Puriteins, pluraal en opgewekt; hoofdlijnen uit de kerkgeschiedenis van koloniaal Noord-Amerika (1607-1776) - pagina 22

aanbeveling, dat m e n overal plechtig h e t ' c o v e n a n t ' zou vernieuwen, b e t e r zou toezien o p d e levenswandel en d e m e n s e n weer m e e r v e r t r o u w d zou m a k e n m e t d e o u d e s t a n d a a r d s van h e t C a m b r i d g e Platform. In mei 1680 hield d e ' R e f o r m i n g Synod' een tweede zitting. Daar a a n v a a r d d e n d e congregationalistische kerken van New E n g l a n d voor h e t eerst u i t d r u k k e l i j k e e n geloofsbelijdenis, d e 'Savoy Declaration' van d e Engelse congregationalisten uit 1658. Die was voor het grootste deel gelijk aan d e Westminster Confessie van d e presbyterianen. Ze week alleen af o p d e p u n t e n van k e r k r e g e r i n g e n overheid. Twee e e u w e n bleef deze confessie h e t officiële symbool van Amerikaans congregationalisme. 2.9. Verschuivingen Verschillende a n d e r e gebeurtenissen leidden e c h t e r tot grote verschuivingen in d e Puriteinse 'New E n g l a n d Way'. De kolonies van New E n g l a n d kwamen n a 1680 in t o e n e m e n d e m a t e o n d e r controle van d e Engelse K r o o n . In 1691 werd n a d e Glorious Revolution van 1688 eenzelfde tolerantie verplicht als in het moed e r l a n d . Dat b e t e k e n d e privatisering van d e Puriteinse kerk! V o o r t a a n was h e t burgerlijk s t e m r e c h t van iemands e c o n o m i s c h e positie afhankelijk, niet van zijn kerklidmaatschap. De anglicanen k r e g e n voet aan d e g r o n d in New E n g l a n d . E n baptisten en q u a k e r s k o n d e n niet l a n g e r w o r d e n vervolgd. In d e j a r e n 1690 kwamen er ook van b i n n e n u i t s c h e u r e n in h e t Puriteinse bolwerk. In d e kosmopolietische havenstad Boston vera n d e r d e d e m e n t a l i t e i t h e t eerst. E e r d e r in d e 17e eeuw h a d Puriteins roepingsbesef veel welvaart gebracht. Maar n u verwoestte d e d o c h t e r (de welvaart) d e m o e d e r (de religie)! De g e g o e d e b u r g e r s stegen in politieke en sociale betekenis. Ze g i n g e n d e Puriteinse p r e d i k a n t e n als o u d e r w e t s e n achterlijk b e s c h o u w e n . Een massale hetze in Salem in 1692 tegen vrouwen die als 'heks e n ' w e r d e n b e s c h o u w d e n van wie e r 19 w e r d e n o p g e h a n g e n , d e e d h e t image van d e kerk geen goed. O p k o m e n d Verlichtings-denken vond a a n h a n g o n d e r d e rijkere k o o p l i e d e n . In h u n opvattingen lag veel n a d r u k o p d e vrije wil en o p d e moraal. Arminianisme vond ingang. Men stootte zich trouwens ook aan Puriteinse restricties voor d e h a n d e l , die vroeger o p basis van d e Mozaïsche wetgeving waren opgelegd. In 1699 stichtten in Boston enkele invloedrijke kooplieden, J o h n Leverett e n William e n T h o m a s Brattle, een nieuwe kerk, d e Brattle Street C h u r c h . Ze wilden e e n kerk die m e e r ' b r o a d a n d catholick' zou zijn. H i e r kreeg een m e e r 'verlichte' kerk gestalte

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen