Kuyper Hoedemaker en de Doleantie - pagina 13
1. De jonge Kuyper. - Beesd - Utrecht - Amsterdam...2. Doleantie..Proponentsformule en attestenkwestie - het 'Tractaat'...3. Kuyper en Hoedemaker. - 1886: van schorsing naar Doleantie - Hoedemakers positiebepaling...
de n e g e n t i e n d e eeuw. De j o n g e K u y p e r zag zich in zijn eerste o p t r e d e n te U t r e c h t met h e n g e c o n f r o n t e e r d . Zij traden van h u n k a n t h e m m e t s y m p a t h i e tegemoet. H e t w a r e n Beets, die in H e e m s t e d e d o m i n e e was g e w o r d e n in 1840; Van Oosterzee in 1841 te E e m n e s , D a n i ë l C h a n t e p i e de la Saussaye in 1842 te L e e u w a r d e n en Doedes in 1843 te H a l l . Zij v i n g e n de eerste schok van het m o d e r n i s m e o p dat omstreeks 1850 zich liet gelden, en zochten er, ieder o p zijn eigen m a n i e r , verweer tegen. N u k w a m deze j o n g e Leidse d o c t o r die van m o d e r n o r t h o d o x was g e w o r d e n , de gelederen versterken. Heel snel bleek, dat in K u y p e r een m a n v a n geheel eigen s t a t u u r h e l t h e o l o g i s c h s t r i j d p e r k betrad. O n v e r v a a r d zette h i j in U t r e c h t de strijd tegen de bestuursorg a n i s a t i e voort. Wat m e n o o k v a n K u y p e r m o g e zeggen: h i j was een verbazend c o n s e q u e n t m a n . Kuyper van deze j a r e n is geen a n d e r d a n K u y p e r van de Doleantie. H i j h a d een d i e p g e w o r t e l d e afkeer van heel de kerkelijke situatie zoals h i j die eerst in Beesd en d a a r n a in U t r e c h t a a n t r o f . C o n s e q u e n t als h i j was, ergerde h i j zich d i e p a a n het h a l f s l a c h t i g e en d u b b e l h a r t i g e w a a r i n de b e s t u r e n k e r k sinds 1816 verzeild was geraakt. Aan de ene kant was deze H e r v o r m d e Kerk de e r f g e n a a m van de o u d e in N e d e r l a n d tijdens de o p s t a n d gevestigde G e r e f o r m e e r d e Kerk met h a a r h o o g t e p u n t in de Dordtse synode. Van h a a r h a d zij de kerkgeb o u w e n en h a a r tradities, de f o r m u l i e r e n v a n e n i g h e i d en h a a r liturgische f o r m u l i e r e n geërfd. Niet voor niets s t o n d in Artikel 11 van het A l g e m e e n R e g l e m e n t (in 1816 was dat Artikel 9) dat 'de h a n d h a v i n g harer leer' het ' h o o f d d o e l ' moest zijn van 'allen, die in o n d e r s c h e i d e n e b e t r e k k i n g e n met het kerkelijk b e s t u u r belast zijn'. Die b a n d b o n d het i n s t i t u u t van 1816 a a n de o u d e G e r e f o r m e e r d e Kerk. G r o e n van Prinsterer h a m e r d e heel zijn leven o p dat a a m b e e l d . Maar w a t was d a a r in de v i j f t i g j a a r sinds 1816 van terecht g e k o m e n ? Eerst de G r o n i n g e r r i c h t i n g en d a a r n a , sinds 1850, de m o d e r n e theologie w a r e n een heel a n d e r e koers gevaren. De f o r m u l i e r e n en de b e p a l i n g e n w a r e n gebleven: de actuele h a n d h a v i n g en t o e p a s s i n g ervan waren zoek geraakt. Dat heeft de m a n n e n die in de besturen a a n de kerk l e i d i n g m o e s t e n geven, in de grootst m o g e l i j k e m o e i l i j k h e d e n gebracht. De afgescheidenen h a d d e n tegen deze situatie storm g e l o p e n m a a r tevergeefs. Zij die bleven en a a n de kerk l e i d i n g moesten geven, k w a m e n er d o o r in een b i j n a o n o p l o s b a r e situatie. Vooral toen het m o d e r n i s m e wrikte a a n de g r o n d s l a g e n van het evangelie en zelfs het h a r t daarvan, de o p s t a n d i n g van C h r i s t u s uit de doden, d i s p u t a b e l stelde, moest m e n zich in duizend b o c h t e n w r i n g e n
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 januari 1986
Reformatorische stemmen | 100 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 januari 1986
Reformatorische stemmen | 100 Pagina's