Thomas Cranmer (1489-1556); Kerkleider en geloofsgetuige - pagina 25
1. Onder koning Hendrik VIII...De weg naar Canterbury - De nieuwe aartsbisschop - Protestantisering - De wil des konings...2. Onder koning Eduard VI...3. Onder koningin Maria. - In de gevangenis - De herroepingen...
niet bekend. Vast staat, dat T h o m a s C r a n m e r tot de a a n w e z i g e n b e h o o r d e . Zeker is het verder, dat h i j o p de n i e u w e l i t u r g i e zijn stempel heeft g e d r u k t , ook w a t het E n g e l s a a n g a a t . C r a n m e r h a d met L u t h e r , Z w i n g l i en C a l v i j n g e m e e n , dat h i j een u i t z o n d e r l i j k v e r m o g e n h a d o m de z i n s w e n d i n g e n en w o o r d e n te v i n d e n , die geschikt w a r e n o m geloofsgevoelens tot u i t d r u k k i n g te b r e n g e n . Voor het s c h e p p e n v a n een l i t u r g i e is die gave o n m i s b a a r . Van de l i t u r g i e - c o m m i s s i e m a a k t e n o o k enkele b e h o u d e n d e m a n n e n deel uit, zodat C r a n m e r en zijn geestverwanten g e n o o d z a a k t w a r e n meer v a n het o u d e te h a n d h a v e n d a n zij e i g e n l i j k wilden. In december 1548 k w a m het c o n c e p t voor de n i e u w e l i t u r g i e ter sprake in het p a r l e m e n t . In het H o g e r h u i s h a d d e n de b i s s c h o p p e n zitting. Van h e n s t e m d e n er a c h t tegen de wet, die de n i e u w e l i t u r g i e v e r p l i c h t stelde., T i e n w a r e n voor, terwijl zich er vier van s t e m m i n g o n t h i e l d e n . De l i j n r e c h t tegenover elkaar s t a a n d e m e n i n g e n bezorgden het debat een m o e i z a a m verloop. C r a n m e r is er h i e r i n d u i d e l i j k voor uit g e k o m e n , dat h i j de r o o m s k a t h o l i e k e a v o n d m a a l s o p v a t t i n g afwees. H e t b r o o d en de w i j n w a r e n tekenen van C h r i s t u s ' l i c h a a m en bloed. Als slechte m e n s e n zich a a n het a v o n d m a a l b e g a v e n n a m e n zij d a n ook niet C h r i s t u s door het eten en d r i n k e n tot zich. Voor de gelovigen voltrok zich echter wel een v e r a n d e r i n g . Zij o n t v i n g e n Christus, niet o m d a t het b r o o d en de w i j n v e r a n d e r d e n , m a a r o m d a t zij wisten van de zegenrijke betekenis die het eten en d r i n k e n voor h e n h a d . O p 21 j a n u a r i 1549 werd de wet, de 'Act of U n i f o r m i t y ' , aang e n o m e n , w a a r a a n de eerste uitgave van de l i t u r g i e van de Engelse kerk, het 'Book of C o m m o n Prayer', was verbonden. Het lijdt geen twijfel, of C r a n m e r heeft de termen, die er in de n i e u w e l i t u r g i e over het a v o n d m a a l s t o n d e n , o p geestelijke wijze opgevat. T o c h w a r e n de u i t d r u k k i n g e n zo, dat ook andersdenk e n d e n er vrede mee k o n d e n h e b b e n . De r o o m s - k a t h o l i e k gezinde, in 1548 g e v a n g e n gezette b i s s c h o p G a r d i n e r beweerde later, dat de w o o r d k e u s van het eerste 'Book of C o m m o n Prayer' h e m niet belette zijn eigen s t a n d p u n t erin terug te vinden. U i t de tegens t e m m e n van b i s s c h o p p e n in het H o g e r h u i s bleek evenwel toch de bezorgdheid van de medestanders van G a r d i n e r over de inv o e r i n g van het 'Book of C o m m o n Prayer'. H o e m e n het n u keerde of wendde: het R o m e i n s e missaal h a d a f g e d a a n . Een a a n t a l d u i d e l i j k e keuzen voor het oude, zoals een l o f p r i j z i n g voor de heiligen met een u i t d r u k k e l i j k e v e r m e l d i n g van Maria en een gebed voor de d o d e n deden daar niets a a n af. T e n gevolge van de officiƫle i n v o e r i n g o p 9 j u n i 1549 o n t s t o n d er d a n ook in verscheidene delen van het l a n d o n r u s t . H e t leger moest i n g r i j p e n
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1988
Reformatorische stemmen | 44 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1988
Reformatorische stemmen | 44 Pagina's