Patriotten, prinsgezinden, gereformeerden; Over calvinisme en revolutie in de achttiende eeuw - pagina 49

p r o b l e m e n van dergelijk handelen onderstreepte: Kn. 22713 B. Voorda en J. Valckenaer, Rechtsgeleerd Advis in de zaak van de gewezen stadhouder (Den H a a g 1796); Kn. 22758. J. Valckenaer, Advis in de zake van Mr. L.P. van de Spiegel (zp; 1796); zie ook R.L. Bouwens Aan zijn Committenten (Amsterdam 1797, tweede druk). 134. I. Schöffer, 'Een kortstondig hoogleraarschap. J o h a n Valckenaer in Leiden 1795-1796'. In S. Groenveld e.a. red., Bestuurders en geleerden. Opstellen aangeboden aan Prof. dr. ].]. Woltjer (Amsterdam 1985, 193-208) 206. 135. Schutte, Hollandse dorpssamenleving, 143. 136. Streekarchief Hilversum: O.A. Hilversum 4. 137. Beschrijving der oproerige beweegingen in Friesland (z.p. 1797); J.A. Wagenaar, Het Kollumer oproer (ongepubl. scriptie, z.p. z.j.). 138. Geciteerd door P. Geyl, Geschiedenis van de Nederlandse Stam (Amsterdam 1962) VI 1669; en werd geschoten met 'een druive-tros' (Beschrijving, 13): een projectiel bestaande uit een zak met kogels. 139. R.A.D. Renting, 'Orangisten en O r a n g i s m e te Rotterdam na de Bataafse omventeling', Rotterdams Jaarboekje 1964, 273-295; 1965, 195-221. 140. Schutte. Hollandse dorpssamenleving, 143, 145-146. 141. Kn. 22983; E. Kist (nt. 110). 142. D e G r o o t , 'Utrechtse coetus'; zie ook nt. 151. Provinciale synodes publiceerden wel enkele malen een protest, zie nt. 111, 129. 143. Kn. 22979,97-102, geeft verscheidene voorbeelden van plaatsen waar predikanten eed aflegden onder publieke a a n t e k e n i n g dat 'geene confessio fidei, maar een Eed van o n d e r w e r p i n g gevorderd wordt'. Voorbeeld van na afzetting elders beroepen predikant Den Boer, 'Afzetting Kumsius'. Verschil in behandeling blijkt ook uit Advies van het Committé van Algemeen welzijn, aan de Provisionele Representanten van het Volk van Holland, wegens het removeren van kerkelijke ministers. Ter Vergadering ingeleverd Den 17 Augustus 1795 (Den H a a g 1895) en het Advis van den Hove Provinciaal van Holland en Zeeland, op de Memorie van het Committé van Algemeen Welzijn... (Den H a a g 1795); volgens het eerste was het ontslag van de Goudse predikanten J.D. Metske en J. W. Bussing o p politieke gronden onjuist, volgens het tweede gerechtvaardigd o m d a t predikanten publieke ambtenaren waren krachtens aanstelling o p gezag overheid en betaling uit publieke kas. 144. E.H. Kossmann, De lage landen 1780-1940 (Amsterdam 1976) 48-62; een plaatselijk voorbeeld: Schutte, Hollandse dorpssamenleving, 140-142. 145. Reacties hierop bijv. Politieke Kruyer II no. 77, 1069, no 81, 1137; Kn. 20481 ( T h e o p h i l u s Sincerus) Consideratien op de propositie door ... den Heere Prince van Oranje en Nassau, ter vergadering van Holland...9de October 1783... van een Gereformeerd Heer te Amsterdam, aan zijnen Doopsgezinden Broeder te Schiedam (Holland 1783). 146. G.J. Schutte, 'Van grondslag tot breidel der vrijheid. Opvattingen over de Unie van Utrecht in het laatste kwart van de achttiende eeuw', S. Groenveld, H.L.Ph. Leeuwenberg, red., De Unie van Utrecht. Wordingen werkingvan een verbond en een verbondsacte (Den H a a g 1979) 221. 147. J. Lok, 'Over vrijheid, gelijkheid en ... 'godsdienst', Kerk en staat in de Bataafse Revolutie', in J. van Heemst red., '...Aldaar isvrijheid'. Amsterdamse opstellen voor E.J. Beker (Kampen 1985, 60-75) 63. 148. In Duinkerken bijvoorbeeld was een verenigde protestantse gemeente, in St. O m e r niet - daar waren zelfs twee gereformeerde gemeenten (Evenhuis, Amsterdam, IV 315: J.T. Bodel Nijenhuis, 'De kerkelijke toestand der o p het einde van de 18e eeuw naar St. Omer uitgeweken Nederlanders', 'in Kist en

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen