Marnix van St. Aldegonde: 'Tolk der bybeltaal'; Kerklied en kerk bij Marnix - pagina 19
1. Inleiding...2. Leven en werk in vogelvlucht. - Het Wilhelmus en het recht van verzet - Antwerpen - West-Souburg...3. Marnix en de kerk...4. Marnix en het kerklied: psalmberijming. - De berijming van Utenhove - De berijming van Datheen - Marnix' psalmberijming: drie edities...5. Marnix en het kerklied: Schriftuurlijke Lofzangen...
De trouw aan de vorst blijkt tevens uit een formulering in de tiende strofe: 'Des Conincks Landen'. De prins eigent zich de Nederlanden niet toe: ze blijven eigendom van de koning. De derde relatie treffen we meteen na het eerste couplet aan: 'In Godes vrees te leven'. En uiteraard, om niet meer te noemen, in de zesde strofe: Mijn Schilt ende betrouwen Sijt ghy, O Godt mijn Heer, Drie relaties dus. De spanning is voelbaar: trouw aan de koning, trouw aan de onderdanen en trouw aan God. Hoe is dit dilemma op te lossen? Het laatste couplet geeft het antwoord: 'Men moet Gode meer gehoorzaam zijn dan de mensen' (Handelingen 5:29): [...] dat ick Godt den Heere Der hoochster Majesteyt Heb moeten obedieren [gehoorzamen], Inder gherechticheyt. Hiermee is verzet gelegitimeerd. Maar, en dat is een cruciaal punt: dit recht van verzet, de tirannie verdrijven, is voorbehouden aan de prins - de lagere magistraat! - en niet aan het volk. Het volk wordt niet opgeroepen tot rebellie, maar tot gebed. En blijkens couplet 11 wordt niet de koning een 'Tyran' genoemd, maar Alva, zijn plaatsvervanger. De achterliggende gedachte is: verzet tegen een tirannieke plaatsvervanger is tot welzijn van volk en land en kan daardoor niet gericht zijn tegen de vorst die immers dient te regeren tot welzijn van zijn onderdanen. Terug in het vaderland In 1572 eindigde de ballingschapsperiode, zowel van Oranje als van Marnix. Het begon allemaal met de verrassende inname van Den Briel op 1 april 1572 door de watergeuzen. Het had een sneeuwbaleffect: ook andere steden in Holland en Zeeland verklaarden zich voor de prins. De Staten van de opstandige Hollandse steden hielden in juli 1572 te Dordrecht de eerste vrije Statenvergadering en Marnix vertegenwoordigde daar Oranje. De prins, aldus Marnix, had intens geleden onder 'den groeten moetwil, onrecht ende gewelt' waarmee Alva en zijn aanhang de Nederlanden heeft onderdrukt en 'tyrannelick' van 'alle haere privilegien, rechten ende
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1998
Reformatorische stemmen | 84 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1998
Reformatorische stemmen | 84 Pagina's