Reformatorische Stemmen; Verleden en Heden - pagina 203

Het gaat o m een bijbelse spiritualiteit. Bockmühl spreekt van het model van de Emmaüsgangers en dat van Paulus in Damascus. Met het eerste bedoelt hij dat de Schrift moet worden uitgelegd. Met het tweede bedoelt hij dat er ook nieuwe openbaringen plaatsvinden. Beide modellen zullen we in de gereformeerde ethiek in het oog moeten houden. B o c k m ü h l gebruikt voor de samengang van W o o r d en Geest de term coniunctio, in de zin van consensus, consonantie en consubstantialiteit van W o o r d en Geest.26) D i t alles betekent geen geringe kritiek o p Calvijn. Deze kritiek hangt samen met Bockmühls pleidooi, al veel eerder in zijn boek te vinden, voor het goed recht van de gedachte van overtollige goede werken.27) Het hangt ook samen met zijn stelling dat liefde zich richt o p de persoon en niet o p de wet; wel o p geboden maar niet o p wetten.28) Bockmühls eigen programma is dat van een 'Differentialethik', die het midden houdt tussen wetticisme en wetteloosheid. Volgens hem is de reformatorische ethiek gereduceerd tot een plichtenethiek. Z i j is gereduceerd tot een synekdochische uitleg van de Decaloog. Toepassing van de triniteitsleer op de ethiek leidt tot de gewenste 'Differentialethik'. 29 ) Dit programma ontmoeten we in het midden van het boek. W e kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat Calvijn aan dit programma gemeten en dan te licht bevonden wordt. De vraag is of dit terecht is. Tot zover de inleiding o p de behandeling van ons thema. Ter afsluiting stellen we de vraag of wij met Calvijn nog iets kunnen doen in onze tijd. Er zit in Bockmühls evaluatie een merkwaardige dialectiek: waardering en tegelijk toch onvoldoende voor onze tijd. W i j zouden drie bezwaren kunnen opwerpen tegen het gebruikmaken van Calvijn in onze tijd: 1. Calvijn kent onze moderne vraagstellingen niet; 2. Zijn ethiek is sterk dogmatisch; 3. W i j hebben een veel empirischer en realistischer aanpak nodig. D a a r staan o p zijn minst drie overwegingen tegenover: 1. In zijn bijbelse fundering en vertrekpunt weten wij ons één met hem; 2. H i j vertoont een redelijke mate van beweeglijkheid in de toepassing van de geboden o p de situatie; 3. Hij formuleert zijn uitgangspunt scherp en heeft ruime aandacht voor de Heilige Geest en Zijn werk.

2.

KARAKTERISERING VAN CALVIJNS

ETHIEK

In het algemeen kan men Calvijns ethiek met drie dogmatische kernwoorden typeren. Ze zijn zeer bekend. W e noemen ze, omdat we onvolledig zouden zijn als ze niet vermeld werden. Het gaat er niet o m ze met talrijke citaten te staven of te onderbouwen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen