Thomas Cranmer (1489-1556); Kerkleider en geloofsgetuige - pagina 23

het a v o n d m a a l in d i e p g a a n d e m a t e beïnvloedden. De aartsbiss c h o p was al eerder v o o r zichzelf tot de o n t d e k k i n g g e k o m e n , dat de r o o m s - k a t h o l i e k e theorie over de v e r a n d e r i n g van b r o o d en w i j n in het l i c h a a m en bloed van C h r i s t u s niet j u i s t k o n zijn. S i n d s die g e s p r e k k e n n a m h i j echter n o g veel meer afstand van de transsubstantiatieleer. H i j wilde o o k niet meer weten van gedachten over het a v o n d m a a l , zoals l u t h e r a n e n die koesterden. L u t h e r was b l i j v e n v a s t h o u d e n a a n een v o r m van l i c h a m e l i j k e a a n w e z i g h e i d van C h r i s t u s in het b r o o d en de w i j n . R i d l e y b r a c h t C r a n m e r ertoe de g e l o o f s w a a r h e i d , dat de H e i l a n d ten h e m e l is opgevaren, v o o r o p te stellen. H e t b r o o d en de w i j n k o n d e n slechts tekenen zijn. H e t g i n g v o o r h e m v o o r t a a n n o g slechts o m de vraag, hoe de g e l o v i g e d o o r het h e i l i g a v o n d m a a l a a n C h r i s t u s deel kreeg, als er van een l i c h a m e l i j k e a a n w e z i g h e i d geen sprake was. C r a n m e r kreeg o p een zeer speciale m a n i e r met dit vraagstuk te m a k e n , toen o p h e m de v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d k w a m te rusten voor v e r a n d e r i n g e n in de a v o n d m a a l s v i e r i n g . D o o r de m o g e l i j k heid o m ongestraft protestantse idealen n a te streven, o n t s t o n d e n er al snel a a n z i e n l i j k e verschillen in de wijze, w a a r o p de kerkdienst g e h o u d e n werd. Vele geestelijken stoorden zich niet l a n g e r a a n het missaal. De preek steeg sterk in de b e l a n g s t e l l i n g . Als h u l p m i d d e l voor geestelijken, die m o e i t e hadden o m een goede preek te m a k e n , werd in 1547 een officiële p r e k e n b u n d e l , het ' B o o k of H o m i l i e s ' , uitgegeven. O o k C r a n m e r had h i e r a a n meegewerkt. Z i j n h a n d kan achter een preek over geloof en werken gezocht worden. In deze preek werd er o p a a n g e d r o n g e n het geloof in daden te laten u i t k o m e n . O p zichzelf gezien g i n g het echter niet o m het doen, stelde C r a n m e r . H i j legde alle n a d r u k o p het geloof in zijn betekenis voor het eeuwige heil. E r viel dus een o n m i s k e n b a a r r e f o r m a t o r i s c h g e l u i d in deze preek te beluisteren. C r a n m e r heeft tijdens de r e g e r i n g s j a r e n van E d u a r d VI veel a a n d a c h t moeten geven a a n de v e r n i e u w i n g van de liturgie. Het valt bij de hervormers en andere grote t h e o l o g e n van de zestiende eeuw e i g e n l i j k vaak o p , hoe b e l a n g r i j k zij de g a n g van zaken in de kerkelijke s a m e n k o m s t vonden. B i j velen van hen is het n o o d z a k e l i j k o m zich in h u n gedachten h i e r o m t r e n t te verdiepen. V a n j o n g s af a a n hadden zij het k e r k g e b o u w als c e n t r u m van de g e l o o f s g e m e e n s c h a p bezocht en zij gaven dit o o k weer een centrale plaats in h u n d r o m e n over een a a n G o d s bedoelingen beantwoordende gemeente. Niet voor niets moest met n a m e een instituut als de p r i v a a t - m i s het ontgelden in h u n kritiek o p de liturgische traditie. R e f o r m a t o r i s c h denkenden waren fel gekant

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen