Het verval van de Verzorgingsstaat; Deel 1 - een analyse - pagina 42

doet. De essentie van de verzorgingsstaat is a a n b o d doen o p het terrein van geestelijk en l i c h a m e l i j k welzijn. De vergroeiing o p het gebied van de welzijnszorg, door Achterhuis zo zakelijk geanalyseerd en zo veelvuldig geïllustreerd, m a g p a r a d i g m a t i s c h worden g e n o e m d voor de verzorgingsstaat. De r o e p o m privatisering en de toenemende p r a k t i s e r i n g daarvan m a a k t duidelijk dat de verzorgingsstaat onbeheersbaar is geworden. H e t feit dat externe b u r e a u s overheidsdiensten of onderdelen d a a r v a n moeten doorlichten is s y m p t o o m van hetzelfde feit. De zedelijke crisis Naast de eerst behandelde e c o n o m i s c h e crisis, hebben we n u de b e s t u u r l i j k e crisis besproken. Er is echter n o g een derde facet a a n de crisis. D o o r Van de G r a a f / V e r h o o g t wordt deze omschreven als sociaal-normatief (16). Deze schrijvers doelen o p het verminderen van het m a a t s c h a p p e l i j k verantwoordelijkheidsbesef van de burger. H e t is met n a m e o p dit p u n t dat we de kritiek van de reeds g e n o e m d e c u l t u u r s o c i o l o o g Zijderveld moeten releveren. In onderscheiden publicaties heeft hij deze kritiek verwoord. In 1983 is een paragraaf g e w i j d aan het ethos van de verzorgingsstaat. Enkele p u n t e n die ook h i j beschrijft k w a m e n in het voorg a a n d e al ter sprake. D a a r o m n o e m ik ze n u niet weer. H i j beschrijft de consequenties van het feit dat verzorging een recht is geworden. Wie d a a r a a n gewend is geraakt, zal dit recht niet alleen opeisen, m a a r er ook overvloedig gebruik van maken. Men m a a k t vanzelfsprekend gebruik van de vele voorzieningen en consumeert deze. Men staat er niet meer bij stil dat deze voorzieningen historisch gezien u n i e k zijn; dat zij o p kosten van de g e m e e n s c h a p betaald moeten worden en dat de c o n s u m p t i e van de voorzieningen dikwijls het laagst is onder h e n die deze het meest n o d i g hebben, n a m e l i j k de zwaksten in de samenleving. Er is i n f o r m a t i e en kennis voor n o d i g o m bij voorbeeld de weg te vinden i n het labyrint van regelingen en procedures, die k e n m e r k e n d zijn voor de bureaucratie van de verzorgingsstaat. Zijderveld is het eens met hen die aan legale, politieke en sociale rechten n o g een vierde recht willen toegevoegd zien: het recht o p informatie. Kenmerkend voor de h o u d i n g van de burger, vooral van die uit de grote middenklasse, is het consumeren. Het wordt een algemene h o u d i n g en levensstijl. Zijderveld heeft hiervoor de term c o n s u m e n t i s m e bedacht (1983a, 148. Zie een v e r m e l d i n g ervan bij Van de G r a a f / Verhoogt, 14 v.). In zijn opstel uit 1981 spreekt h i j over hedonistisch c o n s u m e n t i s m e en immoralisme. De p r o d u c e n t is niet langer de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen