleggen van diensten in alle kerkgebouwen, schreef Kuyper, dat het gezien de h o u d i n g van de burgemeester en de politie, 'hoogst gevaarlijk geweest zou zijn, om o p dit oogenblik dit zeer ernstig geschil tot een procedureele beslissing te brengen'. 7 0 Aan de poort van de Doleantie: wijkende wegen Wie kon vermoeden dat in de k o m e n d e weken de relatie tussen Kuyper en Hoedemaker zo dramatisch zou worden verbroken? O n m i d d e l l i j k na het schrijven van zijn 'Machtsvertoon' vertrok H o e d e m a k e r naar Friesland en was daar de gast van dr Wagenaar te Heeg. O p 18 december preekte hij te Heeg en Nijland, o p 19 december hield hij er een Unierede en o p 20 december een bijbellezing in de zaal van Agema te Sneek. Daar bereikte hem het bericht van doleantie van Amsterdams kerkeraad, wat hem het bovengeciteerde 'Naschrift' bij zijn 'Machtsvertoon' in de pen gaf. Over die rede in Sneek is veel te doen geweest. Ze is o p g e n o m e n in De H e r a u t van 26 december 7 1 en voor een belangrijk deel ook in R u l l m a n s 'De Doleantie'. 7 2 Vermoedelijk zond Wagenaar het verslag terstond naar De Heraut. Er staan krasse uitlatingen in, geheel in overeenstemming met Hoedemakers 'Naschrift' o p 'Machtsvertoon': 'Onze ziel loofde God, toen de kerkeraad van Amsterdam 't Synodale juk afwierp, ter eere van Christus die door zijn Woord regeert'. Vervolgens oefende Hoedemaker in deze rede felle kritiek o p de organisatie van 1816 en beklemtoonde het o n s c h r i f t u u r l i j k e daarvan. Wat moest er gebeuren? In p u n t 4 g i n g h i j daarin 't verst. Volgens het verslag zei hij: 'Braakt u een braakland en zaait niet onder de doornen! Geen zitting nemen in hoogere Besturen, is niet genoeg. Elke kerkeraad zondigt, zoolang hij staat onder de hoogere Besturen, 't Breken moet vaststaan! Maar de o m s t a n d i g h e d e n moeten in a a n m e r k i n g g e n o m e n worden; men moet in onderling overleg treden. Bij de oprechtheid der duiven worde de voorzichtigheid der slangen gevoegd. De wijze kent tijd en wijze. Wij mogen ook geenszins vrijwillig prijsgeven ons kerkegoed. Verder zij er eenparig handelen. God gave, dat Friesland van zijn noordergrens tot zijn zuiderhoek opstond tegen de Synode: de Noordzee zou dan lichter zijn af te d a m m e n , dan dat deze stroom te keeren zou zijn'! Zolang de Friezen zich niet vrijmaakten 'ligt ge geknield voor de Synode, met de strop om den hals!' In een vijfde p u n t stelde Hoedemaker voor een petitionnement te doen uitgaan naar de Koning. Daarin moest geprotesteerd tegen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen