Schets van de geschiedenis van de Hongaarse gereformeerde kerk - pagina 47
1. Hongarije tussen Oost en West. - Westerse contacten - Turkse overheersing..2. Reformatie - Ontstaan en karakteristiek. - Reformatorische invloeden vanuit het Westen - Unitariërs 14..3. Van Contra-Reformatie tot een vrije kerk - de 17-de tot de 19-de eeuw...Strijd tegen contra-reformatie onder Istvan Bocskay en Gabor Bethlen - puritanisme - Voortgaande rekatholisering in de 18e eeuw - weg naar de vrijheid...4. De 20e eeuw - nieuwe beproevingen. - Tussen de twee wereldoorlogen - Kerk onder het communisme - 'Theologie van de dienende kerk'...
17. Bucsay, d.w., 55v.; 97v. 18. S ä n d o r Bi'ró en Mihäly Bucsay (ed.), A magyar reformdtus egyhaz történeteA [Geschiedenis van d e H o n g a a r s - g e r e f o r m e e r d e kerk] Särospatak. 1995, 58w. 19. Met deze schets n e e m ik d u s enigszins afstand van Evans, a.w. In zijn overigens zeer informatieve artikel schetst hij d e ontwikkeling van h e t calvinisme in Hongarije als e e n 'delayed response to L u t h e r ' s R e f o r m a t i o n ' . De lutherse R e f o r m a t i e blijft d a n e e n a a n g e l e g e n h e i d van d e Duits taligen, die aan H o n g a r e n , Polen en B o h e m e n g r o t e n d e e l s voorbij gaat. D a a r m e e blijft e c h t e r onverklaard, waarom d e s t r u c t u u r van d e H o n g a a r s e g e r e f o r m e e r d e kerken zo sterk o v e r e e n k o m t m e t d e lutherse! Juist h e t - historisch bewijsbare - feit, dat d e H o n g a r e n via d e lutherse Reformatie bij h e t Calvinisme terecht kwamen maakt dit inzichtelijk. Overigens n o t e e r t Evans zelf ook, dat in d e 16e eeuw zo'n 1000 (!) H o n g a r e n in W i t t e n b e r g h e b b e n g e s t u d e e r d (173, n. 10). O o k dit wijst o p een grote belangstelling voor d e lutherse Reformatie, die pas a f n e e m t , w a n n e e r d e o m s t a n d i g h e d e n (zoals de 30-jarige oorlog) h e n dwingen, n a a r a n d e r e universiteiten te gaan. Dan k o m e n ook N e d e r l a n d (vooral Franeker) en Engeland in beeld! Zie voor Franeker: S ä n d o r Ladänyi, Magyar diäkok a franekeri egyetemen. [Hongaarse s t u d e n t e n aan d e universiteit van F r a n e k e r ] , In: Confessio. 1986/4, 70-73. (met lit.verw.) Terwille van de r u i m t e m o e t ik d e invloed van Zwingli in d e eerste j a r e n van d e R e f o r m a t i e laten liggen. Zie h i e r v o o r bv. G.W. L o c h e r , Die Zwinglische Reformation im Rahmen der europäischen Kirchengeschichte, 653v. en I. Tökes, Weiterleben und Aktualität Zwingiis in der ungarisch-sprachigen reformierten Kirche. In: Zwingliana, Bd. XVI, H e f t 3, 1984/1, 217-238. Zie ook de lit.verw. aldaar. 20. Heinrychi Bullingeri, Epistola ad ecclesias hungaricas earumque pastores scripta MDLI. Heruitg. d o o r Hongaarse g e r e f o r m e e r d e synode, Budapest, 1967. De contacten tussen Bullinger en H o n g a r i j e zijn herhaaldelijk o n d e r w e r p van studie geweest. Zie diverse opstellen in: H. Bullinger, 1504-1575. Gesammelte Aufsätze zum 400. Geburtstag. Bd. I / I I . Züricher Beiträge zur Reformationsgeschichte 8. Zürich. 1975. En: Istvän Schlégl, Die Beziehungen Heinrich Bullingers zu Ungarn. In: Zwingliana, 1966, 330-370. O o k reeds: A.A. van Schelven, Het calvinisme gedurende zijn bloeitijd. III, 137v. 21. Vgl. Béla Szentpéteri Kun, A magyarorszógi reformdtus egyhaz külsó'rendje. [De organisatie van d e H o n g a a r s - g e r e f o r m e e r d e kerk] Budapest 1948, 62v. En: I m r e Révész, Presbiteri rendszerü -e a magyar reformdtus egyhaz. [ H e e f t de Hongaars-geref o r m e e r d e kerk e e n presbyteriale structuur?] In: id, 'Tegnap és ma és örökké...' [Gisteren, h e d e n en tot in eeuwigheid...] Debrecen 1944, 298-310. 22. Evans, a.w., 172. 23. H e t voert te ver, o m in te gaan o p regionale verschillen. Zo werd in Zevenb u r g e n en h e t gebied r o n d Särospatak eerst d e geloofsbelijdenis en kerkorde van Beza (Confessio Christianae fidei) a a n g e n o m e n (Tarcal-Tordai-geloofsbelijdenis 1562/1563). Deze synodaal-presbyteriale Kerkorde werd echter niet werkelijk ingevoerd. Alleen was er in het gebied 'aan deze zijde van d e Tisza' (Tiszäninnen) lange üjd, tot 1735, geen bisschop! 24. Er is veel gespeculeerd over d e vraag, waarom H o n g a r e n , maar ook B o h e m e n
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1998
Reformatorische stemmen | 60 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1998
Reformatorische stemmen | 60 Pagina's